Bác Hồ - Một hình mẫu văn hóa Tết hiện đại mà đậm đà bản sắc dân tộc

Hơn ai hết, Bác Hồ am hiểu sâu sắc ý nghĩa và các lễ nghi, phong tục Tết và tâm lí của nhân dân ta đối với ngày Tết cổ truyền của dân tộc.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
bac ho mot hinh mau van hoa tet hien dai ma dam da ban sac dan toc 70 năm “Lời kêu gọi thi đua ái quốc” của Hồ Chủ tịch
bac ho mot hinh mau van hoa tet hien dai ma dam da ban sac dan toc Hồ Chí Minh trong tâm trí bạn bè quốc tế

Tết Nguyên Đán là ngày lễ cổ truyền lớn nhất, lâu đời nhất, có phạm vi phổ biến nhất và là ngày lễ tưng bừng, nhộn nhịp nhất của dân tộc. Đó là điểm giao thời giữa năm cũ và năm mới; giữa một chu kì vận hành của đất trời, vạn vật cây cỏ. Nó chứa đựng cả quan niệm sống cũng như những phong tục, tín ngưỡng mang đậm nét văn hóa dân tộc. Chữ “Nguyên Đán” có nghĩa là khởi điểm của năm mới. Về nghĩa nhân sinh của Tết Nguyên Đán đó là Tết của gia đình.               

Như một thói quen linh thiêng và bền vững, mỗi năm Tết đến dù đang ở đâu, làm gì, kể cả những người xa xứ vẫn mong được về sum họp dưới mái ấm gia đình, khấn vái dưới bàn thờ tổ tiên.

bac ho mot hinh mau van hoa tet hien dai ma dam da ban sac dan toc
(ảnh tư liệu)

Hơn ai hết, Bác Hồ am hiểu sâu sắc ý nghĩa và các lễ nghi, phong tục Tết và tâm lí của nhân dân ta đối với ngày Tết cổ truyền của dân tộc. Ngay khi còn ở chiến khu, Tết đến, Bác đã gói đồng tiền, đồng xu vào giấy hồng điều để mừng tuổi các cháu nhỏ và đi chúc Tết các ông, bà già. Về Hà Nội, vào Tết Độc lập đầu tiên năm 1946, mới 18 tháng Chạp, Bác đã hỏi ông Vũ Kỳ (thư kí của Bác): “Chú cần xem sắp đến ngày Tết ông Táo chưa nhỉ?”. Tối 30 Tết Bác đi thăm và chúc Tết một số gia đình đồng bào ở Hà Nội, cả nhà nghèo, nhà vừa, nhà sang,…

Là vị anh hùng giải phóng dân tộc đồng thời là nhà văn hóa kiệt xuất của Việt Nam, trong cuộc đời bôn ba hoạt động cách mạng, Bác Hồ đã sống và làm việc ở nhiều nước trên thế giới, Bác thấm nhuần nền văn hóa phương Đông cũng như văn hóa phương Tây nhưng Bác không hề quên lễ nghĩa, phong tục xưa của Việt Nam. Trên cơ sở phong tục cổ truyền của dân tộc, Bác đã tìm cách làm cho nó phù hợp với cuộc sống hiện đại. Bác đã sáng tạo nên những tục lệ mới chưa từng có ở Việt Nam.

Năm nào, Bác cũng có thư và thơ chúc Tết đồng bào. Bài thơ chúc mừng năm mới đầu tiên của Bác làm năm 1942 in trên báo Độc Lập số 114 nhưng lúc đó, bài thơ chưa được phổ biến rộng rãi, chưa mấy ai biết. Phải nói, bắt đầu từ Tết Bính Tuất 1946, khi Bác đã là Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Tết năm nào Bác cũng có thư và thơ chúc Tết đồng bào.

Những năm đầu, hàng chục thư, thơ chúc Tết của Bác, trừ các chiến sĩ, đồng bào ở thành phố và những nơi có máy thu thanh được nghe còn phần lớn đồng bào chỉ đọc được trên báo. Mãi đến Tết những năm 1960, dần dần người dân ở khắp nơi mới được nghe trực tiếp.

Xuân Đinh Mùi (1967), Ủy ban T.Ư. Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam có sáng kiến thu lời chúc Tết của Bác vào băng tiếng làm quà tặng một số gia đình trí thức tiêu biểu ở Sài Gòn trong đó có nhà giáo Dương Minh Thới, thân sinh bà Dương Quỳnh Hoa – nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế của Chính phủ Cách mạng lâm thời miền Nam Việt Nam. Ông Thới vô cùng xúc động đã nói với cán bộ mặt trận: “Tôi xin thay mặt gia đình cảm ơn đoàn thể và anh em đã dành cho gia đình một món quà Xuân đặc biệt. Xin qua anh em, cho chúng tôi gửi lời kính chúc Bác Hồ sống lâu để lãnh đạo cuộc kháng chiến mau đến ngày thắng lợi.”

“Thư chúc mừng năm mới” cuối cùng Bác viết là vào Xuân Mậu Thân (1968). Bác còn có bài thơ chữ Hán Mậu Thân Xuân Tết viết vào ngày 14/4/1968.

Mùa Xuân Kỷ Dậu (1969) sức khỏe Bác sút kém, nên Bác chỉ có bức điện bằng bốn câu thơ chúc Tết các đồng chí cán bộ đang công tác tại Paris, Pháp.

Hồi ấy, vào đêm giao thừa, đồng bào ta đều chờ đón nghe Bác đọc thơ chúc Tết, lâu dần thành “Tục lệ” hàng năm dịp Tết Nguyên Đán. Đó là “tục lệ” mới, tốt đẹp của truyền thống dân tộc trong dịp Tết cổ truyền do Bác Hồ sáng tạo, phù hợp với tâm lý của nhân dân, một hình mẫu văn hóa Tết hiện đại mà đậm đà bản sắc dân tộc.

Ngày nay, chúng ta hay nhắc đến “Tết trồng cây” của Bác Hồ mỗi độ Xuân sang, đó là sáng tạo văn hóa Tết thứ hai của Bác. Tiếp thu truyền thống tốt đẹp của dân tộc, Bác Hồ rất thích trồng cây. Ngày 28/1/1959, lấy bút danh Trần Lực, Bác viết bài Tết trồng cây đăng trên báo Nhân Dân kêu gọi toàn dân hưởng ứng một tháng trồng cây vào mùa Xuân (từ 6/1/1960 đến 6/2/1960) nhân dịp 30 năm thành lập Đảng.

Đợt trồng cây này gọi là “Tết trồng cây”, mở đầu cho việc trồng cây quanh năm. Đồng bào ta náo nức hưởng ứng lời kêu gọi của Bác. Những “đồi cây Bác Hồ”, “vườn cây Bác Hồ”… phát triển khắp nơi. Từ đó, “Tết trồng cây” được duy trì liên tục trong các dịp Tết Nguyên Đán cho đến ngày nay và trở thành một phong tục mới, một văn hóa Tết mới của dân tộc ta.

Ngày nay, nhân loại đang phải đối phó với sự biến đổi khí hậu toàn cầu, phấn đấu cho một Trái Đất xanh, chúng ta càng nhận rõ tầm nhìn xa, tư tưởng lớn của Bác, một nhà văn hóa kiệt xuất với hai sự sáng tạo văn hóa Tết hiện đại mà đậm đà bản sắc dân tộc. Bác Hồ tuy đã đi xa nhưng người Việt Nam vẫn thấy như Bác vẫn ở bên cạnh mình, vẫn nghe rõ lời Bác căn dặn: “Hãy mừng Xuân vui vẻ tưng bừng nhưng tuyệt đối không lãng phí”.

bac ho mot hinh mau van hoa tet hien dai ma dam da ban sac dan toc Hồ Chí Minh với tư tưởng độc lập dân tộc, thống nhất Tổ quốc

Đại Tướng Võ Nguyên Giáp - vị Tướng thiên tài quân sự - của Việt Nam đã viết “Tư tưởng Hồ Chí Minh là “linh ...

bac ho mot hinh mau van hoa tet hien dai ma dam da ban sac dan toc Bác Hồ với những mùa xuân lịch sử của dân tộc

Với dân tộc Việt Nam, mùa Xuân không chỉ thể hiện sự giao mùa, sự kết thúc của một năm cũ bước sang năm mới, ...

bac ho mot hinh mau van hoa tet hien dai ma dam da ban sac dan toc Học tập Bác Hồ làm báo vì dân

Nhà báo vốn được coi là “tai mắt” của người dân. Các nước tiên tiến đều coi nhà báo là người phục vụ thông tin ...

Đỗ Nguyệt Hương Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu

Đọc thêm

ASEAN, New Zealand hướng tới cột mốc 50 quan hệ đối thoại vào năm 2025

ASEAN, New Zealand hướng tới cột mốc 50 quan hệ đối thoại vào năm 2025

Đối thoại ASEAN-New Zealand lần thứ 31 chia sẻ cam kết chung nhằm tăng cường và thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược.
Thúc đẩy hợp tác, gia tăng kết nối Việt Nam-Mauritius

Thúc đẩy hợp tác, gia tăng kết nối Việt Nam-Mauritius

Tổng thống Mauritius đề nghị Việt Nam tạo điều kiện để doanh nghiệp hai nước gia tăng kết nối, tìm kiếm cơ hội đầu tư, kinh doanh, đơn giản hóa ...
XSMB 20/4, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 7 ngày 20/4/2024. dự đoán XSMB 20/4/2024

XSMB 20/4, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 7 ngày 20/4/2024. dự đoán XSMB 20/4/2024

XSMB 20/4 - Trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc 20/4/2024. xổ số hôm nay 20/4. dự đoán xổ số miền Bắc thứ 7. kết quả xổ số ngày ...
XSMT 20/4, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Bảy ngày 20/4/2024. SXMT 20/4/2024

XSMT 20/4, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Bảy ngày 20/4/2024. SXMT 20/4/2024

XSMT 20/4 - Kết quả xổ số ngày 20 tháng 4. SXMT 20/4. trực tiếp kết quả xổ số miền Trung 20/4/2024. xổ số hôm nay 20/4. xổ số miền ...
XSMN 20/4, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Bảy 20/4/2024. xổ số hôm nay 20/4

XSMN 20/4, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Bảy 20/4/2024. xổ số hôm nay 20/4

XSMN 20/4 - kết quả xổ số ngày 20 tháng 4. trực tiếp xổ số miền Nam 20/4/2024. xổ số miền Nam thứ 7. SXMN 20/4/2024. xổ số hôm nay ...
VCK Futsal châu Á 2024: Đội tuyển Futsal Việt Nam có trận thắng đầu tiên trước Futsal Trung Quốc

VCK Futsal châu Á 2024: Đội tuyển Futsal Việt Nam có trận thắng đầu tiên trước Futsal Trung Quốc

Đội tuyển Futsal Việt Nam thắng Futsal Trung Quốc với tỷ số 1-0 ở lượt trận thứ 2 bảng A vòng chung kết Futsal châu Á 2024.
Xung đột Iran-Israel trước nguy cơ leo thang, toan tính và những kịch bản nguy hiểm

Xung đột Iran-Israel trước nguy cơ leo thang, toan tính và những kịch bản nguy hiểm

Đằng sau cuộc tấn công của Iran, khả năng Israel trả đũa và ngày càng nhiều lời kêu gọi kiềm chế từ cộng đồng quốc tế...
Thủ tướng New Zealand công du Đông Nam Á: Đánh thức quan hệ tiềm năng

Thủ tướng New Zealand công du Đông Nam Á: Đánh thức quan hệ tiềm năng

Để đánh thức tiềm năng của ASEAN, Thủ tướng New Zealand sẽ tìm cách khai thác những ưu thế trong quan hệ với từng nước mà ông sẽ đến thăm.
Trung Quốc-Pháp: Đối tác chứ không phải đối thủ

Trung Quốc-Pháp: Đối tác chứ không phải đối thủ

Chuyến thăm Bắc Kinh của Ngoại trưởng Pháp Stephane Sejourne đã mở ra những cơ hội mới trong quan hệ giữa hai nước.
Thế giới giữa hai cuộc siêu bầu cử (Kỳ cuối)

Thế giới giữa hai cuộc siêu bầu cử (Kỳ cuối)

2024 là năm đặc biệt, siêu bầu cử, hơn 2 tỷ cử tri bỏ phiếu, ở khoảng 50 quốc gia, trong đó có Nga và Mỹ.
Thế giới giữa hai cuộc siêu bầu cử (Kỳ I)

Thế giới giữa hai cuộc siêu bầu cử (Kỳ I)

2024 là năm đặc biệt, siêu bầu cử, hơn 2 tỷ cử tri bỏ phiếu, ở khoảng 50 quốc gia, trong đó có Nga và Mỹ.
Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Cụ thể hóa tầm nhìn chiến lược

Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Cụ thể hóa tầm nhìn chiến lược

Chuyến công du Đông Nam Á của ông Jaishankar không chỉ thúc đẩy quan hệ với từng nước, mà còn góp phần nâng cao ảnh hưởng của Ấn Độ trong khu vực.
Đại diện cấp cao EU: Thừa nhận cái giá phũ phàng từ ‘chảo lửa’ Trung Đông, EU chìm trong ‘ảo tưởng’ quá lâu, đặt an ninh vào tay Mỹ quá lâu

Đại diện cấp cao EU: Thừa nhận cái giá phũ phàng từ ‘chảo lửa’ Trung Đông, EU chìm trong ‘ảo tưởng’ quá lâu, đặt an ninh vào tay Mỹ quá lâu

Liên minh châu Âu (EU) cần thay đổi mô hình về sự hội nhập và mối quan hệ với phần còn lại của thế giới.
Liên minh Mỹ-Nhật: Tăng cường an ninh và mở rộng hợp tác

Liên minh Mỹ-Nhật: Tăng cường an ninh và mở rộng hợp tác

Nhật Bản và Mỹ nhất trí tăng cường liên minh an ninh ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, đồng thời cam kết trở thành đối tác toàn cầu.
Những điểm nhấn trong chuyến thăm Trung Quốc của Ngoại trưởng Nga

Những điểm nhấn trong chuyến thăm Trung Quốc của Ngoại trưởng Nga

Trong chuyến thăm Trung Quốc từ ngày 8-9/4, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã thảo luận nhằm tăng cường hợp tác an ninh trước nhiều thách thức.
Sẽ thế nào nếu NATO vắng bóng Mỹ?

Sẽ thế nào nếu NATO vắng bóng Mỹ?

Liệu NATO có thể củng cố quốc phòng và an ninh tập thể để thích ứng với chiến thắng có thể xảy ra của ông Donald Trump tại bầu cử Mỹ 2024 không?
Tác động của việc Triều Tiên thử thành công vũ khí siêu thanh chiến lược

Tác động của việc Triều Tiên thử thành công vũ khí siêu thanh chiến lược

Việc Triều Tiên thử nghiệm tên lửa siêu thanh mới cho thấy bước tiến về khả năng răn đe hạt nhân, đồng thời gia tăng cẳng thẳng khu vực.
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow sẽ thay đổi cục diện xung đột Nga-Ukraine như thế nào?

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow sẽ thay đổi cục diện xung đột Nga-Ukraine như thế nào?

Vụ khủng bố đẫm máu ở Moscow hôm 22/3 có thể tác động lớn đến chính sách đối ngoại của Nga, tạo ra bước ngoặt của xung đột Nga-Ukraine.
Phiên bản di động