Bí ẩn về nền văn minh Maya

Nền văn minh Maya là nền văn minh cổ đại ở châu Mỹ từng có thời kỳ huy hoàng, nhưng sau đó suy tàn vì những nguyên nhân còn nhiều tranh cãi.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
tin nhap 20160118134940
Kim tự tháp cổ Phetan do người Maya xây dựng.

Nền văn minh Maya được xây dựng bởi những người Maya, bộ tộc thổ dân châu Mỹ 2000 năm trước đây sinh sống ở bán đảo Yucatán của Trung Mỹ.

Người Maya có nguồn gốc từ vùng Mesoamerica (Trung Mỹ ngày nay). Khu vực này nằm giữa Mexico và Nam Mỹ, là quê hương của nhiều nền văn hóa của thổ dân da đỏ, bao gồm Aztec, Olmec, Teotihuacan và Toltec. Nơi người Maya sinh sống, ngày nay là Guatemala, Belize, Honduras, El Salvador và miền nam Mexico.

Người Maya xưa đã đạt đến trình độ cao không chỉ về mặt xây dựng nhà nước mà còn phát triển rực rỡ các lĩnh vực kiến trúc, toán học, thiên văn học và làm lịch.

Năm 1935, các nhà khảo cổ học đã phát hiện một phiến đá điêu khắc có nhân vật giống người đang phóng xe gắn máy. Tuy nhiên, chiếc xe đó trông giống như tên lửa với phần đuôi có luồng lửa phun ra. Các nhà khoa học trên thế giới đều công nhận đây là hình ảnh một phi hành gia đang lái một phương tiện bay của người Maya.

Căn cứ vào các di vật Maya tìm được khá phong phú, người ta xác định rằng, các quốc gia cổ đại của người Maya đã được thành lập vào khoảng thế kỷ thứ I.

Có những bí ẩn về nền văn minh Maya chưa được giải thích. Ví dụ, dù xung quanh đều có sẵn nguồn nước thiên nhiên nhưng họ vẫn xây dựng những hồ chứa nước khổng lồ trong thành phố. Khoảng sau năm 600 trước Công nguyên, dường như họ không để lại thêm những công trình nào nữa. Hơn thế, họ đột nhiên rời bỏ thành phố kiên cố, bỏ lại những di sản văn hóa quý giá. Từ đó, nền văn minh Maya dần suy tàn.

Phần lớn các quốc gia của người Maya bị diệt vong do nhiều lý do vào khoảng thế kỷ thứ IX và X. Duy chỉ có quốc gia thành thị trên bán đảo Yucatán, thuộc Mexico tiếp tục tồn tại cho đến khi thực dân Tây Ban Nha xâm lược vùng này vào thế kỷ XVI. Suốt thời kỳ xâm lược của người Tây Ban Nha, người Maya bị tước hết đất đai, đẩy vào tình trạng nghèo đói và trở thành nô lệ. Cuộc xâm chiếm này đã tàn phá rất nhiều di sản của người Maya.

Do nhiều nguyên nhân

Ngày nay, chưa có kết luận khoa học nào thực sự chắc chắn về nguyên nhân sụp đổ của nền văn minh Maya. Sự suy tàn có thể do: dân số quá tải, cuộc xâm lược của nước ngoài, nông dân nổi dậy, sự suy thoái của những tuyến đường thương mại chính yếu, hạn hán...

Sự sụp đổ của nền văn minh Maya cổ đại luôn là đề tài tìm hiểu của nhiều nhà khoa học. Nhóm các chuyên gia thuộc trường Đại học bang Louisiana (Mỹ) cho rằng họ đã tiến gần hơn đến lời giải của bí ẩn này nhờ vào những bằng chứng thu thập được tại hố sụt Great Blue.

Hố sụt Great Blue là một hố nước ngầm khổng lồ dưới biển, cách bờ biển Belize khoảng 70km và nằm gần trung tâm đảo san hô Lighthouse. Hố sâu 124m, đường kính rộng khoảng 300m, được hình thành trong những năm cuối của Kỷ Băng hà. Với việc phân tích những mẫu trầm tích thu được tại hố Great Blue, cụ thể là tìm hiểu màu sắc, kích thước, độ dày của lớp đất đá rồi so sánh với mẫu đá ở khu vực gắn liền với đất liền, các nhà nghiên cứu đã phát hiện sự khác biệt trong tỷ lệ titan với nhôm. Điều này giúp họ ước tính được lượng mưa ở khu vực này.

Phân tích kỹ hơn, các nhà nghiên cứu nhận thấy lượng mưa thấp đã gây ra một đợt hạn hán lớn vào khoảng từ năm 1000 - 1100. Chính bởi lượng mưa giảm dần và thời tiết trở nên hanh khô hơn (khoảng năm 660), các nguồn tài nguyên trở nên cạn kiệt. Từ đó, những bất ổn chính trị đã xuất hiện và nổ ra chiến tranh khiến đế chế Maya dần suy tàn. Sau nhiều năm chống chọi với khó khăn, đợt hạn hán kéo dài gần một thế kỷ (từ năm 1000 tới năm 1100) đã đặt dấu chấm hết cho nền văn minh Maya cổ đại.

Tiến sĩ André Droxler, tác giả của nghiên cứu cho biết: "Khi một trận hạn hán lớn xảy ra, nó sẽ kéo theo nhiều hệ luỵ như nạn đói hay tình trạng bất ổn. Phát hiện này đã giúp chúng tôi hiểu hơn về việc thay đổi khí hậu ảnh hưởng thế nào đến sự sụp đổ của nền văn minh Maya".

Tuy vậy, hãy còn một vương quốc Maya độc lập cho tới tận năm 1697 là thành phố đảo Tayasal. Một số giáo sĩ Tây Ban Nha vẫn đến đây và giảng đạo cho vị vua Itza cuối cùng. Vương quốc Itza rơi vào ách thống trị của Tây Ban Nha từ tháng 3/1697.

Ngoài ra, còn một giả thuyết ly kỳ khác: Tổ tiên người Maya từng gặp “Thần Mặt Trời”. Thần có hứa nếu người Maya xây xong các công trình kiến trúc lớn đúng theo chu kỳ của lịch Maya thì sau này thần sẽ trở lại với họ. Vì lời hứa này mà người Maya đã xây nhiều kim tự tháp và đền thờ, với ước mong thần sẽ trở về ngự trị. Nhưng chờ mãi, chờ mãi… họ vẫn không thấy thần xuất hiện. Thất vọng rồi chuyển sang hoài nghi, họ tự hỏi có phải cách tính lịch của họ có sai sót hay không? Cuối cùng, trong tâm trạng hoang mang, họ đã rời bỏ thành phố ra đi, đi mãi và cuối cùng dừng chân ở vùng đất ngày nay là Nam Mexico, Belize, Honduras, El Salvador và Guatemala. Hiện có khoảng gần 30 triệu hậu duệ của nền văn minh Maya còn tồn tại ở những quốc gia này, nơi người bản địa Maya là phổ biến nhất.

Trung Hiếu

Đọc thêm

Luồng gió mới của chính trường Senegal

Luồng gió mới của chính trường Senegal

Tân Tổng thống Bassirou Diomaye Faye hứa hẹn định hình lại tương lai ổn định và phát triển của Senegal.
XSMB 30/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ Bảy ngày 30/3/2024. dự đoán XSMB 30/3/2024

XSMB 30/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ Bảy ngày 30/3/2024. dự đoán XSMB 30/3/2024

XSMB 30/3 - Trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc 30/3/2024. xổ số hôm nay 30/3. dự đoán xổ số miền Bắc thứ 7. kết quả xổ số ngày ...
XSMT 30/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Bảy ngày 30/3/2024. SXMT 30/3/2024

XSMT 30/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Bảy ngày 30/3/2024. SXMT 30/3/2024

XSMT 30/3 - Kết quả xổ số ngày 30 tháng 3. SXMT 30/3. trực tiếp kết quả xổ số miền Trung 30/3/2024. xổ số hôm nay 30/3. xổ số miền ...
XSMN 30/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Bảy 30/3/2024. xổ số hôm nay 30/3

XSMN 30/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Bảy 30/3/2024. xổ số hôm nay 30/3

XSMN 30/3 - kết quả xổ số ngày 30 tháng 3. trực tiếp xổ số miền Nam 30/3/2024. xổ số miền Nam thứ 7. xo so mien nam. SXMN 30/3/2024. ...
Liệu Ukraine có thuyết phục được Ấn Độ trong quan hệ với Nga?

Liệu Ukraine có thuyết phục được Ấn Độ trong quan hệ với Nga?

Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Dmitry Kuleba đến thăm New Delhi trong bối cảnh Ukraine nỗ lực giành lấy sự ủng hộ của Ấn Độ.
Bạn có thể bị trầm cảm trong công việc nếu xuất hiện những thói quen sau

Bạn có thể bị trầm cảm trong công việc nếu xuất hiện những thói quen sau

Tờ HuffPost đã tham khảo các nhà trị liệu để tổng kết ra 5 thói quen làm việc thường được ngụy trang là dấu hiệu của trầm cảm. Xin giới ...
Hoa hậu Thanh Hằng duyên dáng trong áo dài 4 tà của NTK Tiến Trần

Hoa hậu Thanh Hằng duyên dáng trong áo dài 4 tà của NTK Tiến Trần

Với vẻ đẹp nữ tính, cổ điển, Hoa hậu Thanh Hằng khoe trọn thân hình mềm mại qua bộ áo dài voan 2 lớp, rũ mềm theo vóc dáng.
Bốn váy cưới giúp Chu Thanh Huyền đẹp trong veo trong ngày nên duyên cùng Quang Hải

Bốn váy cưới giúp Chu Thanh Huyền đẹp trong veo trong ngày nên duyên cùng Quang Hải

Hôm 28/3, Chu Thanh Huyền mặc 4 váy cưới đa phong cách, từ tối giản tới đầm ballgown xòe bồng, đậm chất Hoàng gia.
MC hải ngoại Đức Tiến kể chuyện con gái 4 tuổi đóng phim Đóa hoa mong manh

MC hải ngoại Đức Tiến kể chuyện con gái 4 tuổi đóng phim Đóa hoa mong manh

Bé Madison, con gái MC Đức Tiến, được nhận xét là điểm nhấn trong phim 'Đóa hoa mong manh' của nghệ sĩ Mai Thu Huyền.
Hình ảnh Đoàn Văn Hậu, Doãn Hải My vui mừng gặp lại HLV Park Hang Seo trong đám cưới Quang Hải

Hình ảnh Đoàn Văn Hậu, Doãn Hải My vui mừng gặp lại HLV Park Hang Seo trong đám cưới Quang Hải

Hậu vệ Đoàn Văn Hậu cùng bà xã Doãn Hải My ngồi chung mâm với HLV Park Hang Seo và liên tục nói cười trong đám cưới Quang Hải chiều tối 28/3.
NSND Thu Hà 'trẻ mãi không già'

NSND Thu Hà 'trẻ mãi không già'

Không chỉ gây ấn tượng bởi lối diễn đỉnh cao trong phim Trạm cứu hộ trái tim, NSND Thu Hà còn ghi điểm bởi nhan sắc điểm 10.
Dự sự kiện, Hoa hậu Đặng Thu Thảo tinh tế kết hợp đầm lụa và trang sức kim cương

Dự sự kiện, Hoa hậu Đặng Thu Thảo tinh tế kết hợp đầm lụa và trang sức kim cương

Hoa hậu Việt Nam 2012 Đặng Thu Thảo tôn dáng vẻ sang trọng với bộ trang phục màu kem, dùng trang sức xa xỉ làm điểm nhấn.
Lỡ hẹn với ngày xanh tập 10: Chủ tịch Thắng tiết lộ quá khứ với con gái

Lỡ hẹn với ngày xanh tập 10: Chủ tịch Thắng tiết lộ quá khứ với con gái

Lỡ hẹn với ngày xanh tập 10, người lạ mặt bà Thật nhắc tới có phải là ông Thắng? Duyên và Giang có liên hệ gì không?
Phim Người một nhà tập 2: Trí giấu mặt khi gặp người quen trong quán nhậu

Phim Người một nhà tập 2: Trí giấu mặt khi gặp người quen trong quán nhậu

Phim Người một nhà tập 2, Trí che mặt khi gặp người quen trong quán bia, kẻ thù của anh đã ra tù...
Lỡ hẹn với ngày xanh tập 9: Giang có mối quan hệ với mẹ Duyên?

Lỡ hẹn với ngày xanh tập 9: Giang có mối quan hệ với mẹ Duyên?

Lỡ hẹn với ngày xanh tập 9, Giang bị dị ứng tôm giống mẹ Duyên ngày xưa, liệu hai người có mối quan hệ?
Phim Mai xếp thứ 16 doanh thu các phim trên toàn thế giới năm 2024, tính đến nay

Phim Mai xếp thứ 16 doanh thu các phim trên toàn thế giới năm 2024, tính đến nay

Phim 'Mai' của đạo diễn Trấn Thành hiện thu về hơn 22,1 triệu USD, đứng thứ 16 về doanh thu các phim phát hành năm 2024 trên toàn thế giới.
Lỡ hẹn với ngày xanh tập 8: Duyên (Lê Bống) bị xúc phạm nhân phẩm

Lỡ hẹn với ngày xanh tập 8: Duyên (Lê Bống) bị xúc phạm nhân phẩm

Lỡ hẹn với ngày xanh tập 8, Duyên bị xúc phạm nhân phẩm khi thực hiện dự án tình nguyện, ai sẽ giúp cô?
Trạm cứu hộ trái tim tập 9: Vũ 'lột mặt nạ' của Nghĩa, bà Lan hỏi về cha của con trai An Nhiên

Trạm cứu hộ trái tim tập 9: Vũ 'lột mặt nạ' của Nghĩa, bà Lan hỏi về cha của con trai An Nhiên

Trạm cứu hộ trái tim tập 9, bà Lan dằn mặt An Nhiên và hỏi về cha đứa trẻ của cô, Nghĩa chạm mặt tình địch và màn đối đáp đỉnh cao...
Phiên bản di động