Hình ảnh chụp từ vệ tinh cho thấy các hoạt động xây dựng trái phép của Trung Quốc trên Biển Đông. Ảnh: CSIS |
Ngày 4/1, Philippines tuyên bố, nước này phản đối việc Trung Quốc tiến hành hoạt động bay thử nghiệm trên đường băng mà Bắc Kinh mới xây dựng ở Vĩnh Thử Tiêu (thuộc Đá Chữ Thập), thuộc quần đảo Trường Sa trên Biển Đông.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Philippines Charles Jose cho hay, Chính phủ nước này đang xem xét phản đối hành động trên của Trung Quốc, và nhận định hoạt động bay thử nghiệm ở Đá Chữ Thập “càng làm leo thang căng thẳng và bất ổn ở khu vực này”.
Cùng ngày, Chính phủ Nhật Bản cũng bày tỏ “quan ngại sâu sắc” trước hành động bay thử nghiệm tại biển Đông của Trung Quốc. Phát biểu tại một cuộc họp báo, Ngoại trưởng Fumio Kishida nói: “Nhật Bản vô cùng quan ngại về hành động của Trung Quốc, đây là hành động đơn phương thay đổi hiện trạng” tại khu vực và là “âm mưu” của Bắc Kinh nhằm biến hoạt động cải tạo đất nhanh chóng và quy mô lớn tại những vùng biển tranh chấp thành “sự đã rồi”.
Ông Kishida nhấn mạnh, Nhật Bản “không thể chấp nhận hành động đang làm leo thang căng thẳng trong khu vực”. Đồng thời, ông cho rằng đây cũng là mối quan ngại chung của cộng đồng quốc tế, và Nhật Bản sẽ tiếp tục phối hợp với các quốc gia có liên quan quan khác nhằm bảo vệ quyền tự do đi lại trên những vùng biển này.
Trước đó, ngày 2/1, theo Reuters, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Pooja Jhunjhunwala cho rằng, hành động bay thử nghiệm của Trung Quốc “đã làm gia tăng căng thẳng” trong khu vực, đồng thời kêu gọi tất cả các bên tích cực giảm căng thẳng bằng việc ngừng các hành động đơn phương làm tổn hại ổn định và an ninh trong khu vực.
Washington cũng chỉ trích hoạt động xây dựng trái phép các đảo nhân tạo mà Trung Quốc đã tiến hành tại Biển Đông, cho rằng Bắc Kinh đang có kế hoạch sử dụng các đảo này vào mục đích quân sự.
Cùng ngày, phản ứng trước hành động trên của Trung Quốc, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình nêu rõ: “Hành động của Trung Quốc xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Trường Sa; đi ngược lại nhận thức chung của lãnh đạo cấp cao hai nước, Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam-Trung Quốc, tinh thần của Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) năm 2002; ảnh hưởng hòa bình, ổn định ở Biển Đông; giảm sự tin cậy chính trị giữa hai nước; tác động tiêu cực đến quan hệ láng giềng và tình cảm tốt đẹp giữa nhân dân hai nước Việt Nam-Trung Quốc”.
Ông Lê Hải Bình khẳng định, Việt Nam kiên quyết phản đối hành động trên của Trung Quốc; yêu cầu Trung Quốc chấm dứt ngay, không tái diễn các hành động tương tự; và có hành động thiết thực, cụ thể, góp phần duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở biển Đông”.
Về phía Trung Quốc, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao nước này, bà Hoa Xuân Oánh, trước đó xác nhận Trung Quốc sử dụng một máy bay dân dụng bay thử nghiệm tại sân bay trên đảo Đá Chữ Thập, nhằm xác định xem sân bay này có phù hợp tiêu chuẩn hàng không dân dụng hay không. Bà Hoa Xuân Oánh cho rằng, hoạt động này của Trung Quốc nằm trong phạm vi chủ quyền của Trung Quốc.