 |
Đối với các nhà cải cách của Việt Nam thì sự tăng trưởng kinh tế và chính trị của đất nước có lẽ mới chỉ bắt đầu.
Trong một báo cáo chung của Chính phủ Việt Nam và Ngân hàng Thế giới được đưa ra vào ngày 23/2, các tác giả cho rằng quốc gia thuộc khu vực Đông Nam Á này có thể đạt mức thu nhập trên trung bình vào năm 2035 với thu nhập bình quân đầu người là trên 7000 USD, cao hơn mức 2000 USD vào năm 2014, và tương đương với thu nhập bình quân đầu người của Malaysia hay Hàn Quốc vào giữa những năm 2000.
Để đạt được mục tiêu đó thì tổng sản phẩm quốc nội (GDP) hàng năm sẽ phải tăng ít nhất là 7%, cao hơn mức 6,7% của năm trước với điều kiện là cải cách thể chế được thực hiện để tăng năng suất, đẩy mạnh sáng tạo, hỗ trợ “đô thị hóa thông minh” và nắm bắt lợi thế từ các cơ hội thương mại mới.
Việt Nam tăng trưởng GDP bình quân đầu người trung bình là 5,5% mỗi năm kể từ năm 1990, một kỷ lục chỉ có Trung Quốc làm tốt hơn, sau công cuộc Đổi Mới bắt đầu vào năm 1986 với mục đích tự do hóa nền kinh tế. Vào thời điểm đó thì thu nhập trung bình hàng năm chỉ khoảng 100 USD và lạm phát vượt quá 400% cùng với một nền kinh tế nghèo nàn chủ yếu dựa vào viện trợ nước ngoài.
“Trong vòng 30 năm, Việt Nam đã trở thành một trong những đất nước phát triển thành công nhất trên thế giới, thoát khỏi nhóm những nước nghèo nhất. Dựa trên sức mạnh của việc tăng trưởng bình quân gần 7% và các chính sách của chính phủ, hàng chục triệu người đã thoát ra khỏi hoàn cảnh đói nghèo,” theo ông Jim Yong Kim, Giám đốc Ngân hàng Thế giới.
“Việc cải thiện năng suất, bảo vệ môi trường và đổi mới kinh tế có thể giúp Việt Nam duy trì mức tăng trưởng cao. Điều cực kỳ quan trọng là xóa bỏ các rào cản đối với các nhóm yếu thế, nâng cao chất lượng dịch vụ công cho người già và tầng lớp trung lưu ở đô thị”. Ông Kim cho biết thêm rằng: “Báo cáo khuyến nghị Việt Nam nên xây dựng các thể chế hiện đại và minh bạch hơn. Bước đi này sẽ giúp Việt Nam đạt được những mục tiêu đầy tham vọng của mình”.
Theo bản báo cáo, chính phủ cần sắp xếp lại các doanh nghiệp nhà nước kém hiệu quả và xóa bỏ các rào cản đối với doanh nghiệp tư nhân bao gồm các vấn đề về quyền sở hữu và đặc quyền lợi ích, đảm bảo việc phân bổ đất đai và tiếp cận nguồn vốn ngày một nhiều hơn theo các tín hiệu thị trường.
Về vấn đề này, việc cam kết thực hiện theo Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) mang đến cơ hội thực sự để thực hiện nhiều cải cách khó khăn và nhạy cảm về chính trị, báo cáo cho biết.
Theo Eurasia Group, Việt Nam có thể là nước được hưởng lợi nhiều nhất từ TPP. Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC) hình thành trong năm nay cũng được hy vọng sẽ thúc đẩy thương mại liên khu vực.
Bản báo cáo cũng kêu gọi các biện pháp hỗ trợ“học tập và sáng tạo”, cải thiện quy hoạch và cơ sở hạ tầng đô thị, “bảo vệ môi trường” thông qua sử dụng nhiều hơn các nguồn năng lượng sạch...
Tuy nhiên, báo cáo cũng dẫn ra một số rủi ro đối với Việt Nam, bao gồm mối quan hệ hợp tác với Trung Quốc trong bối cảnh những tranh chấp trên biển thời gian gần đây, sự cạnh tranh về năng lượng cũng như an ninh nước và những thay đổi về công nghệ. Nhưng trên tất cả thì rủi ro hiện hữu nhất vẫn là quá trình hiện đại hóa nền kinh tế vẫn chưa hoàn tất và các thách thức kinh tế - chính trị, báo cáo cho biết.
Nếu Việt Nam đạt mục tiêu về tăng trưởng GDP, đất nước này có cơ hội lớn đạt được mức thu nhập như Hàn Quốc và Đài Loan vào đầu những năm 2000 vào năm 2035.
Việt Nam hy vọng sẽ tiếp tục đạt chỉ số tăng trưởng GDP 6,7% trong năm nay, đưa Việt Nam trở thành một trong những quốc gia có nền kinh tế phát triển nhanh nhất trong khu vực. Chính phủ cũng đặt mục tiêu đưa tỷ lệ tăng trưởng trung bình hàng năm đạt 7% đến năm 2020.
Ban lãnh đạo mới của Việt Nam cam kết sẽ tiếp tục công cuộc cải cách bao gồm việc tư nhân hóa và nâng cấp cơ sở hạ tầng, trong bối cảnh đồng tiền phá giá, gia tăng nợ xấu, mở rộng thâm hụt ngân sách và thương mại. Năm ngoái thâm hụt thương mại lên tới 3,5 tỷ USD, trong khi đó nợ công đã tăng lên gần 20%/năm trong vòng năm năm qua.
Nếu Hà Nội xử lý tốt những khó khăn nói ở trên thì một lộ trình đến tương lai thịnh vượng sẽ mở ra. Đối với một trong những nền kinh tế đang nổi ở châu Á, đây có thể là cơ hội bây giờ hoặc không bao giờ để chào một buổi sáng tốt lành.
