Chênh vênh quan hệ với Mỹ, Nhật Bản tính kế hoạch B

Báo Nikkei số ra gần đây có bài viết với tiêu đề “Cạm bẫy ràng buộc với Mỹ - con đường Nhật Bản nên chọn vì an ninh châu Á”. Sau đây là những nhận định chính. 
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
chenh venh quan he voi my nhat ban tinh ke hoach b Việt Nam đánh giá cao vai trò của JBIC trong phát triển hạ tầng, năng lượng
chenh venh quan he voi my nhat ban tinh ke hoach b KTS Nhật Bản giành "Nobel" của ngành kiến trúc năm 2019

Xa Washington là bão tố

Đàm phán Mỹ - Triều gặp nhiều trắc trở, chương trình vũ khí hạt nhân của Triều Tiên vẫn tiến triển. Trong bối cảnh đó, vấn đề an ninh của Nhật Bản, vốn phó thác rất nhiều vào Mỹ, giờ sẽ ra sao?

Đây là điều mà không chỉ Tokyo, mà nhiều đồng minh khác của Washington, cũng đang vắt óc suy nghĩ. Mỹ hiện tại đã dừng công việc được gọi là “cảnh sát toàn cầu” dưới thời chính quyền Tổng thống Barack Obama. Ngay cả khi ông Donald Trump thôi giữ chức Tổng thống sau 2 năm hoặc 6 năm nữa, xu thế này có lẽ cũng không thể đảo ngược.

Tất nhiên đối với Nhật Bản, trong khi vẫn kiên trì quan hệ đồng mình với Mỹ thì Australia và châu Âu có thể là giải pháp tốt và họ buộc phải hết mình với giải pháp này. Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe được cho là đã đề cử trao giải Nobel hòa bình cho Tổng thống Mỹ Donald Trump, đổi lại Nhật Bản không bị bất lợi trong vấn đề Triều Tiên. Không có gì là sai khi ông Abe đang thể hiện hết mình trong mối quan hệ cá nhân với ông Trump, tuy nhiên, nếu chỉ như vậy thì vẫn chưa đủ.

chenh venh quan he voi my nhat ban tinh ke hoach b
Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Tổng thống Mỹ Donald Trump. (Nguồn: AFP)

Song ngay cả khi Nhật Bản đảm bảo được một liên minh chặt chẽ với Mỹ thì trong tương lai không thể nói trước được việc sức mạnh của Mỹ sẽ không suy yếu. Vì vậy, không chỉ núp dưới cái ô bảo vệ của Mỹ, Nhật Bản trong thời đại này phải chuẩn bị cho những nguy cơ mới như vậy.

Thực tế này ít nhiều lý giải ngân sách quốc phòng cao kỷ lục của Nhật Bản trong những năm gần đây, cũng như sự sốt sắng của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe trong việc sửa đổi Điều 9 Hiến pháp, nhằm chính thức công nhận Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản (JSDF) và cho phép JSDF tác chiến tại nước ngoài. Song theo tính toán năm 2012 của Giáo sư Yasuhiro Takeda, Đại học Phòng vệ Nhật Bản, nếu Nhật Bản từ bỏ phụ thuộc vào quân đội Mỹ và xây dựng hệ thống phòng vệ đạt tiêu chuẩn, nước này sẽ phải bỏ ra một khoản kinh phí là 23.000 tỷ yen (tương đương 205,6 tỷ USD).

Trường hợp Nhật Bản phát triển và sở hữu vũ khí hạt nhân, chi phí sẽ ở mức khổng lồ hơn, chưa kể đến sức ép quốc tế. Do đó, lựa chọn thay thế cơ chế đồng minh Nhật - Mỹ rất khó thành hiện thực. Việc có thể tự xây dựng sức mạnh răn đe bao gồm cả vũ khí hạt nhân do Mỹ cung cấp là cực kỳ khó khăn.

Nhìn về phía Tây

Dù vậy, việc tìm kiếm một kế hoạch B là điều cần thiết và Nhật Bản cần thảo luận, tiếp xúc với các đồng minh của Mỹ như Australia và Pháp. Ngày 19/2, các quan chức Nhật Bản và Australia đã tổ chức đối thoại kín cấp chuyên gia và quan chức về tình hình quốc tế. Chiến lược an ninh phụ thuộc vào Mỹ cần được thay thế bằng một chiến lược khác độc lập hơn, tối đa hóa lợi ích an ninh quốc gia.

Về phía Australia, tháng 7/2018, các cựu quan chức quốc phòng Australia đã đưa ra chính sách quốc phòng với khái niệm kế hoạch B bao gồm 10 mục. Những cuộc thảo luận của các nhà chiến lược quân sự đã bắt đầu. Nội dung chính là việc trang bị đầy đủ, mở rộng sức mạnh quân sự bằng các tàu ngầm hạt nhân, chi phí quốc phòng và tăng cường binh sĩ. Tuy nhiên, một bộ phận chuyên gia Nhật Bản quan ngại rằng thiếu vắng sức mạnh hạt nhân răn đe của Mỹ, Nhật - Australia sẽ không thể tự bảo vệ bản thân mình.

Điều này khiến họ nhìn về sáng kiến Quân đội châu Âu của Pháp. Trong số các nước đồng minh của Mỹ, Pháp là nước đầu tiên có kế hoạch B. Quốc gia này đang tiếp tục duy trì sức mạnh phòng vệ tự chủ như sở hữu vũ khí hạt nhân, gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Tháng 6/2018, ý tưởng về một liên minh quân sự tự nguyện ở châu Âu mà không có Mỹ được Pháp đưa ra. Trường hợp châu Âu gặp nguy hiểm, liên minh này sẽ can thiệp mà không phụ thuộc vào Mỹ. Đáp lại lời kêu gọi của Pháp, 10 nước châu Âu như Đức, Anh, Hà Lan… cho biết sẽ quyết định tham gia liên minh này. Lý do mà Pháp đề xuất một liên minh quân sự riêng cho châu Âu là giả định trong tình huống xấu nhất.

chenh venh quan he voi my nhat ban tinh ke hoach b
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đề cập về ý tưởng Quân đội châu Âu ngày 12/11. (Nguồn: The Independent)

Tất nhiên Tokyo sẽ không thể áp dụng y nguyên cách tiếp cận của Paris và Canberra, khi xung quanh nước này là các quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân như Trung Quốc, Nga và Triều Tiên. Đối với Nhật Bản, sức nặng trong quan hệ với Mỹ lớn hơn hẳn so với Pháp và Australia. Vì vậy, bên cạnh việc coi trọng quan hệ đồng minh Nhật - Mỹ, Tokyo cần xem xét nhiều hơn đến những nước khác khi liên minh với Washington sụp đổ.

Trong chiến lược phòng vệ của Nhật Bản có 5 lựa chọn. Hai lựa chọn thực tế nhất là xoay quanh trục đồng minh Nhật - Mỹ và hệ thống an ninh khu vực do Mỹ dẫn đầu. Điều này một lần nữa tái khẳng định, việc kiên trì lộ trình này và theo đuổi nó là nguyên tắc lớn nhất của Nhật Bản. Dù có lo lắng như Pháp và Australia, Nhật Bản cũng không thể bỏ qua được liên minh với Mỹ. Để không rơi vào khủng hoảng, Nhật Bản nên thảo luận về 3 lựa chọn còn lại và xem xét cẩn thận các nội dung mà nước này đang thiếu.

Tài chính khó khăn, dân số giảm, Nhật Bản không dễ dàng để có thể gia tăng sức mạnh quân sự lớn như Australia và Pháp. Do đó, Tokyo cần phải tăng cường quan hệ hợp tác sâu sắc về quốc phòng với các nước khác, đồng thời ổn định quan hệ với Trung Quốc. Sự kết hợp giữa các yếu tố chiến lược, đồng thời mở rộng sự lựa chọn là con đường mà Nhật Bản nên hướng tới.

chenh venh quan he voi my nhat ban tinh ke hoach b Nga phản đối việc xúc tiến đàm phán với Nhật Bản về hiệp ước hòa bình

Nga xem liên minh Mỹ - Nhật là nhân tố tiêu cực ảnh hưởng đáng kể tới mối quan hệ Nhật - Nga, và yêu ...

chenh venh quan he voi my nhat ban tinh ke hoach b Dư luận Nhật Bản đánh giá tích cực về chuyến thăm chính thức Việt Nam của Chủ tịch Triều Tiên

Nhiều báo lớn ở Nhật Bản đã đưa tin về chuyến thăm chính thức Việt Nam của Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un ngày 1/3. 

chenh venh quan he voi my nhat ban tinh ke hoach b Thượng đỉnh Mỹ - Triều Tiên lần hai: Thủ tướng Nhật Bản ủng hộ quyết định của Tổng thống Trump

Ngày 28/2, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã điện đàm với Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, sau hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều ...

(theo Nikkei)

Đọc thêm

Luồng gió mới của chính trường Senegal

Luồng gió mới của chính trường Senegal

Tân Tổng thống Bassirou Diomaye Faye hứa hẹn định hình lại tương lai ổn định và phát triển của Senegal.
XSMB 30/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ Bảy ngày 30/3/2024. dự đoán XSMB 30/3/2024

XSMB 30/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ Bảy ngày 30/3/2024. dự đoán XSMB 30/3/2024

XSMB 30/3 - Trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc 30/3/2024. xổ số hôm nay 30/3. dự đoán xổ số miền Bắc thứ 7. kết quả xổ số ngày ...
XSMT 30/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Bảy ngày 30/3/2024. SXMT 30/3/2024

XSMT 30/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Bảy ngày 30/3/2024. SXMT 30/3/2024

XSMT 30/3 - Kết quả xổ số ngày 30 tháng 3. SXMT 30/3. trực tiếp kết quả xổ số miền Trung 30/3/2024. xổ số hôm nay 30/3. xổ số miền ...
XSMN 30/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Bảy 30/3/2024. xổ số hôm nay 30/3

XSMN 30/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Bảy 30/3/2024. xổ số hôm nay 30/3

XSMN 30/3 - kết quả xổ số ngày 30 tháng 3. trực tiếp xổ số miền Nam 30/3/2024. xổ số miền Nam thứ 7. xo so mien nam. SXMN 30/3/2024. ...
Liệu Ukraine có thuyết phục được Ấn Độ trong quan hệ với Nga?

Liệu Ukraine có thuyết phục được Ấn Độ trong quan hệ với Nga?

Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Dmitry Kuleba đến thăm New Delhi trong bối cảnh Ukraine nỗ lực giành lấy sự ủng hộ của Ấn Độ.
Bạn có thể bị trầm cảm trong công việc nếu xuất hiện những thói quen sau

Bạn có thể bị trầm cảm trong công việc nếu xuất hiện những thói quen sau

Tờ HuffPost đã tham khảo các nhà trị liệu để tổng kết ra 5 thói quen làm việc thường được ngụy trang là dấu hiệu của trầm cảm. Xin giới ...
Liệu Ukraine có thuyết phục được Ấn Độ trong quan hệ với Nga?

Liệu Ukraine có thuyết phục được Ấn Độ trong quan hệ với Nga?

Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Dmitry Kuleba đến thăm New Delhi trong bối cảnh Ukraine nỗ lực giành lấy sự ủng hộ của Ấn Độ.
Ngoại trưởng Pháp thăm Trung Quốc

Ngoại trưởng Pháp thăm Trung Quốc

Chuyến thăm của Ngoại trưởng Sejourne nhân dịp Pháp và Trung Quốc kỷ niệm 60 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và đang nỗ lực tăng cường quan hệ.
Cự tuyệt kế hoạch của Ukraine, Nga sẽ chỉ tham gia hội nghị hòa bình nếu có điều kiện này

Cự tuyệt kế hoạch của Ukraine, Nga sẽ chỉ tham gia hội nghị hòa bình nếu có điều kiện này

Nếu lợi ích của Nga được tôn trọng, Moscow sẵn sàng bảo đảm lợi ích hợp pháp của các bên tham gia khác trong quá trình đàm phán về vấn đề Ukraine.
Olympic Paris 2024: Lo nguy cơ bị tấn công khủng bố, Pháp điều hàng chục nghìn quân, vẫn phải nhờ cậy thêm đồng minh

Olympic Paris 2024: Lo nguy cơ bị tấn công khủng bố, Pháp điều hàng chục nghìn quân, vẫn phải nhờ cậy thêm đồng minh

Pháp đã đề nghị các đồng minh quốc tế cử hàng nghìn nhân viên an ninh đến hỗ trợ bảo vệ Olympic Paris 2024 trước nguy cơ khủng bố.
Nga bảo vệ Triều Tiên trước động thái mới của Mỹ

Nga bảo vệ Triều Tiên trước động thái mới của Mỹ

Nga phủ quyết dự thảo nghị quyết do Mỹ đề xuất gia hạn nhiệm vụ của Nhóm chuyên gia giám sát trừng phạt Triều Tiên thêm một năm.
Khủng hoảng ở Haiti: LHQ nói thảm họa, Hội đồng chuyển tiếp quyết giảm bớt nỗi thống khổ cho người dân

Khủng hoảng ở Haiti: LHQ nói thảm họa, Hội đồng chuyển tiếp quyết giảm bớt nỗi thống khổ cho người dân

Chỉ tính riêng từ đầu năm đến ngày 22/3, số người thiệt mạng vì bạo lực ở Haiti đã là 1.554 và 826 người bị thương.
Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Việc 4 nghi phạm vụ tấn công nhà hát ở Nga hôm 22/3 đều mang quốc tịch Tajikistan khiến sự chú ý đổ dồn về quốc gia Trung Á này.
Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga ngày 22/3 do tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng thực hiện cho thấy sự thay đổi mục tiêu của tổ chức khủng bố này.
Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao được đánh giá là kênh hiệu quả để trao đổi ý kiến về các vấn đề kinh tế đáng quan tâm nhất trong suốt hai thập kỷ qua.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn chính trị, tranh giành quyền lực giữa các băng đảng cùng các vụ đảo chính và nghèo đói là những gì mà người dân Haiti tiếp tục phải đối mặt...
70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

Baoquocte.vn. Ngày 13/3/1954 là ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử - nguồn cổ vũ lớn lao cho toàn thể nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Thiếu hụt đạn dược trong xung đột với Nga, Ukraine tăng cường sản xuất vũ khí 'cây nhà lá vườn'

Thiếu hụt đạn dược trong xung đột với Nga, Ukraine tăng cường sản xuất vũ khí 'cây nhà lá vườn'

Trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine vẫn tiếp diễn, Kiev đang nỗ lực tự sản xuất vũ khí với sự hỗ trợ của phương Tây để đáp ứng nhu cầu.
Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Việc Mỹ bỏ phiếu trắng với nghị quyết kêu gọi ngừng bắn ở Gaza của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc liệu có thể làm chuyển hướng quan hệ với Israel?
Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Kế hoạch theo Chương trình Không quân Chiến đấu Toàn cầu (GCAP) của Nhật Bản, Anh và Italy báo hiệu sự thay đổi then chốt trong chiến lược an ninh khu vực.
Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ tìm cách tối đa hóa hoạt động ngoại giao để đưa mối quan hệ của Ấn Độ với các đối tác Đông Nam Á lên một tầm cao mới.
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Khi chính lực lượng IS đã nhận là chủ mưu cuộc khủng bố, Nga vẫn chưa thể vội vàng tin bởi nếu vội tin rất có thể Moscow đã dính bẫy.
Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

EU đồng lòng hỗ trợ Ukraine 'bằng mọi giá' vì hòa bình trong bối cảnh Nga đang dành nhiều lợi thế trong cuộc xung đột.
Phiên bản di động