Cuộc “xâm lăng” của công nghệ phần mềm

Nhiều người cho rằng, ngành công nghệ phần mềm đang “xâm chiếm thế giới”. Ngày càng nhiều hệ thống quan trọng trước đây do con người điều khiển đang dần bị thay bằng những chuỗi mã hóa dài.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
cuoc xam lang cua cong nghe phan mem Các hãng công nghệ Mỹ chung tay trong cuộc chiến chống khủng bố
cuoc xam lang cua cong nghe phan mem Phân biệt giới trong Ngành Công nghệ Mỹ: Câu hỏi chưa có lời giải

Giáo sư Nancy Leveson, người có nhiều năm kinh nghiệm nghiên cứu an toàn phần mềm tại Học viện Công nghệ Massachusetts (Mỹ) cho biết: “Khi chúng tôi cho lắp đặt các hệ thống lưới điện, chúng tôi đã tiến hành hàng loạt thử nghiệm để đảm bảo tính an toàn ở mức độ cao nhất có thể. Nhưng còn đối với công nghệ phần mềm, đây lại là điều hoàn toàn khác".

cuoc xam lang cua cong nghe phan mem
Ngoài những tiện ích, công nghệ phần mềm cũng gây ra nhiều sự cố kỹ thuật trong quá trình hoạt động. (Nguồn: The Atlantic)

"Chỉ cần thay đổi một chỗ trong một tập tin của hệ thống, người ta có thể biến khối nhựa vô tri trở thành cỗ máy làm được vô số việc thay cho con người một cách linh hoạt và chính xác. Mặc dù hiện nay, các phần mềm có thể thay đổi dễ dàng mọi lúc, mọi nơi mà không tốn nhiều chi phí, người ta luôn đặt tham vọng có thể xây dựng hệ thống cao cấp hơn mà có thể vượt qua khả năng điều khiển bằng trí tuệ của con người", giáo sư Leveson cho biết thêm.

Chưa nghĩ tới hậu quả

Phần mềm gặp sự cố là do bản thân chúng không thể nào có sự hiểu biết và trí tưởng tượng như con người. Đây cũng là những hóc búa với tất cả các lập trình viên khi thiết lập những chuỗi con số và ký tự. Đặc biệt, các lỗi phần mềm không thể phát hiện bằng mắt thường.

Sự tiến bộ của công nghệ đã thay đổi cách thế giới nhìn nhận sự vật. Chúng ta có thể xem vỉa hè đang được lát gạch như thế nào, đường chân trời đang rộng mở ra sao nhờ vào sự những công nghệ phần mềm hiện đại. Hình dung rằng, khi chúng ta làm việc trước máy tính với các phần mềm cũng tương tự như lúc điều khiển xe hơi. Tức là ta hoàn toàn đang điều khiển nó bằng những phần mềm chứ không hề có liên kết cơ học nào giữa bàn đạp thắng tới cái bánh xe cả, tay lái và bàn đạp đối với người ngồi giống như là bàn phím và con chuột máy tính. Xe hơi cũng giống như nhiều đồ điện tử khác được máy tính hóa để có thể cài đặt các phần mềm tiên tiến khác. Những chiếc xe có chế độ tự động đậu xe hay tự động giảm tốc độ khi khoảng cách đang quá gần với xe khác đều được lập trình bằng chuỗi mã hóa.

Phần mềm đã cho phép chúng ta chế tạo ra những cỗ máy phức tạp nhất từ trước đến nay và chúng thường có ở dưới dạng những con chip thu nhỏ, được gắn đâu đó trong thiết bị điện tử mà chúng ta không nhìn thấy được. Theo nhà khoa học máy tính nổi tiếng người Hà Lan Edsger Dijkstra, con người cần có những bộ óc tiên tiến để có thể kiểm soát những tiến bộ của phần mềm. Ông cảnh báo rằng những nhà lập trình viên thời hiện đại luôn háo hức cài đặt phần mềm vào những hệ thống quan trọng, nhưng họ chưa nghĩ tới những hậu quả về sau bởi vì họ đã đánh giá quá cao công dụng của những phần mềm đó.

cuoc xam lang cua cong nghe phan mem
Nhờ sự phát triển của công nghệ phần mềm, con người hầu như làm mọi việc thông qua một vài thao tác nhỏ. (Nguồn: The Atlantic)

Sự thờ ơ của các chuyên gia

Điều làm cho việc xử lý phần mềm khó khăn tới như vậy là do người ta buộc phải suy nghĩ như cách một phần mềm hoạt động. Giờ đây, họ giải quyết mọi thứ bằng cách thiết lập phần mềm mà người thường nhìn vào không thể biết được họ đang làm gì. Họ còn tạo ra các ngôn ngữ riêng cho máy tính như Fortran và C. Sự thật là không ai nhìn nhận và sửa chữa các lỗi một cách trực tiếp, mà họ chỉ tiếp tục tạo thêm phần mềm thay thế và viết hướng dẫn cho chúng mà thôi.

Ví dụ, trong một sự cố phần mềm điển hình vào năm 2009, cô Jean Bookout gặp tai nạn do sự cố hỏng hệ thống phần mềm dẫn đến kẹt phanh khi đang điều khiển chiếc Toyota Camry. Sau tai nạn đó cô bị hôn mê sâu suốt 1 tháng. Cô Jean đã yêu cầu hãng Toyota bồi thường, nhưng họ lại chối bỏ trách nhiệm và đổ lỗi cho thảm xe thiết kế quá bất tiện, bàn đạp “quá dính” và lỗi do người lái. Thậm chí, các nhà chức trách đã đưa các chuyên gia phần mềm từ NASA để phân tích vấn đề trong vòng 10 năm nhưng họ không thể đưa ra bất kỳ bằng chứng nào để chứng minh lỗi là do phần mềm hay không.

May sao ngay sau đó, trong quá trình cô Bookout kiện hãng xe Toyota, một nhân chứng bên nguyên đơn là Michael Barr đã chứng minh được lỗi là do phần mềm sau khi ông tiếp tục nghiên cứu những gì mà các chuyên gia NASA để lại, một loại mã phức tạp có tên là “spaghetti” đã làm rối loạn phần mềm. Những dòng mã hóa tự động chuyển sang mã “spaghetti” sau khi chiếc xe đã được sử dụng nhiều năm, những loại mã này cứ chồng lên nhau và lúc xảy ra tai nạn là lúc phần mềm đã nghẽn không thể tiếp tục xử lý thông tin. Bằng chứng của anh Barr đã được chấp nhận và nguyên đơn thắng kiện với số tiền bồi thường lên đến 3 triệu USD cho gia đình cô Bookout.

Vấn đề được đặt ra ở đây là các kỹ sư và lập trình viên cảm thấy vô cùng khó khăn để có thể bắt kịp tiến độ phát triển với những thứ mà họ làm ra, mặc dù ngày càng nhiều hệ thống quan trọng được lập trình và ngày càng phức tạp và kết nối với nhau. Nếu họ không thể bắt kịp, họ sẽ phải đương đầu với những tình huống xấu nhất có thể xảy ra. Không thể phủ nhận những tiện ích mà công nghệ phần mang lại cho người trong cuộc sống hiện đại.

Tuy nhiên, “kỹ thuật số hóa” tràn lan sẽ dần khiến con người trở nên bị động, lệ thuộc vào công nghệ. Các phần mềm có thể giúp con người làm việc với năng suất cao hơn, nhưng một lỗi xảy ra, các sự cố sẽ lan ra toàn bộ hệ thống và làm chúng hoạt động trì trệ, hoặc không hoạt động được. Đến lúc đó, thiệt hại gây là điều không thể tránh khỏi. Do đó, để đảm bảo tính an toàn và phục vụ tốt cho con người, các chuyên gia trong lĩnh vực công nghệ phần mềm cần có những biện pháp quản lý, nâng cấp cũng như sửa chữa các phần mềm để giảm thiểu các rủi ro khi vận hành.

cuoc xam lang cua cong nghe phan mem Vì sao IBM dừng hình thức cho nhân viên làm việc tại nhà?

Việc “ông lớn” ngành công nghệ thông tin IBM quyết định xóa bỏ hình thức làm việc từ xa (tại nhà) trong suốt nhiều thập ...

cuoc xam lang cua cong nghe phan mem Đà Nẵng có nhiều tiềm năng hợp tác về công nghệ phần mềm với Ấn Độ

Ngày 9-9, Chủ tịch UBND thành phố chủ trì buổi tiếp Đại sứ Vũ Sơn Thuỷ, Tân Tổng lãnh sự Việt Nam tại Mumbai, Ấn ...

cuoc xam lang cua cong nghe phan mem Số 193: Công nghệ phần mềm

LTS. Là một trong 10 thị trường gia công phần mềm hấp dẫn nhất thế giới, công nghệ phần mềm Việt Nam đang đứng trước ...

Thu Thảo (theo The Atlantic)

Đọc thêm

Trạm cứu hộ trái tim tập 5: Nghĩa đi chơi cùng An Nhiên thì bắt gặp vợ

Trạm cứu hộ trái tim tập 5: Nghĩa đi chơi cùng An Nhiên thì bắt gặp vợ

Trạm cứu hộ trái tim tập 5, Nghĩa suýt lộ bí mật khi đi chơi cùng An Nhiên tại trung tâm thương mại.
Hoa anh đào nở rộ kỷ lục tại Washington (Mỹ)

Hoa anh đào nở rộ kỷ lục tại Washington (Mỹ)

Thời tiết ấm áp đặc biệt vào tháng 3 năm nay khiến hoa anh đào ở thủ đô Washington, Mỹ nở rộ vào hôm 17/3 vừa qua.
Cách chặn trang web tự mở trên điện thoại Android siêu đơn giản

Cách chặn trang web tự mở trên điện thoại Android siêu đơn giản

Biết cách chặn trang web tự mở trên điện thoại Android không chỉ giúp bảo vệ dữ liệu cá nhân mà còn giúp tối ưu hóa trải nghiệm duyệt web. ...
Hướng dẫn cách lấy lại mật khẩu Zalo chỉ với vài bước đơn giản

Hướng dẫn cách lấy lại mật khẩu Zalo chỉ với vài bước đơn giản

Bạn cần đăng nhập lại tài khoản Zalo nhưng vô tình bị quên mật khẩu. Hãy theo dõi ngay bài viết dưới đây để biết cách lấy lại mật khẩu ...
Cách reset gợi ý Siri bị ẩn trên iPhone siêu đơn giản

Cách reset gợi ý Siri bị ẩn trên iPhone siêu đơn giản

Siri là cái tên quen thuộc đối với người dùng iPhone, đây là trợ lý ảo thông minh của Apple có khả năng thực hiện các yêu cầu dựa trên ...
Lịch cúp điện Bạc Liêu hôm nay ngày 20/3/2024

Lịch cúp điện Bạc Liêu hôm nay ngày 20/3/2024

Thông tin lịch cúp điện tại Bạc Liêu theo từng khu vực được cập nhật mới nhất từ Điện lực miền Nam ngày 20/3/2024.
Bước chạy đà ấn tượng

Bước chạy đà ấn tượng

Với Thông điệp liên bang mạnh mẽ, đường như đương kim Tổng thống Joe Biden đã có bước chạy đà ấn tượng cho màn tái đấu giữa hai 'người quen cũ'.
Bầu cử Tổng thống Mỹ: Màn song đấu tái hiện

Bầu cử Tổng thống Mỹ: Màn song đấu tái hiện

Từ nay đến khi cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ diễn ra vào tháng 11 tới, nhiều bất ngờ sẽ còn xảy ra...
Chỗ dựa tinh thần của Tổng thống Palestine

Chỗ dựa tinh thần của Tổng thống Palestine

Việc Tổng thống Palestine lựa chọn đến thăm Thổ Nhĩ Kỳ trong thời điểm hiện nay có thể coi là quyết định khôn khéo.
Xung đột Nga-Ukaine, động thái mới và dự báo cục diện, kết cục

Xung đột Nga-Ukaine, động thái mới và dự báo cục diện, kết cục

Cuộc xung đột ở Ukraine bước sang năm thứ ba khó đoán định.
Nhóm Visegrad: Phép cộng không đơn giản

Nhóm Visegrad: Phép cộng không đơn giản

Kết quả Hội nghị thượng đỉnh nhóm Visegrad vừa diễn ra tại Czech, một lần nữa cho thấy các thành viên của nhóm lại không cùng nhìn về một hướng.
NATO kết nạp Thụy Điển, một nước cờ khó lường trên bàn cờ thế cuộc

NATO kết nạp Thụy Điển, một nước cờ khó lường trên bàn cờ thế cuộc

Điều gì đến cũng sẽ đến. Đó là cảm nhận của nhiều chuyên gia, học giả quốc tế đối với việc Quốc hội Hungary bỏ phiếu chấp thuận Thụy Điển gia nhập NATO.
Xung đột Israel - Hamas: Mỹ 'than ngắn thở dài' vì một điều, thứ mang đến bàn đàm phán vẫn chỉ là lòng thù hận

Xung đột Israel - Hamas: Mỹ 'than ngắn thở dài' vì một điều, thứ mang đến bàn đàm phán vẫn chỉ là lòng thù hận

Trước khủng hoảng nhân đạo đáng báo động, quốc tế vẫn đang trông chờ vào các cuộc đàm phán giữa Israel và Hamas về một lệnh ngừng bắn.
'Trái ngọt' trong quan hệ Iran - Saudi Arabia: Đốm lửa nhỏ có thể thắp sáng cả Trung Đông?

'Trái ngọt' trong quan hệ Iran - Saudi Arabia: Đốm lửa nhỏ có thể thắp sáng cả Trung Đông?

'Trái ngọt' của quan hệ Iran với Saudi Arabia sau một năm nối lại quan hệ ngoại giao khơi dậy niềm lạc quan giữa một Trung Đông đầy bất ổn.
Ngoại giao tình báo trỗi dậy trong thời đại an ninh toàn cầu bị thách thức

Ngoại giao tình báo trỗi dậy trong thời đại an ninh toàn cầu bị thách thức

Chính sách ngoại giao tình báo của Ấn Độ phù hợp với chiến lược xây dựng liên minh khu vực và toàn cầu hiện nay của nước này.
Bầu cử Mỹ: Siêu thứ Ba gay cấn, cuộc đua vào Nhà Trắng đang định hình rõ nét

Bầu cử Mỹ: Siêu thứ Ba gay cấn, cuộc đua vào Nhà Trắng đang định hình rõ nét

Chiến dịch tranh cử tại Mỹ đang trở nên gay cấn vào Siêu thứ Ba với hy vọng là ngày 'bội thu' của các ứng cử viên.
Đằng sau việc Thủ tướng Palestine từ chức: Động thái mang tính 'trình diễn'?

Đằng sau việc Thủ tướng Palestine từ chức: Động thái mang tính 'trình diễn'?

Thủ tướng chính quyền Palestine đệ đơn từ chức hôm 26/2 nhằm tạo điều kiện đạt đồng thuận về các thỏa thuận liên quan đến việc quản lý Gaza thời hậu xung đột.
50 năm quan hệ ASEAN-Australia: Từ những 'trái ngọt' nhớ về câu nói nổi tiếng của Thủ tướng Gough Whitlam

50 năm quan hệ ASEAN-Australia: Từ những 'trái ngọt' nhớ về câu nói nổi tiếng của Thủ tướng Gough Whitlam

Mối quan hệ đối tác vững chắc giữa Australia và ASEAN sẽ góp phần thúc đẩy ổn định, hòa bình tại khu vực cũng như trên thế giới.
Phiên bản di động