Đặt nền móng tương lai cho con từ khi nào?

TS. Vũ Thu Hương (Đại học Sư phạm Hà Nội) khẳng định rằng cha mẹ phải là người làm việc này ngay từ khi đứa trẻ ra đời. TG&VN xin giới thiệu bài viết chia sẻ suy nghĩ của chị về vai trò của các bậc phụ huynh đối với những mầm non tương lai của đất nước.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
dat nen mong tuong lai cho con tu khi nao Cha mẹ là những "nhà giáo không cầm phấn"
dat nen mong tuong lai cho con tu khi nao Gieo mầm tử tế cho trẻ

Tôi cho rằng tương lai một đứa trẻ diễn ra thế nào chủ yếu do cha mẹ quyết định.

Ngày nay, không còn chuyện "cha mẹ đặt đâu con ngồi đó", gò ép con theo ý kiến của mình nhưng sự giáo dục của cha mẹ sẽ có những tác động không nhỏ tới tính cách của con trẻ. Câu hỏi được đặt ra là cha mẹ sẽ đặt nền móng cho tương lai của con thế nào và từ bao giờ? Tôi khẳng định rằng sự lựa chọn đó cần bắt đầu từ rất sớm, ngay từ khi con mới ra đời.

Tính cách quyết định số phận

Ai cũng thấy rằng những trẻ có tính cách sôi nổi, vui tươi sẽ dễ dàng có nhiều bạn bè. Những trẻ nóng tính sẽ gặp không ít xung đột, va chạm, mâu thuẫn. Những trẻ có tính cách kiên nhẫn, nhường nhịn sẽ được nhiều người yêu quý.

Từ sinh hoạt hàng ngày, nếu cảm thấy việc con cái mình cần phải có tính cách quyết đoán, tự tin, tự lập, những người cha, người mẹ sẽ tìm cách tạo ra các tình huống cho con thể hiện, theo dõi và tán thưởng. Đứa trẻ sẽ dễ dàng tiếp nhận và dần dần tự tin, tự chủ và ngược lại. Như vậy, các bậc cha mẹ chính là những người lựa chọn tính cách cho con bằng chính sự chăm sóc, dạy dỗ của mình ngay từ nhỏ. Cũng có thể nói, lựa chọn cách giáo dục cho con chính là lựa chọn số phận cho đứa trẻ.

dat nen mong tuong lai cho con tu khi nao
Cha mẹ nên tạo môi trường vừa học vừa chơi cho trẻ. (Ảnh: Thu Hương)

Trước khi làm gì đó với con, cha mẹ hãy nghĩ rằng con sẽ có thể tổn thương, có thể bị căng thẳng (stress) vì những điều họ đã làm. Trẻ nhỏ không phải là cái máy, cứ bật nút lên là chạy. Cần phải hiểu rằng, trẻ cũng có chính kiến riêng của mình.

Trẻ em cũng không dễ bị đánh lừa nên sẽ rất khó chịu nếu nghe người khác nói dối. Các bé hoàn toàn biết cách lựa chọn đúng, sai. Để dạy năng lực phản biện, phụ huynh phải cho con làm quen với mọi ý kiến, ở nhiều chiều chứ không phải chỉ có một.

Cha mẹ cũng là con người và cũng có lúc sai. Nếu cứ tìm cách chứng minh “bố mẹ luôn đúng”, trẻ sẽ vô cùng khó chịu. Cha mẹ cho con biết “con người thật” và sẵn sàng xin lỗi khi mình sai, chấp nhận hình phạt nếu phạm lỗi sẽ làm con hài lòng và dễ tiếp thu với thái độ đúng đắn hơn.

Khoa học có thể chứng minh mỗi đứa trẻ là một thiên tài ở những lĩnh vực khác nhau. Nếu cha mẹ chỉ đánh giá con qua kết quả các môn Toán, Tiếng Việt, Tiếng Anh,... mà quên đi việc giúp con khám phá những khả năng khác của bản thân, vô tình làm hỏng tương lai tốt đẹp của trẻ. Nếu cha mẹ vẫn chỉ tập trung đánh giá con bằng điểm số và thứ hạng trên trường, lớp, con trẻ sẽ khó có cơ hội tiếp nhận những kiến thức từ các môn học không được tổ chức giảng dạy trong nhà trường. 

Cũng phải nói thêm rằng, nhiều khả năng của trẻ không phát triển khi nhỏ mà lớn lên mới xuất hiện. Cha mẹ cần biết chờ đợi và điều chỉnh những mong ước của mình cho phù hợp với năng lực con. Một đứa trẻ không có chút năng khiếu nghệ thuật nào nhưng được cha mẹ hướng đi theo nghệ thuật chỉ tạo cho bé những áp lực và căng thẳng mà thôi. Thực tế, nhiều trẻ đi theo con đường nghệ thuật do sức ép của cha mẹ đã luôn cảm thấy chán chường, tự ti và thất vọng vào bản thân mình.

Hãy tạo “đề kháng” cho con

Hiện nay, vô tình hay hữu ý, nhiều bậc cha mẹ thay vì định hướng lại làm thay hoặc chăm sóc con đến tận chân tóc, kẽ răng. Trẻ lớn lên vẫn thiếu kỹ năng mềm cần thiết, sống phụ thuộc vào mẹ cha, giống kiểu thiếu “sức đề kháng”.

Trong bất cứ việc gì, ai cũng có những “lần đầu”. Nghĩa là, khi trẻ bắt tay vào việc gì đó, ban đầu sẽ cảm thấy vụng về, lúng túng. Tuy nhiên, chỉ làm vài lần, trẻ chắc chắn sẽ thành thạo và khéo léo.

Ở châu Âu, chúng ta thường thấy nhiều em bé tự lo cho chính mình từ việc mặc quần áo, đi vệ sinh, xúc ăn. Một bé chừng 12 tháng ngồi trên ghế ăn dùng dĩa xúc thức ăn là hết sức bình thường. Trái lại, ở Việt Nam, hình ảnh thường thấy là nhiều bậc phụ huynh sợ con vụng về, ngơ ngác, chạy ngay vào làm thay, tưởng là giúp con nhưng đồng nghĩa với việc tước đi của con cơ hội trải nghiệm. Chính những việc này đã khiến con trẻ không có điều kiện để ứng phó, xử lý tình huống, kém trong việc rèn luyện kỹ năng cần thiết để làm được những việc sau này, cũng bởi vậy khó đạt đến những mong ước của cha mẹ.

dat nen mong tuong lai cho con tu khi nao
Được trải nghiệm, trẻ sẽ trưởng thành hơn. (Ảnh: Thu Hương) 

Cha mẹ Việt vẫn thường ngạc nhiên khi thấy các bậc cha mẹ người Đức ngồi chơi vui vẻ dưới ghế đá gần khu chơi cát trong khi trẻ em leo trèo thoải mái trên các mô hình nhà, cầu trượt, lưới,... trong khi họ thì không thể rời mắt khỏi con vì lo sợ con bị ngã, bị vấy bẩn... Với người Đức, cha mẹ sẽ bình thản ngồi từ xa nhìn con chơi. Khi bé ngã đau, khóc, họ lại gần để bày tỏ sự quan tâm và kiểm tra vết thương một cách điềm tĩnh thay vì hốt hoảng.

Cha mẹ thường dạy con phải sống hiền lành, lương thiện nhưng khi con gặp chút va chạm với bạn bè, một số bậc cha mẹ lại chạy đến can thiệp, bênh vực con. Hoặc khi con có lỗi ở trường học, bị cô phạt, cha mẹ đến trường gây sự với cô để đòi công bằng cho con. Điều này chỉ khiến con trẻ thấy như được “bảo kê”, dần dần sẽ có thái độ coi thường thầy cô, bạn bè, không tuân thủ kỷ luật, thiếu tôn trọng mọi người...

Khi con có lỗi, cha mẹ chỉ quát mắng con cho bõ cơn tức rồi bỏ qua chứ không nhẹ nhàng chỉ ra những cái sai để con sửa. Dần dần, con sẽ tiếp tục làm những điều xấu bị cấm với suy nghĩ: khi nào bị mắng thì chịu đựng tí chút, đợi cơn tức của bố mẹ qua là xong. Chính việc giải quyết các vấn đề không đến nơi đến chốn của cha mẹ là lý do để con tiếp tục có những hành động xấu, không tuân thủ luật lệ.

Để làm gương cho con, ý muốn nói ra miệng và hành vi của cha mẹ phải khớp nhau. Một người cha vẫn dạy con phải ăn nói lịch sự, có đầy đủ chủ ngữ, vị ngữ, lễ phép thì không thể chửi bậy, nói tục thành thói quen. Trẻ sẽ không thể ăn nói lịch sự trong khi vẫn thấy cha mẹ "nói lời không giữ lấy lời". Sự thiếu tin tưởng và tôn trọng của con với cha mẹ sẽ gây trở ngại đến việc cha mẹ dạy dỗ con trong gia đình.

Rõ ràng sự lựa chọn trong quan niệm giáo dục, cách dạy dỗ và ứng xử của cha mẹ với con trẻ chính là các điều kiện quan trọng số một trong việc hình thành tính cách của con. Từ những tính cách được cha mẹ dạy dỗ, con sẽ ứng xử, ứng phó với các tình huống gặp ngoài đời. Từ những tính cách đó, con sẽ lựa chọn con đường đi tiếp theo cho cuộc đời mình. Có thể nói, từ yếu tố bẩm sinh cho đến yếu tố giáo dục, cha mẹ luôn là người nắm giữ vận mệnh của con.

Tiến sĩ Vũ Thu Hương

dat nen mong tuong lai cho con tu khi nao

Cha mẹ là những "nhà giáo không cầm phấn"

Chia sẻ với TG&VN nhân dịp 20/11, Thạc sĩ Lê Thị Lan Anh (Viện trưởng Viện Giáo dục IEDV) cho rằng, gia đình chính là ...

dat nen mong tuong lai cho con tu khi nao

Để không lạc trong "mê trận" phương pháp giáo dục con

Chia sẻ với Báo TG&VN, TS. Lê Nguyên Phương - chuyên gia hàng đầu về Tâm lý học đường cho rằng, điều quan trọng của ...

dat nen mong tuong lai cho con tu khi nao

Gieo mầm tử tế cho trẻ

Các bậc phụ huynh thường hay kêu ca là làm thế nào để có thể dạy con cái trở thành người tử tế trong một ...

Đọc thêm

Đại sứ Ngô Đức Mạnh: Kết quả bầu cử Tổng thống Nga và những điều sẽ đến...

Đại sứ Ngô Đức Mạnh: Kết quả bầu cử Tổng thống Nga và những điều sẽ đến...

Kết quả bầu cử cho thấy nước Nga sẽ không có xáo trộn lớn về mặt chính sách, đường hướng phát triển đất nước Nga trong thời gian tới.
Bài tarot hôm nay 20/3/2024: Hé lộ những bí ẩn của bạn trong chuyện tình yêu?

Bài tarot hôm nay 20/3/2024: Hé lộ những bí ẩn của bạn trong chuyện tình yêu?

Hãy chọn một lá bài tarot dưới đây để khám phá xem những bí ẩn của bạn trong chuyện tình yêu là gì nhé!
Mức đóng BHXH, BHTN, BHYT năm 2025 khi sửa Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Việc làm, Luật Bảo hiểm y tế

Mức đóng BHXH, BHTN, BHYT năm 2025 khi sửa Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Việc làm, Luật Bảo hiểm y tế

Có phải từ năm 2025, mức đóng BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, BHYT sẽ có những thay đổi lớn khi sửa Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Việc làm, Luật ...
Giờ Trái đất năm 2024: Tắt đèn vào giờ nào, ngày nào?

Giờ Trái đất năm 2024: Tắt đèn vào giờ nào, ngày nào?

Giờ Trái đất năm 2024 sẽ diễn ra từ 20h30-21h30, thứ Bảy, ngày 23/3.
Cập nhật bảng giá xe Yamaha YZF-R15 mới nhất tháng 3/2024

Cập nhật bảng giá xe Yamaha YZF-R15 mới nhất tháng 3/2024

Bảng giá xe Yamaha YZF-R15 mới nhất tháng 3/2024 tại các đại lý trên cả nước được cập nhật chi tiết trong bài viết dưới đây.
Giá iPhone 14 Pro và  iPhone 14 Pro Max tăng cao vì khan hàng

Giá iPhone 14 Pro và iPhone 14 Pro Max tăng cao vì khan hàng

Giá bán của bộ đôi iPhone 14 Pro và iPhone 14 Pro Max liên tục tăng trong vài tháng trở lại đây do nguồn cung khan hiếm.
Gần 5.000 học sinh tỉnh Tây Ninh được cung cấp thông tin về biển, đảo và tư vấn tuyển sinh quân sự năm 2024

Gần 5.000 học sinh tỉnh Tây Ninh được cung cấp thông tin về biển, đảo và tư vấn tuyển sinh quân sự năm 2024

Ngày 18/3 diễn ra buổi thông tin tuyên truyền biển, đảo và thu hút nguồn nhân lực cho Quân chủng Hải quân tại 4 trường THPT tại Tây Ninh.
TP. Hồ Chí Minh: Đề xuất tách Trường THPT Chuyên Trần Đại Nghĩa

TP. Hồ Chí Minh: Đề xuất tách Trường THPT Chuyên Trần Đại Nghĩa

Sở GD&ĐT TP. Hồ Chí Minh đề xuất tách Trường THPT Chuyên Trần Đại Nghĩa thành 2 trường.
Tuyển sinh Đại học 2024: Hoàn thiện phần mềm tuyển sinh trên toàn hệ thống

Tuyển sinh Đại học 2024: Hoàn thiện phần mềm tuyển sinh trên toàn hệ thống

Để tạo thuận lợi cho công tác tuyển sinh Đại học 2024 trên toàn hệ thống, phần mềm tuyển sinh tiếp tục được hoàn thiện thêm một bước nữa.
Cuộc đời nữ giáo sư đầu tiên của châu Âu

Cuộc đời nữ giáo sư đầu tiên của châu Âu

Laura Bassi, người phụ nữ đầu tiên là giáo sư tại châu Âu, có sự nghiệp thành công nhưng đời sống cá nhân của bà lại tràn ngập những nốt trầm.
Nam sinh tiểu học tiết lộ bí quyết đạt điểm môn Toán cao nhất thế giới

Nam sinh tiểu học tiết lộ bí quyết đạt điểm môn Toán cao nhất thế giới

Em Bùi Khôi Nguyên, học sinh Trường Tiểu học An Bình, TP Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh vừa đạt điểm môn Toán ở bậc tiểu học cao nhất thế giới.
Con người đón 'sóng thần' công nghệ thế kỷ XXI

Con người đón 'sóng thần' công nghệ thế kỷ XXI

Các trường phổ thông có thể chủ động đưa AI vào chương trình giảng dạy để học sinh hiểu và được tiếp cận AI một cách tích cực.
Mức đóng BHXH, BHTN, BHYT năm 2025 khi sửa Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Việc làm, Luật Bảo hiểm y tế

Mức đóng BHXH, BHTN, BHYT năm 2025 khi sửa Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Việc làm, Luật Bảo hiểm y tế

Có phải từ năm 2025, mức đóng BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, BHYT sẽ có những thay đổi lớn khi sửa Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Việc làm, Luật Bảo hiểm y tế hay ...
Giờ Trái đất năm 2024: Tắt đèn vào giờ nào, ngày nào?

Giờ Trái đất năm 2024: Tắt đèn vào giờ nào, ngày nào?

Giờ Trái đất năm 2024 sẽ diễn ra từ 20h30-21h30, thứ Bảy, ngày 23/3.
Vòng loại World Cup 2026: Đại sứ quán Việt Nam tại Indonesia lưu ý các cổ động viên

Vòng loại World Cup 2026: Đại sứ quán Việt Nam tại Indonesia lưu ý các cổ động viên

Trận đấu đội tuyển Việt Nam và Indonesia tại vòng loại World Cup 2026 diễn ra ngày 21/3 trùng tháng lễ Ramadan của người Hồi giáo tại Indonesia.
Ngày quốc tế hạnh phúc: Hạnh phúc của người dân đến từ đâu?

Ngày quốc tế hạnh phúc: Hạnh phúc của người dân đến từ đâu?

Mỗi người sẽ có các tiêu chuẩn khác nhau về hạnh phúc. Tiêu chuẩn này dựa trên sự thoải mái, hài lòng của người đó với chính tiêu chí của họ.
Mức phạt vi phạm nồng độ cồn đối với xe đạp là bao nhiêu?

Mức phạt vi phạm nồng độ cồn đối với xe đạp là bao nhiêu?

Xin hỏi đi xe đạp vi phạm nồng độ cồn có bị xử phạt không? Mức xử phạt vi phạm nồng độ cồn đối với xe đạp là bao nhiêu? - Độc giả Hoàng Yến
Nga: Thủ đô Moscow tăng cường xe buýt điện thân thiện môi trường

Nga: Thủ đô Moscow tăng cường xe buýt điện thân thiện môi trường

Thị trưởng Moscow cho biết, thủ đô nước Nga có hơn 1.500 xe buýt điện thân thiện với môi trường đang hoạt động, thay thế xe buýt truyền thống.
Hàn Quốc lại chìm trong bụi mịn, chuyên gia cảnh báo đỏ nguy hiểm đến sức khỏe

Hàn Quốc lại chìm trong bụi mịn, chuyên gia cảnh báo đỏ nguy hiểm đến sức khỏe

Ngày 17/3, lần đầu tiên kể từ đầu năm tới nay, gần như cả đất nước Hàn Quốc chìm trong màu vàng của bụi và cát.
Vi khuẩn salmonella nguy hiểm thế nào?

Vi khuẩn salmonella nguy hiểm thế nào?

Vi khuẩn Salmonella thường gây ra bệnh tiêu chảy, nhưng cũng có thể nhiễm bệnh đến các bộ phận khác của cơ thể, bao gồm máu, xương và khớp xương.
Nên uống cà phê như thế nào để tránh ngộ độc?

Nên uống cà phê như thế nào để tránh ngộ độc?

Nếu uống quá 4-5 tách cà phê mỗi ngày sẽ khiến cơ thể bị gây hại và nếu hấp thụ 1,2g caffeine, tương đương 12 tách cà phê sẽ xảy ra tình trạng ngộ độc.
Các bác sĩ X-quang tại Nga có cơ hội sử dụng AI để xác định 54 loại bệnh

Các bác sĩ X-quang tại Nga có cơ hội sử dụng AI để xác định 54 loại bệnh

Thị trưởng Moscow Sergei Sobyanin cho biết các bác sĩ đã sẵn sàng thử nghiệm và triển khai các dịch vụ trí tuệ nhân tao (AI) mới cho nghiên cứu X-quang.
Làm thế nào để biết bạn đang ăn quá nhiều đường và cách phòng tránh?

Làm thế nào để biết bạn đang ăn quá nhiều đường và cách phòng tránh?

Ăn nhiều đường không tốt cho sức khỏe nhưng nhiều người không biết mình đang ăn quá nhiều loại thực phẩm này. Vậy có dấu hiệu nào cảnh báo không?
Hàng loạt bác sĩ nghỉ việc, nhiều bệnh viện Hàn Quốc tiếp tục hoãn và hủy các ca phẫu thuật

Hàng loạt bác sĩ nghỉ việc, nhiều bệnh viện Hàn Quốc tiếp tục hoãn và hủy các ca phẫu thuật

Hơn 90% trong tổng số 13.000 bác sĩ thực tập và bác sĩ nội trú của Hàn Quốc đã nộp đơn xin nghỉ việc hàng loạt trong gần 3 tuần qua.
XSMB 19/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ Ba ngày 19/3/2024. dự đoán XSMB 19/3/2024

XSMB 19/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ Ba ngày 19/3/2024. dự đoán XSMB 19/3/2024

XSMB 19/3 - Trực tiếp Kết quả xổ số miền Bắc nhanh nhất hôm nay, thứ 3 ngày 19/3/2024. KQSXMB. SXMB 19/3. dự đoán XSMB 19/3/2024. xổ số hôm nay 19/3. XSMB thứ 3
Vietlott 19/3, kết quả xổ số Vietlott Power thứ 3 ngày 19/3/2024. xổ số Power 655 hôm nay

Vietlott 19/3, kết quả xổ số Vietlott Power thứ 3 ngày 19/3/2024. xổ số Power 655 hôm nay

Vietlott 19/3 - Trực tiếp kết quả xổ số Vietlott hôm nay 19/3/2024 từ trường quay tầng 19, số 23 Lạc Trung, Hà Nội. Vietlott Power 655 hôm nay.
XSMT 19/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Ba ngày 19/3/2024. SXMT 19/3/2024

XSMT 19/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Ba ngày 19/3/2024. SXMT 19/3/2024

XSMT 19/3 - Trực tiếp Kết quả xổ số miền Trung ngày 19 tháng 3 năm 2024. KQSXMT. SXMT 19/3. xổ số hôm nay 19/3. XSMT thứ 3. KQXSMT 19/3/2024
XSMN 19/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Ba 19/3/2024. xổ số hôm nay 19/3

XSMN 19/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Ba 19/3/2024. xổ số hôm nay 19/3

XSMN 19/3 - xổ số hôm nay 19/3. Trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay 19/3/2024. KQXSMN thứ 3. SXMN 19/3. Kết quả xổ số ngày 19 tháng 3
XSMN 18/3, kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ 2 ngày 18/3/2024. xổ số ngày 18 tháng 3. xổ số hôm nay 18/3/2024

XSMN 18/3, kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ 2 ngày 18/3/2024. xổ số ngày 18 tháng 3. xổ số hôm nay 18/3/2024

XSMN 18/3 - Trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay 18/3/2024. SXMN 18/3/2024. kết quả xổ số ngày 18 tháng 3. xổ số hôm nay 18/3. XSMN thứ 2.
Vietlott 18/3, kết quả xổ số Vietlott Max 3D thứ 2 ngày 18/3/2024. xổ số Max 3D hôm nay

Vietlott 18/3, kết quả xổ số Vietlott Max 3D thứ 2 ngày 18/3/2024. xổ số Max 3D hôm nay

Vietlott 18/3 - xổ số Vietlott Max 3D 18/3. Trực tiếp kết quả xổ số Vietlott hôm nay 18/3/2024 nhanh nhất và chính xác nhất. Vietlott 3D hôm nay.
Phiên bản di động