Không có cơ hội phát huy, tiến sĩ thật cũng thành... tiến sĩ giấy

Lấy dẫn chứng về sự sụt giảm trong chất lượng đào tạo tiến sĩ hiện nay, PGS. TS. Chu Cẩm Thơ (Phó Giám đốc Trung tâm nghiên cứu, đánh giá kết quả giáo dục - Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam) cho biết, có nhiều người học xong tiến sĩ, nhưng sau đó không có cơ hội phát huy nên rất lãng phí.  
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
khong co co hoi phat huy tien si that cung thanh tien si giay Tuyển nhân tài hay theo vùng miền?
khong co co hoi phat huy tien si that cung thanh tien si giay Lối ra nào cho đào tạo tiến sĩ?

Thưa bà, có ý kiến cho rằng quy trình đào tạo tiến sĩ ở nước ta giống như một “lò ấp”. Bà nhận định như thế nào về ý kiến này?

Tại sao lại có sự so sánh giữa việc “đào tạo tiến sĩ” với “lò ấp”? Có lẽ do một số người nhìn vào chất lượng đào tạo tiến sĩ và cách thức đào tạo hiện nay ở một số ngành, một số cơ sở còn tồn tại nhiều vấn đề. Tiêu biểu như kiểu "đến hẹn lại lên" sau một quy trình đào tạo, nhiều nghiên cứu sinh cũng trở thành tiến sĩ mặc dù chưa có sự thay đổi nhiều về “chất”, đặc biệt là năng lực nghiên cứu khoa học.

Thực tế, ở nhiều ngành, nhiều cơ sở đào tạo, họ vẫn rất coi trọng chất lượng. Sản phẩm của những cơ sở này không hề thua kém quốc tế. Nhưng thực trạng hiện nay vẫn có một số cơ sở dễ dãi trong đào tạo, chất lượng không đồng đều. Có lẽ, vấn đề nằm ở đòi hỏi công tác quản lý, giám sát, đảm bảo chất lượng minh bạch và một môi trường học thuật để nghiên cứu khoa học và đào tạo tiến sĩ có cơ hội phát triển.

Vậy giải pháp có phải là tăng chất lượng đào tạo thay vì giảm số lượng?

Chúng ta hãy nên quan tâm đến chất lượng và làm thế nào để đảm bảo chất lượng. Ở đây không chỉ là chất lượng "đầu ra" của một tiến sĩ mà còn là môi trường để người có học vị tiến sĩ tiếp tục được làm việc, phát triển sau khi tốt nghiệp. Quá trình học nghiên cứu sinh chỉ là sự bắt đầu của việc học tập để nghiên cứu chuyên sâu.

Nhiều người học xong tiến sĩ, sau đó trong quá trình công tác, do không có cơ hội phát huy nên bằng tiến sĩ của họ trở thành... “giấy”. Điều này cho thấy, một mặt những tiến sĩ này đã không có được sự chủ động trong nghiên cứu – một phẩm chất cần có của một người nghiên cứu khoa học. Mặt khác, họ còn chịu tác động của những rào cản từ môi trường làm việc.

Tất nhiên, còn phải kể đến một số trường hợp, có học vị tiến sĩ nhưng lại không làm trong lĩnh vực giảng dạy, nghiên cứu. Điều đáng nói, con số này không hề nhỏ ở nước ta.

khong co co hoi phat huy tien si that cung thanh tien si giay
PGS. TS. Chu Cẩm Thơ. (Ảnh: NVCC)

Vậy so với các nước trên thế giới và trong khu vực, số lượng tiến sĩ của Việt Nam là nhiều hay ít?

Tôi không có đủ số liệu để tiến hành so sánh về số lượng tiến sĩ của Việt Nam so với các nước trên thế giới và khu vực, nhưng nhìn vào những con số mới được Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố, chúng ta cũng có thể để rút ra vài điều. Chẳng hạn, số lượng giảng viên đại học ở Việt Nam là 72.792 người, trong đó 16.514 tiến sĩ (chiếm hơn 22%). Trong khi, quy định rằng số giảng viên cơ hữu có trình độ tiến sĩ ở một trường đại học phải từ 40% trở lên. Nếu tính tỉ lệ giảng viên có trình độ tiến sĩ so với số lượng sinh viên 1,76 triệu (chưa đến 1%) thì chúng ta sẽ rất lo lắng cho chất lượng đào tạo đại học.

Nếu tiếp cận ở thành tựu khoa học, có thể thấy rằng, với số lượng tiến sĩ như hiện nay, chúng ta đáng lẽ phải có chất lượng nghiên cứu khoa học, công bố khoa học tốt hơn. Tuy nhiên, cá nhân tôi thấy rằng phải coi trọng hơn nữa việc xem xét cải thiện môi trường làm việc của các tiến sĩ để tạo ra chất lượng đào tạo và nghiên cứu.

Thời gian qua, dư luận có xôn xao về sai phạm trong việc phân công đội ngũ hướng dẫn nghiên cứu sinh vượt quá quy định nhiều lần. Theo PGS, điều này sẽ ảnh hưởng thế nào đến chất lượng của các luận án?

Trong đào tạo nghiên cứu sinh, việc quy định số nghiên cứu sinh được giao cho một thầy hướng dẫn (tùy vào học hàm, học vị, chẳng hạn nhiều cơ sở quy định một giáo sư được hướng dẫn cùng lúc không quá 5 nghiên cứu sinh) nhằm đảm bảo chất lượng của luận án. Do đó, nếu làm sai quy định này, đương nhiên chất lượng của luận án bị nghi ngờ.

khong co co hoi phat huy tien si that cung thanh tien si giay
Đào tạo tiến sĩ chất lượng là một thách thức không nhỏ. (Nguồn: Getty Images)

Theo bà, chúng ta có thể tham khảo những kinh nghiệm nào từ quốc tế?

Tôi là một người được đào tạo ở trong nước. Rất may, trong quá trình làm việc, tôi có cơ hội được tiếp xúc với rất nhiều người làm công tác đào tạo tiến sĩ ở nước ngoài. Bạn bè, đồng nghiệp của tôi cũng có nhiều người trưởng thành từ những cơ sở đào tạo uy tín trên thế giới. Vì thế, tôi cũng được học hỏi và mở mang nhiều, giúp bản thân mình vận dụng kiến thức vào quá trình làm việc.

Từ thực tế này, tôi thấy chúng ta cần thay đổi môi trường và cách quản lý chất lượng đào tạo. Chẳng hạn, các cơ sở đào tạo cần phải công khai luận án, áp dụng các phần mềm hỗ trợ chống gian dối, đạo văn. Ngoài ra, các cơ sở phải tổ chức các sinh hoạt khoa học và đầu tư cho nghiên cứu khoa học mạnh mẽ hơn.

Hiện nay, chi phí đào tạo nghiên cứu sinh quá thấp, người học và người hướng dẫn không chủ động được nguồn kinh phí cũng như đầu ra của sản phẩm khoa học. Nếu đề tài nghiên cứu được tài trợ hoặc là một phần của những nghiên cứu lớn như quốc tế sẽ rất tốt, từ đó chất lượng hẳn sẽ nâng hơn.

Các nghiên cứu sinh vừa học, vừa làm nghiên cứu, môi trường, hệ thống hỗ trợ gần như không có, khiến họ rất vất vả. Sau khi tốt nghiệp, họ cũng không ứng dụng, phát triển được hướng nghiên cứu trong quá trình làm việc. Những điều này thực sự là rào cản không nhỏ cho việc đào tạo tiến sĩ hiện nay.

Xin cảm ơn bà!

khong co co hoi phat huy tien si that cung thanh tien si giay Tuyển nhân tài hay theo vùng miền?

Đó là câu hỏi của Tiến sĩ Vũ Thu Hương (giảng viên trường Đại học Sư phạm Hà Nội) sau những tranh cãi xung quanh ...

khong co co hoi phat huy tien si that cung thanh tien si giay Cứ đi rồi đến!

Đã đi và đến thật. Nhưng với Tiến sĩ Chu Đình Tới - học giả sau tiến sĩ Marie Curie của Liên minh châu Âu ...

khong co co hoi phat huy tien si that cung thanh tien si giay Chương trình giáo dục phổ thông mới: Cần sự "thay máu" triệt để

Nhận định về dự thảo chương trình giáo dục phổ thông mới, Tiến sĩ Nguyễn Khánh Trung cho rằng có những điểm khá gần gũi với ...

Nguyệt Anh (thực hiện)

Đọc thêm

Bốn váy cưới giúp Chu Thanh Huyền đẹp trong veo trong ngày nên duyên cùng Quang Hải

Bốn váy cưới giúp Chu Thanh Huyền đẹp trong veo trong ngày nên duyên cùng Quang Hải

Hôm 28/3, Chu Thanh Huyền mặc 4 váy cưới đa phong cách, từ tối giản tới đầm ballgown xòe bồng, đậm chất Hoàng gia.
HLV Mourinho và khả năng dẫn dắt tuyển Hàn Quốc

HLV Mourinho và khả năng dẫn dắt tuyển Hàn Quốc

Liên đoàn bóng đá Hàn Quốc có ý định tìm HLV ngoại dẫn dắt đội tuyển quốc gia, HLV Mourinho trong danh sách ứng cử viên HLV đội tuyển Hàn ...
Dự báo thời tiết ngày mai (30/3): Đông Bắc Bộ ngày nắng; nhiều khu vực có nơi nắng nóng, Nam Bộ nắng nóng gay gắt; Tây Nguyên tối mưa to cục bộ

Dự báo thời tiết ngày mai (30/3): Đông Bắc Bộ ngày nắng; nhiều khu vực có nơi nắng nóng, Nam Bộ nắng nóng gay gắt; Tây Nguyên tối mưa to cục bộ

Thông tin dự báo thời tiết các khu vực ngày mai (30/3) từ Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia.
Ngoại trưởng Pháp thăm Trung Quốc

Ngoại trưởng Pháp thăm Trung Quốc

Chuyến thăm của Ngoại trưởng Sejourne nhân dịp Pháp và Trung Quốc kỷ niệm 60 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và đang nỗ lực tăng cường quan hệ.
Chi tiết lịch thi lớp 10 trường THPT Chuyên Ngoại ngữ, ĐH Quốc gia Hà Nội

Chi tiết lịch thi lớp 10 trường THPT Chuyên Ngoại ngữ, ĐH Quốc gia Hà Nội

Trường ĐH Ngoại ngữ - ĐH Quốc gia Hà Nội vừa thông báo tuyển sinh lớp 10 Trường THPT Chuyên Ngoại ngữ năm 2024.
Thanh niên Việt Nam phát huy truyền thống 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

Thanh niên Việt Nam phát huy truyền thống 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

Baoquocte.vn. Ngày 29/3 đã diễn ra Hội thảo quốc gia với chủ đề 'Thanh niên Việt Nam phát huy truyền thống 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ xây dựng và ...
Thanh niên Việt Nam phát huy truyền thống 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

Thanh niên Việt Nam phát huy truyền thống 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

Baoquocte.vn. Ngày 29/3 đã diễn ra Hội thảo quốc gia với chủ đề 'Thanh niên Việt Nam phát huy truyền thống 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc'.
Tín hiệu tích cực về môi trường biển khi cá heo liên tục xuất hiện tại các vùng biển tỉnh Quảng Ninh

Tín hiệu tích cực về môi trường biển khi cá heo liên tục xuất hiện tại các vùng biển tỉnh Quảng Ninh

Thời gian gần đây cá heo, trong đó có cá heo trắng liên tục xuất hiện tại các vùng biển Quảng Ninh như Vịnh Hạ Long, Bái Tử Long...
Mệnh vô chính diệu là gì? Đặc điểm người có mệnh vô chính diệu

Mệnh vô chính diệu là gì? Đặc điểm người có mệnh vô chính diệu

Mệnh vô chính diệu được xem là cách cục đặc biệt trong lá số tử vi. Bởi cung Mệnh không có chính tinh tọa thủ, muốn luận giải phải nhờ vào phụ tinh và cung ...
Người lao động trong thời gian thử việc cần nắm rõ những quy định gì?

Người lao động trong thời gian thử việc cần nắm rõ những quy định gì?

Sắp tới tôi sẽ đi làm ở công ty với vai trò thử việc, cho tôi hỏi tôi cần phải lưu ý những điều Luật nào trước khi đi làm? – Độc giả Hùng Cường
Lễ Tết Thanh minh 2024 là ngày nào? Nguồn gốc và ý nghĩa của lễ Tết Thanh minh

Lễ Tết Thanh minh 2024 là ngày nào? Nguồn gốc và ý nghĩa của lễ Tết Thanh minh

Tết Thanh minh là một sự kiện tâm linh quan trọng của người Việt, thể hiện đạo lý 'uống nước nhớ nguồn', bày tỏ lòng thành kính với tổ tiên.
Những điều cần biết về lỗi xe không chính chủ năm 2024

Những điều cần biết về lỗi xe không chính chủ năm 2024

Mượn xe người thân, bạn bè,… chạy trên đường thì có bị CSGT xử phạt lỗi xe không chính chủ không? Mức phạt của lỗi này là bao nhiêu?
Lý do thế hệ thuốc trị ung thư tiếp theo sẽ được sản xuất ngoài Trái đất

Lý do thế hệ thuốc trị ung thư tiếp theo sẽ được sản xuất ngoài Trái đất

Về mặt lý thuyết, các loại thuốc trị liệu miễn dịch có thể tiêm được có thể được tạo ra, nhưng trọng lực ngăn cản chúng kết tinh một cách chính xác. Một công ty ...
Bất ngờ những thực phẩm không nên ăn cùng với trứng

Bất ngờ những thực phẩm không nên ăn cùng với trứng

Là thực phẩm đơn giản và được yêu thích nhất trên toàn thế giới, nhưng trứng lại được cảnh báo không nên ăn cùng những thực phẩm này.
7 cách giúp phát triển sức khoẻ tinh thần

7 cách giúp phát triển sức khoẻ tinh thần

Xã hội ngày càng có sự thừa nhận về tầm quan trọng của sức khoẻ tinh thần, những vấn đề cảm xúc, tâm lý đã thực sự được quan tâm.
Tác động của thực phẩm dát vàng đối với sức khoẻ?

Tác động của thực phẩm dát vàng đối với sức khoẻ?

Việc thưởng thức món ăn dát vàng lộng lẫy hay đồ uống lấp lánh những vảy vàng xa xỉ liệu tác động như thế nào với sức khoẻ?
Tại sao nên tiêm phòng vaccine ngừa cúm mùa?

Tại sao nên tiêm phòng vaccine ngừa cúm mùa?

Cúm là một bệnh truyền nhiễm về đường hô hấp do virus. Các biến chứng của cúm có thể dẫn đến nhập viện và đôi khi thậm chí tử vong.
Chuyên gia y tế cảnh báo nhiều người trẻ bị nhồi máu cơ tim, đột quỵ do sử dụng thuốc lá điện tử

Chuyên gia y tế cảnh báo nhiều người trẻ bị nhồi máu cơ tim, đột quỵ do sử dụng thuốc lá điện tử

Các chuyên gia y tế đề nghị cấm thuốc lá điện tử vì có hại cho sức khỏe. Bệnh lý liên quan tới sản phẩm này đang có xu hướng gia tăng.
XSMN 29/3, kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3. xổ số ngày 29 tháng 3

XSMN 29/3, kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3. xổ số ngày 29 tháng 3

XSMN 29/3 - xổ số hôm nay 29/3. trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay 29/3/2024. xo so mien nam. SXMN 29/3. kết quả xổ số ngày 29 tháng 3
Vietlott 29/3, kết quả xổ số Vietlott Mega thứ 6 ngày 29/3/2024. xổ số Mega 645

Vietlott 29/3, kết quả xổ số Vietlott Mega thứ 6 ngày 29/3/2024. xổ số Mega 645

Vietlott 29/3 - xổ số Vietlott Mega 29/3. Trực tiếp xổ số Vietlott hôm nay 29/3/2024 nhanh nhất và chính xác nhất. Vietlott Mega 645 hôm nay.
XSMT 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Sáu ngày 29/3/2024. SXMT 29/3/2024

XSMT 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Sáu ngày 29/3/2024. SXMT 29/3/2024

XSMT 29/3 - xổ số hôm nay 29/3. trực tiếp xổ số miền Trung 29/3/2024. kết quả xổ số miền Trung hôm nay. xổ số miền Trung thứ 6. SXMT 29/3. dự đoán XSMT
XSMB 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. dự đoán XSMB 29/3/2024

XSMB 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. dự đoán XSMB 29/3/2024

XSMB 29/3 - Trực tiếp xổ số miền Bắc 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3. kết quả xổ số miền Bắc hôm nay. dự đoán xổ số miền Bắc thứ 6. SXMB 29/3
XSMN 28/3, kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ 5 ngày 28/3/2024. xổ số hôm nay 28/3. xổ số ngày 28 tháng 5

XSMN 28/3, kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ 5 ngày 28/3/2024. xổ số hôm nay 28/3. xổ số ngày 28 tháng 5

XSMN 28/3 - SXMN 28/3. Trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay 28/3/2024. XSMN thứ 5. xổ số hôm nay 28/3. Kết quả xổ số ngày 28 tháng 3.
XSMB 28/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 5 ngày 28/3/2024. dự đoán XSMB 28/3/2024

XSMB 28/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 5 ngày 28/3/2024. dự đoán XSMB 28/3/2024

XSMB 28/3 - SXMB 28/3. Trực tiếp xổ số miền Bắc 28/3/2024. kết quả xổ số miền Bắc hôm nay. dự đoán xổ số miền Bắc thứ 5. xổ số hôm nay 28/3.
Phiên bản di động