TIN LIÊN QUAN | |
Việt Nam lần đầu tiên chủ trì phiên họp HĐBA | |
10 năm để đến một ngày |
Đại sứ Lê Lương Minh |
Ông có thể chia sẻ về kỷ niệm đáng nhớ nhất trong nhiệm kỳ làm Tổng Thư ký ASEAN ?
Tôi đã vinh dự được chứng kiến hai cột mốc quan trọng của ASEAN - sự hình thành Cộng đồng ASEAN và kỷ niệm 50 năm thành lập ASEAN. Đây là thành công của bao con người tâm huyết phục vụ cho mục đích ASEAN, bao gồm cả 12 người tiền nhiệm của tôi. Kỷ niệm đáng nhớ nhất là khi tôi được nhận Công bố ASEAN từ Thủ tướng Malaysia Najib Razak về sự chào đời của Cộng đồng ASEAN vào tháng 12/2015.
Tôi cũng gặp những thời điểm - tuy không mấy khó khăn nhưng có chút khó chịu, đó là khi cho dù tôi luôn thận trọng đưa ra các thông điệp hoàn toàn mang quan điểm của ASEAN về những vấn đề mà Hiệp hội đang vấp phải nhưng từ ngữ đôi khi lại bị bẻ cong hoặc thêm bớt bởi các nhà quan sát có động cơ chính trị luôn liên tưởng tôi là nhà ngoại giao Việt Nam. Dù tôi luôn mang trong mình lòng yêu nước, nhưng tôi đã phục vụ ASEAN với 100 phần trăm sự cam kết của mình vì Hiệp hội.
Ban Thư ký ASEAN đã thay đổi như thế nào và nếu ông được trao quyền để thực hiện một thay đổi trong Ban Thư ký ASEAN, ông sẽ giới thiệu những thay đổi nào?
Tất cả các nước ASEAN đều ủng hộ mạnh mẽ và nhất quán việc củng cố Ban Thư ký. Sự phối hợp giữa các phòng ban với các văn phòng thư ký quốc gia đã tốt hơn. Công tác giám sát và đánh giá đã được tăng cường; kỷ luật chặt chẽ. Ngân sách của Ban Thư ký đã tăng đều đặn và nhân lực cũng được tăng cường với nhiều vị trí mới được bổ sung trong nhiệm kỳ của tôi.
Trong những năm tới, chúng tôi sẽ có trụ sở mới để phục vụ cho việc mở rộng vai trò và lợi ích của Ban Thư ký. Tôi mong các nhân viên của Ban Thư ký sẽ viết những báo cáo mang tính phân tích kỹ càng hơn là mô tả, và làm sắc nét hơn phân tích chính sách của họ hơn là hoàn thành theo tiến trình. ASEAN sẽ được hưởng lợi từ một Ban Thư ký chuyên nghiệp có đủ chuyên môn và sự tự tin để đưa ra được thông tin thẳng thắn và khách quan. Ban Thư ký phải chủ động và sáng tạo hơn trong việc giúp đỡ ASEAN suy nghĩ và xây dựng các ý tưởng mới. Họ cũng nên được phép làm việc quyết đoán và mạnh mẽ hơn khi theo dõi và báo cáo việc thực hiện các hiệp định của ASEAN và đưa ra các khuyến nghị phù hợp.
Có nhiều người lạc quan và bi quan khi nói về ASEAN. Ông có cách gì để giành được trái tim của những người bi quan?
ASEAN cần phải làm tốt hơn để chứng minh cho hơn 640 triệu người rằng Hiệp hội đang hoạt động vì chính họ. Sẽ không thể vượt qua được những hoài nghi nếu chỉ nhờ vào những tuyên bố và thậm chí là cả kế hoạch hành động nếu chúng chỉ thiên về “kế hoạch” hơn là “hành động”. Nếu các nước thành viên liên tục thông tin và giúp người dân hiểu rõ về những gì ASEAN đã làm trong suốt thời gian qua để giúp nâng cao đời sống cho họ thì đã thành công một nửa. Khi mọi việc diễn ra không tốt, ASEAN thường bị nhận những lời chỉ trích xuất phát từ việc kỳ vọng quá cao. Giải thích về ASEAN có thể thúc đẩy sự hiểu biết và hỗ trợ cơ bản tốt hơn cho Cộng đồng.
Vấn đề thách thức lớn nhất đối với ASEAN hiện nay là gì thưa ông?
Nhìn chung, ASEAN hiện đang hoạt động rất tốt và có đủ động lực để tiếp tục phát triển. Tuy vậy, tôi lo rằng có một thách thức ngầm đang rình rập. Không thể coi thường tác động của việc mở rộng thành viên. Mối liên kết chiến lược giữ sự thống nhất và nuôi dưỡng tình đoàn kết nội bộ không phải là điều đơn giản trong bối cảnh thế giới thay đổi với tốc độ chóng mặt. Sự đa dạng và khác biệt ngày càng tăng giữa các quốc gia thành viên được khuếch đại bởi những ảnh hưởng bên ngoài, đã khiến ASEAN không có cơ chế hiệu quả để giải quyết những bất đồng, càng làm cho ASEAN trở thành nơi mà một lập trường bất đồng có thể làm mất đi ý chí của 9 quốc gia kia. Nếu ASEAN muốn duy trì vị trí trung tâm của mình, Hiệp hội cần tìm cách vượt qua sự khác biệt và có tiếng nói chung.
Cộng đồng ASEAN đã đi vào hoạt động, nhưng người dân chưa cảm nhận được nhiều. Chúng ta cần phải làm thêm gì?
Cộng đồng ASEAN như một cây ăn quả nhưng không thể chờ đợi kết quả đến ngay lập tức. Chúng ta trồng cây từ năm 1967 với 5 thành viên sáng lập ra ASEAN. Tới năm 2015, cái cây đã phát triển to lớn và trong khi chờ đợi cây đơm hoa kết trái, ta vẫn có thể tận hưởng bóng râm rộng lớn của nó và thu hoạch bất kỳ trái sớm nào. Chúng ta rất cần sự kiên nhẫn, kiên trì và niềm tin vào chủ nghĩa khu vực. Quan trọng nhất là ASEAN cần lấy lại và tăng cường cam kết "cảm xúc chung". Một cộng đồng chỉ hoạt động tốt khi thống nhất về mục đích và cam kết.
Giữa hai câu “ASEAN cần phát triển với tốc độ phù hợp với tất cả” và “ASEAN có thể làm tốt hơn nữa”, ông thấy phát biểu nào thích hợp hơn?
Cả hai phương pháp đều rất quan trọng và đã phục vụ tốt cho ASEAN trong 50 năm qua, nhưng tôi thiên về phương án sau nhiều hơn. Chúng ta đang chứng kiến một hiện tượng thú vị xảy ra trên khắp thế giới khi các cộng đồng lớn đều đòi hỏi thay đổi. Trong bối cảnh thế giới đang thay đổi với tốc độ chóng mặt với cuộc Cách mạng Công nghệ lần thứ tư và sự phát triển của trí tuệ nhân tạo, ASEAN sẽ bị bỏ lại phía sau nếu phát triển với tốc độ chậm. Các quốc gia thành viên phải phổ biến ý chí chính trị và đầu tư lớn hơn vào dự án khu vực để ASEAN có thể phát triển đúng với sự mong đợi của thế hệ mới của Đông Nam Á.
Cạnh tranh tại Đông Á đang gây ra nhiều áp lực về sự thống nhất và trung tâm của ASEAN. Đâu sẽ là bước tiến tốt nhất cho ASEAN?
ASEAN đã đạt được nhiều thành tựu trong việc cải thiện cuộc sống của người dân Đông Nam Á trong thập kỷ qua hơn bất cứ thời điểm nào trong 50 năm kể từ khi thành lập. Chúng ta chờ đợi nhiều hơn vào sự thống nhất của ASEAN. Sau những thăng trầm, ASEAN phải học lại bài học rằng chỉ khi đoàn kết, ASEAN mới thành công. Sự phụ thuộc lẫn nhau và khả năng phục hồi của khu vực có thể giúp ASEAN vượt qua những thách thức trong và ngoài khu vực. ASEAN phải có khả năng biến sự đa dạng thành lợi thế thực sự mặc dù điều đó không dễ dàng.
Sau 5 năm nhiệm kỳ, quan điểm của ông về ASEAN thay đổi như nào?
ASEAN là nhà bảo trợ hòa bình khu vực, là chất kết dính giữ nhiều quốc gia Đông Nam Á khác biệt lại với nhau và phấn đấu vì sự thịnh vượng chung. Tôi đã phục vụ ASEAN với niềm tin này và đến giờ vẫn vậy.
Cộng đồng ASEAN vốn được khái niệm hóa cách đây nhiều thập kỷ đã trở thành hiện thực. Tầm nhìn sâu xa của nó đã tạo ra động lực để đảm bảo sự phát triển và hoàn thiện một cộng đồng năng động, hoạt động có nguyên tắc và lấy người dân làm trung tâm, đóng vai trò ngày một lớn hơn trong khu vực và toàn cầu. Đoàn kết ASEAN về cơ bản được duy trì. Vị thế quốc tế của ASEAN chưa bao giờ cao hơn lúc này. Ban Thư ký ASEAN đã được củng cố hơn về các mặt: tổ chức, phối hợp, trang thiết bị, tập trung công việc, kỷ luật và đoàn kết hơn, hoặc nói theo cách của Tầm nhìn ASEAN là: có nguyên tắc và tập trung vào con người hơn. Tôi rất vui vì đã là một phần của những thay đổi này.
Ông có chia sẻ gì với người kế nhiệm?
Như đã học được ngay cả từ các đồng nghiệp dưới quyền, đối với chúng tôi, những người có niềm tin: Lãnh đạo không phải là một vị trí hay chức vụ, mà là hành động và làm gương.
Xin cảm ơn ông!
ASEAN thúc đẩy bình đẳng giới và bảo vệ phụ nữ Ngày 30/11, tại Trụ sở Ban Thư ký ASEAN (Jakarta, Indonesia) đã diễn ra lễ phát động chiến dịch “ASEAN HeForShe”. Đây là hoạt động ... |
Kết nối các ngân hàng ASEAN, thúc đẩy không dùng tiền mặt Các Hiệp hội ngân hàng ASEAN cam kết cùng đáp ứng sự phát triển của công nghệ số và các đổi mới tài chính trong ... |
ASEAN thúc đẩy hợp tác với Liên hợp quốc và Thụy Sỹ Trong khuôn khổ các hoạt động kỷ niệm 50 năm thành lập Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), từ ngày 11 - ... |