Trong thực hiện Chương trình xây dựng Nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2016-2020, việc chuyển từ "lượng" sang "chất" phải được ưu tiên. Đó là nội dung được nhấn mạnh trong kết luận của Chủ tịch HĐND tỉnh, Trưởng Ban Chỉ đạo Chương trình Mục tiêu quốc gia (MTQG) về xây dựng Nông thôn mới tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Văn Đọc tại Hội nghị thường kỳ quý I/2016 của Ban Chỉ đạo.
 |
| Chủ tịch HĐND tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Văn Đọc trò chuyện, động viên bà con nông dân thôn Quảng Mản, xã Bình Khê (Đông Triều) phát triển kinh tế. (Ảnh: BQN) |
Sáng tạo và tiên phong
Sau năm năm thực hiện Chương trình MTQG về xây dựng NTM, Quảng Ninh đã tạo nên sự chuyển biến về đời sống kinh tế của người dân trong tỉnh. Trong quá trình triển khai, tỉnh đã xây dựng được nhiều điểm mới, sáng tạo, tiên phong trong cả nước. Đến năm 2015, trên 60% số xã cơ bản đạt tiêu chuẩn NTM vượt mục tiêu Nghị quyết số 39/HĐND đề ra, thu nhập của người nông dân gấp 1,5-2 lần so với năm 2010. Công tác quy hoạch cũng đã có những bước đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng phù hợp với điều kiện địa phương. Kết quả,100% số xã có đường trục xã, liên xã được nhựa hóa hoặc bê tông hóa, đường liên thôn được cứng hóa; 100% số thôn có nhà văn hóa đảm bảo đủ điều kiện hoạt động; 99,2% xã có điểm bưu điện văn hóa xã; 97,6% xã có hệ thống điện cơ bản đạt yêu cầu kỹ thuật ngành điện, 99,85% hộ dân sử dụng điện lưới an toàn, ổn định; 65,3% trường mầm non đạt chuẩn cơ sở vật chất…
Các lĩnh vực sản xuất nông nghiệp đều có bước phát triển rõ nét, cơ cấu cây trồng vật nuôi, cơ cấu mùa vụ chuyển dịch tích cực theo hướng vùng sản xuất tập trung, sản xuất hàng hóa theo chuỗi giá trị gắn với các sản phẩm có lợi thế của tỉnh. Sản xuất nông nghiệp đã từng bước chuyển từ sản xuất nhỏ lẻ tự cung, tự cấp sang sản xuất hàng hóa tập trung, theo cơ chế thị trường và dần hình thành chuỗi tiêu thụ sản phẩm. Đây là một thành công rất lớn trong sản xuất nông nghiệp của Quảng Ninh, là tiền đề quyết định cho việc nâng cao thu nhập đời sống của nông dân. Chính vì thế, tỷ lệ hộ nghèo nông thôn Quảng Ninh đã giảm rõ rệt qua các năm, từ 7,68% năm 2010 xuống còn 1,55% năm 2015.
Tuy nhiên, vẫn còn những tồn tại, hạn chế trong triển khai thực hiện chương trình xây dựng NTM của tỉnh thời gian qua. Nguyên nhân chủ yếu là do công tác chỉ đạo điều hành của một số sở, ngành và cơ sở chưa cụ thể, quyết liệt; hạ tầng khu vực nông thôn còn thấp nên phải đầu tư nhiều nhất là ở các xã miền núi, hải đảo; nguồn lực hỗ trợ chương trình chưa đạt được yêu cầu… Đến nay, tỉnh Quảng Ninh đã đạt 12/20 chỉ tiêu NTM, nhưng vẫn còn tám chỉ tiêu chưa đạt được.
Nhà nước và nhân dân cùng làm
Chương trình xây dựng NTM thực sự đã đem đến một luồng gió mới cho khu vực nông nghiệp, nông thôn, tạo động lực phát triển rất lớn cho mỗi địa phương trên toàn tỉnh. Tuy nhiên, tại Hội nghị, các vị Lãnh đạo tỉnh đều cho rằng để đạt mục tiêu đến năm 2020 Quảng Ninh đạt tiêu chuẩn tỉnh NTM thì giai đoạn 2016-2020 vẫn cần rất nhiều đổi mới trong các giải pháp thực hiện.
Riêng Trưởng ban Chỉ đạo NTM Nguyễn Văn Đọc nêu rõ, giai đoạn 2016-2020, các tiêu chí thực hiện chương trình xây dựng NTM của tỉnh phải đảm bảo về chất lượng, độ bền vững và hiệu quả. Mỗi địa phương phải xây dựng những giải pháp phù hợp cho riêng mình trong giai đoạn mới. Theo đó, cần rà soát lại việc thực hiện các tiêu chí tại các xã, phân tích làm rõ tiêu chí nào đã đạt và chưa đạt để có giải pháp thực hiện. Các tiêu chí trong chương trình NTM tại các xã không dừng lại ở mức đạt cơ bản mà phải đạt chuẩn. Đối với các xã đã đạt chuẩn thì phải giữ ổn định tiêu chí, nâng cao đời sống cho người dân và tiến tới mức cao hơn là nông thôn tiên tiến.
Với quan điểm ngân sách để đầu tư cho chương trình xây dựng NTM tại các địa phương chỉ mang tính chất hỗ trợ và sẽ không dàn trải, theo ông Nguyễn Văn Đọc, mỗi địa phương phải dựa trên đặc thù của mình để thực hiện chương trình, không nên chạy theo số lượng tiêu chí mà phải đảm bảo tính bền vững của tiêu chí. Đặc biệt, cần có giải pháp giảm thoát nghèo, nâng cao đời sống cho người dân khu vực nông nghiệp nông thôn, đặc biệt là các xã vùng sâu vùng xa. Bên cạnh đó, các địa phương cũng cần quan tâm đến vấn đề xây dựng thương hiệu nông sản, đẩy mạnh thu hút đầu tư trong nông nghiệp, đào tạo lao động... Theo Quyết định số 800/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt chương trình MTQG về xây dựng NTM giai đoạn 2010-2020, nhiệm vụ trọng tâm chương trình NTM giai đoạn 2016-2020 tập trung vào thực hiện năm nhóm bao gồm: Quy hoạch, Hạ tầng, Kinh tế và tổ chức sản xuất, Văn hóa – Xã hội – Môi trường, Hệ thống chính trị.
