Lương tăng nhanh hơn năng suất - Vòng luẩn quẩn kìm hãm tăng trưởng

PGS. TS. Nguyễn Đức Thành, Viện trưởng Viện nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) cảnh báo, lương tối thiểu của Việt Nam đang tăng nhanh hơn năng suất lao động, khiến lợi nhuận của doanh nghiệp bị “ăn mòn”, từ đó doanh nghiệp giảm sức cạnh tranh, phải thu hẹp sản xuất, khó thu hút lao động.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
luong tang nhanh hon nang suat vong luan quan kim ham tang truong Tăng năng suất - đòn bẩy cho phát triển bền vững
luong tang nhanh hon nang suat vong luan quan kim ham tang truong Tăng lương cao hơn tăng năng suất: Khó hấp dẫn nhà đầu tư

Thông tin vừa được đưa ra tại Hội thảo công bố Báo cáo thường niên kinh tế Việt Nam 2018 ngày 8/5 tại Hà Nội. Hội thảo do Đại học Kinh tế (Đại học Quốc gia Hà Nội và Viện Friedrich Naumann Foudation (FNF) Việt Nam phối hợp tổ chức.

"Đội sổ" về năng suất

Theo PGS. TS. Nguyễn Đức Thành, giá trị năng suất lao động tổng hợp của Việt Nam đã có xu hướng tăng với tốc độ khá nhanh qua các năm. Năng suất lao động bình quân của Việt Nam tăng từ 38,64 triệu đồng/lao động năm 2006 lên mức 60,73 triệu đồng/lao động năm 2017 cùng với sự biến thiên đáng kể của tốc độ tăng trưởng qua các năm.

luong tang nhanh hon nang suat vong luan quan kim ham tang truong
Hội thảo công bố Báo cáo thường niên kinh tế Việt Nam 2018 ngày 8/5 tại Hà Nội. (Ảnh: Ly Ly)

Tính trung bình trong giai đoạn 2008-2016, các ngành kinh tế có năng suất lao động ở mức cao là các ngành: Khai khoáng, sản xuất và phân phối điện, khí; Tài chính ngân hàng và bảo hiểm; Kinh doanh bất động sản.... Trong khi đó, ngành nông, lâm nghiệp, thủy sản vẫn là ngành có mức năng suất lao động thấp nhất nền kinh tế. Ngành công nghiệp chế biến chế tạo hiện năng suất lao động chưa cao.

Nhưng khi năng suất lao động của Việt Nam được đặt trong mối tương quan với các nước Đông Bắc Á (Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc) và ASEAN (Singapore, Thái Lan, Malaysia, Philippines, Indonesia, Campuchia), tới năm 2015, năng suất lao động của 9 nhóm ngành của Việt Nam đều ở mức gần thấp nhất hoặc thấp nhất trong các nước kể trên. Đáng chú ý, năng suất lao động của Việt Nam còn thua cả Campuchia ở 3 ngành Công nghiệp chế biến chế tạo; Xây dựng; Vận tải, kho bãi, truyền thông.

Việt Nam chỉ có năng suất lao động cao hơn một số nước trong 3 nhóm ngành: Khai mỏ và khai khoáng; Tài chính, bất động sản và Dịch vụ văn phòng; Dịch vụ cộng đồng, xã hội, cá nhân.

Để cải thiện năng suất lao động, PGS. TS. Nguyễn Đức Thành cho rằng, Việt Nam cần tiếp tục tạo điều kiện tích cực để thúc đẩy tăng trưởng năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) và có chính sách đào tạo, nâng cao tri thức, kỹ năng cho người lao động. Bên cạnh đó, cơ quan chức năng cần có chính sách khuyến khích đổi mới, sáng tạo và cải tiến kỹ thuật trong sản xuất, áp dụng công nghệ để nâng cao năng suất lao động trong các ngành và đầu tư thêm vào việc nghiên cứu cải tiến công nghệ, cũng như mua công nghệ từ nước ngoài trong trường hợp cần thiết.

“Nếu không muốn bị vượt qua bởi các quốc gia láng giềng như Campuchia về năng suất lao động nói riêng và tăng trưởng kinh tế nói chung, Việt Nam cần có những cải cách mạnh mẽ hơn để cải thiện năng suất lao động của các ngành kinh tế. Đồng thời, nền kinh tế cũng cần phát triển thị trường lao động và các chính sách liên quan, nhằm thúc đẩy quá trình dịch chuyển lao động theo đúng nhu cầu dịch chuyển cơ cấu”, Viện trưởng VEPR nhấn mạnh.

Một trong những thực tế đáng lo ngại được PGS. TS Nguyễn Đức Thành chỉ ra là năng suất lao động tăng không theo kịp với mức lương tối thiểu. Nghiên cứu của VEPR cho thấy, lương tối thiểu của Việt Nam đang tăng rất cao và nhanh hơn năng suất lao động, khiến nền kinh tế bị ảnh hưởng tiêu cực.

luong tang nhanh hon nang suat vong luan quan kim ham tang truong
Năng suất lao động trong ngành chế biến chế tạo của Việt Nam không cao so với nhiều nước trong khu vực. (Nguồn: The Leader)

Hơn một thập kỷ gần đây, lương tối thiểu của Việt Nam đã tăng nhanh, trung bình mỗi năm tăng hai con số, tăng nhanh hơn các nước trong khu vực, trong khi năng suất lao động thấp hơn các nước láng giềng.

Theo số liệu tính toán, từ năm 2007 đến 2015, tỷ lệ lương tối thiểu trên năng suất lao động đã tăng từ 25% lên 50%. Tại thời điểm năm 2015, tỷ lệ này của Việt Nam đã cao nhất khu vực, hơn Philippines, Trung Quốc, Indonesia, Thái Lan.

“Về nguyên tắc, lương và năng suất lao động phải song hành với nhau. Việc lương tối thiểu tại Việt Nam tăng nhanh hơn năng suất đang khiến lợi nhuận của doanh nghiệp bị "ăn mòn", từ đó doanh nghiệp khó phát triển, phải thu hẹp sản xuất, giảm sức cạnh tranh, không thu hút thêm lao động. Ngoài lương tối thiểu, mức bảo hiểm cho người lao động mà doanh nghiệp phải đóng cũng cao hơn nhiều so với các quốc gia khác, gây gánh nặng cho doanh nghiệp”, ông Thành lo ngại.

Giới trẻ chủ yếu tìm việc qua quan hệ

Khảo sát về thị trường lao động và lựa chọn nghề của lao động trẻ, báo cáo của VEPR cho thấy, một tỷ lệ lớn lao động trẻ làm việc tại hộ gia đình hoặc phi chính thức, không đúng với chuyên môn được đào tạo. Vấn đề đó đồng nghĩa với việc họ ít có điều kiện tích lũy kỹ năng và không được hưởng bảo hiểm xã hội. “Điều này cho thấy nguy cơ tăng năng suất không được cải thiện trong tương lai đi cùng với nhiều rủi ro hơn”, Báo cáo nhận định.

Một phát hiện đáng chú ý khác, theo TS. Nguyễn Đức Thành là phần lớn giới trẻ đều đang hoạt động trong khu vực lao động giản đơn, ít qua đào tạo. Các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) thu hút một lượng lớn lao động chủ yếu phụ thuộc vào các chương trình đào tạo nội bộ. Điều này phản ánh chất lượng của các cơ sở đào tạo của Việt Nam còn yếu kém, chưa theo kịp được với nhu cầu của nền kinh tế.

“Khi giới trẻ tham gia vào thị trường lao động không tích lũy được kỹ năng trong hiện tại, họ sẽ không thể tạo nên năng suất trong tương lai”, ông Thành nhận định.

luong tang nhanh hon nang suat vong luan quan kim ham tang truong
Vai trò của các trung tâm dịch vụ việc làm rất mờ nhạt. (Nguồn: Báo Đầu tư)

Bên cạnh đó, báo cáo của VEPR cũng chỉ ra những bất cập của thị trường lao động Việt Nam như giới trẻ hiện nay chủ yếu tìm việc qua các mối quan hệ thân quen, họ hàng, bạn bè…chứ không qua các trung gian chuyên nghiệp trên thị trường, cho thấy một thị trường lao động thực thụ chưa phát triển. Vai trò của các trung tâm dịch vụ việc làm rất mờ nhạt. Kết quả là, các chính sách thúc đẩy lao động việc làm của Nhà nước thường ít phát huy tác dụng.

Năm 2018 đạt mức tăng trưởng 6,83%?

Tại sự kiện, Báo cáo về “Viễn cảnh kinh tế Việt Nam 2018 và khuyến nghị chính sách” đã cung cấp 2 kịch bản dự báo về viễn cảnh kinh tế vĩ mô ngắn hạn của Việt Nam. Trong kịch bản lạc quan, Báo cáo đưa ra dự báo tăng trưởng kinh tế nhiều khả năng đạt mức 6,83% năm 2018 với mức lạm phát 4,21%, vượt mục tiêu Quốc hội đặt ra. Đây là kịch bản được đánh giá là có nhiều khả năng xảy ra nhất.

Còn trong kịch bản còn lại với những dự báo thận trọng hơn xét trên bối cảnh những tác động bất lợi từ kinh tế thế giới, Báo cáo đưa ra mức tăng trưởng đạt 6,49% và lạm phát ở mức 3,83%.  

“Xét về dài hạn, cải thiện năng suất nền kinh tế là nhiệm vụ trọng tâm cả mọi chính sách cải cách. Xét riêng trên khía cạnh thị trường lao động, còn cần nhiều nỗ lực để thị trường trở nên hiệu quả hơn, góp phần giúp lao động được tái phân bổ nhanh hơn và giúp người lao động cải thiện năng suất nhanh hơn”, Báo cáo chỉ rõ.

Báo cáo thường niên kinh tế Việt Nam 2018 với tựa đề “Hiểu thị trường lao động để tăng năng suất” tập trung vào chủ đề tăng năng suất lao động của Việt Nam trong bối cảnh quốc tế với quan điểm ho rằng cần phải hiểu rõ hơn thị trường lao động để lý giải chất lượng nguồn nhân lực và tiến trình năng suất tại Việt Nam.

Báo cáo năm nay, bên cạnh việc xem xét, nhận định tình hình kinh tế thế giới và Việt Nam, đi sâu đánh giá đặc điểm của quá trình thay đổi năng suất lao động trong hai thập kỷ hội nhập kinh tế và chọn lọc phân tích một số khía cạnh trên thị trường lao động của Việt Nam, đồng thời đưa ra các khuyến nghị chính sách ngắn hạn và dài hạn cho nền kinh tế.

luong tang nhanh hon nang suat vong luan quan kim ham tang truong Tái cơ cấu nền kinh tế chưa đủ để tăng năng suất

Kinh tế Việt Nam sẽ được cải thiện trong thời gian tới, nhưng cần tiếp tục tái cơ cấu theo chiều sâu để tăng năng ...

luong tang nhanh hon nang suat vong luan quan kim ham tang truong Tăng trưởng bền vững: Nóng câu chuyện năng suất

Tăng năng suất chính là chìa khóa phục hồi tăng trưởng kinh tế một cách bền vững. Vấn đề bức thiết này không chỉ đặt ...

luong tang nhanh hon nang suat vong luan quan kim ham tang truong Lương tối thiểu tăng quá nhanh so với năng suất lao động

Trong báo cáo Cập nhật tình hình phát triển kinh tế Việt Nam do Ngân hàng Thế giới (WB) vừa công bố, Tổ chức này ..

Ly Ly

Đọc thêm

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: Nga xác nhận đã được Mỹ cảnh báo, Đức nói chẳng biết thông tin nào trước

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: Nga xác nhận đã được Mỹ cảnh báo, Đức nói chẳng biết thông tin nào trước

Đức cho rằng, Mỹ có thể có manh mối về vụ tấn công khủng bố cướp đi sinh mạng của hơn 140 ở ngoại ô thủ đô Moscow của Nga ...
Dự báo thời tiết ngày mai (29/3): Bắc Bộ đêm và sáng mưa rào, giông, cục bộ mưa to đến rất to; Tây Nguyên, Nam Bộ có nơi nắng nóng

Dự báo thời tiết ngày mai (29/3): Bắc Bộ đêm và sáng mưa rào, giông, cục bộ mưa to đến rất to; Tây Nguyên, Nam Bộ có nơi nắng nóng

Thông tin dự báo thời tiết các khu vực ngày mai (29/3) từ Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia.
Những lễ hội độc đáo ở Thổ Nhĩ Kỳ không thể bỏ lỡ trong năm 2024

Những lễ hội độc đáo ở Thổ Nhĩ Kỳ không thể bỏ lỡ trong năm 2024

Thổ Nhĩ Kỳ là một quốc gia có nền lịch sử lâu đời và nền văn hóa chứa đựng nhiều điều thú vị, đặc biệt là những lễ hội đặc ...
Lịch cúp điện Lâm Đồng hôm nay ngày 29/3/2024

Lịch cúp điện Lâm Đồng hôm nay ngày 29/3/2024

Thông tin lịch cúp điện tại Lâm Đồng theo từng khu vực được cập nhật mới nhất từ Điện lực miền Nam ngày 29/3/2024.
Nguyễn Thùy Linh thắng nhanh vòng đầu tiên giải Spainish Masters 2024

Nguyễn Thùy Linh thắng nhanh vòng đầu tiên giải Spainish Masters 2024

Tay vợt nữ số 1 Việt Nam Nguyễn Thùy Linh giành chiến thắng trước Tiffany Ho chỉ sau 25 phút tại vòng đầu tiên giải Spainish Masters 2024.
Israel phát hiện đèn dầu cổ quý hiếm 1.600 năm tuổi được các binh lính La Mã sử ​​dụng

Israel phát hiện đèn dầu cổ quý hiếm 1.600 năm tuổi được các binh lính La Mã sử ​​dụng

Israel tìm thấy một chiếc đèn dầu cổ quý hiếm được các binh lính La Mã sử dụng cách đây khoảng 1.600 năm tại sa mạc Negev, miền Nam nước ...
Châu Âu đang có rất nhiều tiền mặt, vì đâu khoảng cách với Mỹ vẫn xa?

Châu Âu đang có rất nhiều tiền mặt, vì đâu khoảng cách với Mỹ vẫn xa?

Tiền tư nhân, đầu tư vào chứng khoán địa phương tại châu Âu liệu có thể giúp thu hẹp khoảng cách tăng trưởng, năng suất với Mỹ và Trung Quốc?
Lạm phát Australia ổn định trong hai tháng đầu năm

Lạm phát Australia ổn định trong hai tháng đầu năm

Dữ liệu từ Cục Thống kê Australia (ABS) công bố ngày 26/3 cho thấy chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 2 chỉ tăng 3,4% so với cùng kỳ năm 2023, tương tự mức tăng ...
Kinh tế thế giới nổi bật (22-28/3): EU nỗ lực thoát dầu khí Nga, chứng khoán Mỹ cao kỷ lục, Trung Quốc dần phục hồi bất chấp ‘cơn gió ngược’

Kinh tế thế giới nổi bật (22-28/3): EU nỗ lực thoát dầu khí Nga, chứng khoán Mỹ cao kỷ lục, Trung Quốc dần phục hồi bất chấp ‘cơn gió ngược’

Châu Âu tiếp tục hành trình giảm phụ thuộc vào dầu khí của Nga, chứng khoán Mỹ đạt mức cao kỷ lục… là những tin kinh tế thế giới nổi bật.
Nền kinh tế ở 'ngã ba đường', Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nói gì với lãnh đạo doanh nghiệp Mỹ?

Nền kinh tế ở 'ngã ba đường', Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nói gì với lãnh đạo doanh nghiệp Mỹ?

Ngày 27/3, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có cuộc gặp lãnh đạo các doanh nghiệp và học giả Mỹ.
Kinh tế Ukraine nhận 'còi báo động', chỉ có đủ tiền cho đến cuối mùa Xuân

Kinh tế Ukraine nhận 'còi báo động', chỉ có đủ tiền cho đến cuối mùa Xuân

Nợ công bằng ngoại tệ tương đương của Ukraine đã tăng 50 tỷ USD trong hai năm.
Kinh tế sáng tạo - Quyền lực mềm của Kazakhstan

Kinh tế sáng tạo - Quyền lực mềm của Kazakhstan

Kazakhstan có nhiều tiềm năng trong lĩnh vực công nghiệp sáng tạo để phát triển kinh tế và nâng cao hình ảnh quốc gia trên toàn cầu.
Bất động sản mới nhất: Thị trường đặc biệt nhạy cảm với thông tin quy hoạch, các phân khúc hút vốn ngoại, chuyển mục đích sử dụng đất nhiều dự án

Bất động sản mới nhất: Thị trường đặc biệt nhạy cảm với thông tin quy hoạch, các phân khúc hút vốn ngoại, chuyển mục đích sử dụng đất nhiều dự án

Tránh rủi ro khi đầu tư 'đón sóng' quy hoạch hạ tầng, các phân khúc địa ốc thu hút nguồn vốn ngoại… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Giải mã hiện tượng giá chung cư Hà Nội tăng vù vù, cơn sốt ‘món khoái khẩu’ đất nền đang trở nên khác biệt

Bất động sản mới nhất: Giải mã hiện tượng giá chung cư Hà Nội tăng vù vù, cơn sốt ‘món khoái khẩu’ đất nền đang trở nên khác biệt

Giá chung cư Hà Nội liên tục tăng, đất nền vẫn được săn đón, Vinhomes rộng cửa đầu tư dự án tại Long An… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất
Bất động sản mới nhất: Chung tay phá ‘cục máu đông’, nhà giá rẻ đang ‘tuyệt chủng’, giá đất ven Hà Nội tăng theo dự án vành đai 4

Bất động sản mới nhất: Chung tay phá ‘cục máu đông’, nhà giá rẻ đang ‘tuyệt chủng’, giá đất ven Hà Nội tăng theo dự án vành đai 4

Nỗ lực lấy lại niềm tin vào thị trường; nguồn cung khan hiếm, giá nhà tăng cao… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Đề xuất điều kiện để Việt kiều sở hữu nhà ở trong nước, TPHCM thu hồi đất 31 dự án, mức phạt khi chậm sang tên sổ đỏ

Bất động sản mới nhất: Đề xuất điều kiện để Việt kiều sở hữu nhà ở trong nước, TPHCM thu hồi đất 31 dự án, mức phạt khi chậm sang tên sổ đỏ

Bộ Xây dựng đề xuất điều kiện để Việt kiều sở hữu nhà trong nước, TPCM thu hồi đất 31 dự án trong năm 2024… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Chính phủ yêu cầu giải quyết việc ‘thổi giá’, giải mã hiện tượng giá chung cư tăng vù vù, chuyên gia hiến kế

Bất động sản mới nhất: Chính phủ yêu cầu giải quyết việc ‘thổi giá’, giải mã hiện tượng giá chung cư tăng vù vù, chuyên gia hiến kế

Yêu cầu khắc phục nghịch lý thừa nhà cao cấp, giá nhà trung bình ở Việt Nam cao gấp gần 24 lần thu nhập… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Hồ sơ miễn thuế đối với trường hợp thừa kế bất động sản

Hồ sơ miễn thuế đối với trường hợp thừa kế bất động sản

Xin cho tôi hỏi hồ sơ miễn thuế đối với trường hợp thừa kế bất động sản gồm những gì? - Độc giả Thanh Huyền
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/3: Yen Nhật 'long đong', USD trên đà tăng trưởng vững chắc

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/3: Yen Nhật 'long đong', USD trên đà tăng trưởng vững chắc

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/3 ghi nhận đồng USD đang trên đà tăng trưởng hằng quý vững chắc.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 27/3: Đồng USD tăng nhẹ, Yen Nhật đón tin không vui

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 27/3: Đồng USD tăng nhẹ, Yen Nhật đón tin không vui

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 27/3 ghi nhận USD tăng nhẹ khi các nhà giao dịch chờ đợi các dữ liệu mới về chính sách tiền tệ của Fed.
Từ ngày 1/7/2024, chuyển khoản trên 10 triệu phải xác thực bằng khuôn mặt vân tay

Từ ngày 1/7/2024, chuyển khoản trên 10 triệu phải xác thực bằng khuôn mặt vân tay

Tôi đọc được thông tin tới đây nếu chuyển khoản trên 10 triệu thì phải xác thực bằng khuôn mặt, vân tay. Vậy thông tin này có đúng không? – Độc giả Hà Phương
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 26/3: Đồng Yen trượt dốc, giới chức Nhật Bản bàn về khả năng can thiệp chính thức

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 26/3: Đồng Yen trượt dốc, giới chức Nhật Bản bàn về khả năng can thiệp chính thức

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 26/3 ghi nhận đồng USD quay đầu giảm, trong khi đó, Yen Nhật cũng không giữ được mức tăng lâu dài.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 25/3: USD tăng cao kéo Euro lao dốc, trong nước liên trục đi lên

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 25/3: USD tăng cao kéo Euro lao dốc, trong nước liên trục đi lên

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 25/3 ghi nhận đồng USD tăng cao, phục hồi toàn bộ khoản lỗ và kéo đồng Euro xuống thấp hơn.
Đẩy mạnh xúc tiến dịch vụ ngân hàng giữa Việt Nam-Ấn Độ

Đẩy mạnh xúc tiến dịch vụ ngân hàng giữa Việt Nam-Ấn Độ

Đại sứ quán Ấn Độ tại Việt Nam tổ chức chương trình giao lưu nhằm đề ra biện pháp tối ưu hoá hoạt động dịch vụ ngân hàng và kinh doanh cho hai nước.
Phiên bản di động