Các diễn giả tại Tọa đàm: Thứ trưởng Hà Kim Ngọc, Đại sứ Nguyễn Nguyệt Nga, Thứ trưởng Đoàn Xuân Hưng, Đại sứ Nguyễn Văn Thơ và đại diện Đoàn TN. |
Đây là lần đầu tiên thanh niên ngoại giao có cơ hội lắng nghe và trao đổi với những nhà ngoại giao kỳ cựu được tặng danh hiệu Chiến sỹ thi đua yêu nước cấp toàn quốc. Những trải nghiệm nghề nghiệp, cả những chuyện "bếp núc" như công việc ở đại sứ quán, công tác chuẩn bị đoàn cấp cao, hay chiến dịch giải cứu lao động… được chia sẻ không chỉ qua lăng kính của nhà ngoại giao chuyên nghiệp mà còn từ góc nhìn của người anh, người chị rất quan tâm đến sự phát triển của thế hệ trẻ.
Câu chuyện của Đại sứ Nguyễn Văn Thơ, người vừa kết thúc nhiệm kỳ công tác tại Bắc Kinh (Trung Quốc) xoay quanh những áp lực trong bảy năm (2008-2015) công tác trên cương vị Đại sứ. "Làm việc với Trung Quốc cần phải theo đường lối ngoại giao linh hoạt và đặc biệt là phải có kho kiến thức lớn về cường quốc này", ông nói. Mà muốn vậy thì không có con đường nào khác là "phải chịu khó đọc, nghiên cứu; phải làm đại sử ký cho cơ quan và cho cá nhân".
Thanh niên chiếm hơn 60% số cán bộ nhân viên Đại sứ quán Việt Nam tại Bắc Kinh và phải đảm nhiệm công việc đối ngoại vô cùng phức tạp và thử thách. Hàng ngày, Đại sứ quán đều họp giao ban vào đúng tám giờ sáng - theo Đại sứ Nguyễn Văn Thơ, đấy cũng là cách để rèn luyện các bạn trẻ. "Lớp trẻ cần phải được luôn trau dồi không chỉ kiến thức mà cả đạo đức và lý tưởng vươn lên", ông nói.
Chia sẻ ý kiến với Đại sứ Nguyễn Văn Thơ, Thứ trưởng Hà Kim Ngọc đánh giá cao tính ham học hỏi của thanh niên và cho rằng các bạn trẻ không nên chỉ quan tâm đến học ở nước ngoài mà chú trọng cả việc học "tại chỗ", học từ kinh nghiệm của đồng nghiệp, của những người đi trước…
Nhớ lại những gian truân trong gần ba năm chuẩn bị cho chuyến thăm Hoa Kỳ vừa qua của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, ông Hà Kim Ngọc cho biết: "Chỉ đến khi máy bay hạ cánh xuống sân bay Nội Bài, anh em mới dám thở phào". Kể từ sau Chiến tranh Lạnh, Tổng thống Mỹ chưa tiếp lãnh đạo Đảng Cộng sản nào ở Phòng Bầu dục. Chuyến thăm Mỹ vào tháng trước của Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình không đưa ra Tuyên bố chung. Qua đó, có thể thấy được phần nào tính "lịch sử" trong chuyến thăm Mỹ của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
Thứ trưởng đúc kết bài học rằng "phải có quyết tâm và nhiều khi phải liều một chút, nhưng phải có cơ sở" và "luôn đặt ra những mục tiêu hơn trước đây, vượt lên những gì đạt được so với trước đây".
Thứ trưởng Đoàn Xuân Hưng, người vừa có nhiệm kỳ Đại sứ rất thành công tại Nhật Bản (2012-2015), được biết đến với vai trò là "vị thủ lĩnh" của chiến dịch giải cứu hơn 10.000 lao động Việt từ Libya. Khi tham dự cuộc họp khẩn cấp của Ban chỉ đạo giải quyết tình hình công dân Việt Nam tại Trung Đông - Bắc Phi ngày 25/2/2011, ông là người đầu tiên đưa ra quyết định táo bạo để giải cứu lao động và được các lãnh đạo tán thành, góp phần quan trọng cho thành công trong công tác bảo hộ công dân thời điểm ấy.
Nhà ngoại giao có bề dày kinh nghiệm này đã nhấn mạnh về điều tâm đắc của ông là nhiệt huyết với nghề và sự quyết tâm, táo bạo khi đưa ra các quyết định quan trọng. "Đối với bất cứ việc nào, có nhiệt huyết thì sẽ nghĩ ra được cách làm. Và khi đưa ra phương án thì phải tin tưởng, quyết tâm để thực hiện đến cùng", ông nói.
Là diễn giả nữ duy nhất của Tọa đàm, Đại sứ Nguyễn Nguyệt Nga, Vụ trưởng, Phụ trách Bộ phận thường trực Ban Thư ký APEC Việt Nam 2017 đã chia sẻ kỳ vọng đối với thanh niên ngoại giao khi đặt ra câu hỏi rằng ngoại giao trong thế kỷ XXI sẽ có những khác biệt gì. Nói một cách cụ thể hơn, "trong năm năm tới, thanh niên ngoại giao phấn đấu có gì khác so với trước đó?".
Theo bà, trong nửa thập niên tới, các sự kiện sẽ xảy ra với tốc độ nhanh. Vì vậy, "làm gì cũng phải nhanh nhạy, nếu thực hiện hoặc triển khai công việc chậm thì có thể ảnh hưởng đến lợi ích của đất nước. Rõ ràng là bản lĩnh và tài năng của nhà ngoại giao thế kỷ XXI phải thể hiện ở tốc độ và hiệu quả". Bên cạnh đó, trong xu hướng công nghệ phát triển nhanh chóng, nhà ngoại giao trẻ nhất thiết phải có sự đổi mới và sáng tạo, đồng thời phải biết tự tạo hứng khởi trong công việc, không nhất thiết phải dựa vào lãnh đạo…
Chia sẻ riêng về những "gánh nặng" mà nhà ngoại giao nữ phải chịu đựng, Đại sứ Nguyễn Nguyệt Nga cho rằng điều quan trọng là biết sắp xếp thời gian một cách khoa học để vừa đảm bảo việc cơ quan vừa quán xuyến việc gia đình. Và một điều các bạn nữ không bao giờ quên là luôn tìm cách phát huy thế mạnh của phái đẹp - điều mà bạn bè quốc tế luôn coi là "vũ khí bí mật" của phụ nữ Việt.
***
Tọa đàm diễn ra trong hơn hai tiếng đồng hồ song đối với mỗi cán bộ ngoại giao trẻ như chúng tôi, những lời nhắn nhủ theo cùng các câu chuyện của những bậc tiền bối sẽ còn theo mãi trong chặng đường sắp tới. Những tấm lòng nhiệt huyết của lớp người đi trước đã truyền lửa cho thế hệ đi sau. Nhưng điều quan trọng hơn, mỗi người hãy biết cách để bản thân mình là một ngọn lửa, bùng cháy những khát khao, hoài bão và không ngừng cống hiến…
Tuấn Hạnh