Nga - Nhật: Mọi nẻo đường đều dẫn đến Kuril

Lập trường không khoan nhượng của cả Nga và Nhật Bản về vấn đề quần đảo Kuril/vùng lãnh thổ phương Bắc vẫn là bài toán khó giải, song nhiều “tham số” mới đã xuất hiện…
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
nga nhat moi neo duong deu dan den kuril ​Nhật Bản tìm kiếm sự ủng hộ của Mỹ trong cuộc hòa đàm với Nga
nga nhat moi neo duong deu dan den kuril Nhật: Việc ký kết hiệp ước hòa bình với Nga mang lại lợi ích cho Mỹ

Kuril hay vùng lãnh thổ Phương Bắc, theo cách gọi của các bên, tiếp tục là hòn đá tảng, chắn đà tiến bước của quan hệ Nga – Nhật.

Moscow cho rằng vấn đề quần đảo Kuril, bao gồm bốn đảo Iturup, Kunashir, Shikotan và Habomai trong biển Okhotsk, thuộc chủ quyền của mình là không cần phải bàn cãi và tiếp tục thúc đẩy việc ký kết hiệp định hòa bình sau Chiến tranh Thế giới II, vốn bị đình trệ từ năm 1945.

Trong khi đó, Tokyo lại khẳng định rằng tranh chấp này cần phải được giải quyết trước tiên. Lập trường khác biệt của hai bên được thể hiện rõ nét trong chuyến thăm Moscow của Ngoại trưởng Nhật Bản Taro Kono và gặp gỡ người đồng cấp Nga Sergey Lavrov.

nga nhat moi neo duong deu dan den kuril
Ngoại trưởng Nhật Bản Taro Kono (trái) và người đồng cấp Nga Sergey Lavrov. (Nguồn: AP)

Nga căng, Nhật cứng

Hồi tháng 11/2018, Tổng thống Nga Vladimir Putin và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã đồng ý thúc đẩy tiến trình giải quyết tranh chấp trên cơ sở đề xuất năm 1956 của Liên bang Xô viết, nhượng lại hai trong số các hòn đảo cho Tokyo. Ngày 4/1 vừa qua, ông Abe đã thể hiện sự lạc quan khi cam kết giải quyết vấn đề “trong thế hệ này” theo hướng có lợi cho Nhật Bản. Ông cũng khẳng định Tokyo sẽ xem xét đơn phương bồi thường cho cư dân trên các đảo được trả lại cho Nhật Bản,  những người chịu thiệt hại do tranh chấp giữa hai bên.

Tuyên bố bất ngờ này đã làm dấy lên làn sóng chỉ trích của những người theo chủ nghĩa dân tộc nhắm vào Kremlin. Trong một động thái xoa dịu, Bộ Ngoại giao Nga đã triệu tập Đại sứ Nhật Bản và cảnh báo Tokyo “không nên kích động dự luận về chủ đề hiệp định hòa bình và tìm cách áp đặt quan điểm để giải quyết vấn đề”.

Tương tự, thái độ cứng rắn này của Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov một lần nữa cho thấy rằng thực tế không lạc quan đến như vậy. Trong tuyên bố sau cuộc gặp với người đồng cấp Nhật Bản, người đứng đầu ngành ngoại giao Nga khẳng định: “Chủ quyền của Nga đối với quần đảo này không phải là chủ đề có thể thảo luận. Khu vực này là một phần của Liên bang Nga”.

Tuy nhiên, vấn đề không chỉ dừng lại ở đó. Ngoại trưởng Nga cũng thu hút sự chú ý khi đề cập đến phát biểu của cố vấn Thủ tướng Shinzo Abe, người cho rằng giải quyết tranh chấp lãnh thổ giữa Nga và Nhật Bản có thể giúp Mỹ và Nhật Bản hạn chế ảnh hưởng của Trung Quốc. Quan điểm này coi Bắc Kinh là mối đe dọa lớn hơn so với Moscow và hiệp định hòa bình là cách để cải thiện vị thế của Tokyo trong khu vực. Ông Lavrov cho rằng lập luận như vậy là “đáng trách”, đồng thời tỏ hoài nghi về tính độc lập trong chính sách đối ngoại của Nhật Bản.

Ông cũng quan ngại trước việc Mỹ tiếp tục mở rộng sự hiện diện quân sự trong khu vực, bao gồm triển khai hệ thống phòng thủ tên lửa có thể đe dọa tới Nga và Trung Quốc. Hồi tháng 11/2018, Thủ tướng Shinzo Abe đã khẳng định sẽ không cho phép Mỹ xây dựng căn cứ quân sự trên các hòn đảo được hoàn trả, dù chỉ năm tháng trước đó Nhật Bản thông báo sẽ sớm lắp đặt hai hệ thống phòng thủ tên lửa tầm cao lớp Aegis do Mỹ sản xuất.

Về phần mình, mở đầu cuộc thảo luận, Ngoại trưởng Nhật Bản Taro Kono cũng thể hiện sự kiên quyết khi cho rằng hai bên cần giải quyết vấn đề tranh chấp lãnh thổ ở quần đảo Kuril trước khi mở rộng hợp tác. Song thái độ của Moscow khiến vị khách đến từ Tokyo bất ngờ và buộc phải sắp xếp thời gian cho một cuộc hội đàm riêng về vấn đề chủ quyền trong cùng ngày 14/1. Tuy nhiên, tranh chấp chủ quyền quần đảo Kuril đã tồn tại gần 75 năm và một buổi trò chuyện ngắn giữa hai Ngoại trưởng khó có thể phá vỡ thế bế tắc đó.

Phá đá mở đường

Điểm tích cực hiếm hoi mà hai Ngoại trưởng đã làm được có thể là cả hai bên đã nỗ lực thu xếp và chuẩn bị cho chuyến thăm Moscow của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, dự kiến diễn ra vào ngày 22/1 tới. Truyền thông của Nga chỉ mới hé lộ hai Nhà lãnh đạo sẽ bàn thảo về “thực trạng và tương lai hợp tác trong các lĩnh vực chính trị, thương mại, kinh tế và nhân đạo”.

Song, ai cũng hiểu, với Nhật Bản và Nga, mọi nẻo đường đều dẫn về Kuril: tranh chấp chủ quyền liên quan đến hòn đảo này sẽ là tâm điểm thảo luận sắp tới của ông Abe và ông Putin. Trong khi hai bên tiếp tục không thay đổi lập trường thì thảo luận này chắc hẳn sẽ khó đạt được thành quả cụ thể.

Ngay cả khi Nga đồng ý với đề xuất của Nhật Bản, điều đó cũng mở ra lộ trình cực kỳ khó khăn, thiếu vắng sự ủng hộ của người dân và ít nhiều ảnh hưởng đến hình ảnh “cứng rắn” thường thấy ở ông Putin. Quan trọng hơn, Moscow đã rút ra bài học bị NATO áp sát ở phía Tây nên không dễ nhượng bộ ở sườn phía Đông. Hòa bình chỉ đến khi các bên có thiện chí và lợi ích được đảm bảo về lâu dài.

Xét trên góc độ lợi ích trước mắt, việc xây dựng lòng tin, mở rộng hợp tác kinh tế với Tokyo cũng giúp Moscow giảm thiểu khó khăn do bị Washington áp đặt cấm vận. Thêm vào đó, nếu ký kết hiệp định hòa bình, Nga sẽ chính thức đặt dấu chấm hết không chỉ cho tranh chấp lãnh thổ giữa hai nước, mà còn cho cả cuộc Chiến tranh Thế giới II.

Gỡ bỏ hòn đá cản đường quan hệ Nga - Nhật, hay tiếp tục quay lưng lại với Tokyo vì lợi ích chủ quyền quốc gia sẽ là bài toán khó mà Tổng thống Vladimir Putin cần tìm lời giải. Mọi lựa chọn khó khăn đều đòi hỏi ý chí mạnh mẽ. 75 năm tranh chấp liệu đã đủ độ dài trong lịch sử để nhà lãnh đạo bản lĩnh này của nước Nga đưa ra sự lựa chọn của mình, ngõ hầu đặt một dấu ấn lưu danh?

nga nhat moi neo duong deu dan den kuril Thủ tướng Abe: Người Nga và Nhật có thể sống cùng nhau trên đảo tranh chấp

Ngày 1/1, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe cho biết Tokyo không có kế hoạch tìm cách chuyển chỗ ở của cư dân Nga khỏi ...

nga nhat moi neo duong deu dan den kuril Năm 2019: Nhật Bản ưu tiên cải thiện quan hệ với Nga và Trung Quốc

Trong thông điệp đầu Năm mới 2019 ngày 1/1, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã chỉ ra những vấn đề ngoại giao lớn, trong ...

nga nhat moi neo duong deu dan den kuril ​Nhật Bản phản đối Nga xây nhà trại, đưa dân tới sống tại các đảo tranh chấp

Theo hãng thông tấn Kyodo, Chính phủ Nhật Bản ngày 18/12 đã thông qua một kênh ngoại giao ở Moscow để phản đối việc Nga ...

Lưu Huỳnh

Đọc thêm

Vừa phóng tên lửa đạn đạo, Triều Tiên lại tung vũ khí 'siêu mạnh duy nhất trên thế giới'

Vừa phóng tên lửa đạn đạo, Triều Tiên lại tung vũ khí 'siêu mạnh duy nhất trên thế giới'

Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un đã chỉ đạo cuộc huấn luyện sử dụng pháo phản lực phóng loạt cỡ nòng 600 mm.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/3: Euro, Bảng Anh 'ngược chiều' USD, thị trường tự do đã hạ nhiệt

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/3: Euro, Bảng Anh 'ngược chiều' USD, thị trường tự do đã hạ nhiệt

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/3 ghi nhận đồng USD tăng trước một loạt cuộc họp của các ngân hàng trung ương trong tuần này.
Ngày quốc tế hạnh phúc: Hạnh phúc của người dân đến từ đâu?

Ngày quốc tế hạnh phúc: Hạnh phúc của người dân đến từ đâu?

Mỗi người sẽ có các tiêu chuẩn khác nhau về hạnh phúc. Tiêu chuẩn này dựa trên sự thoải mái, hài lòng của người đó với chính tiêu chí của ...
Bất động sản mới nhất: Chung tay phá ‘cục máu đông’, nhà giá rẻ đang ‘tuyệt chủng’, giá đất ven Hà Nội tăng theo dự án vành đai 4

Bất động sản mới nhất: Chung tay phá ‘cục máu đông’, nhà giá rẻ đang ‘tuyệt chủng’, giá đất ven Hà Nội tăng theo dự án vành đai 4

Nỗ lực lấy lại niềm tin vào thị trường; nguồn cung khan hiếm, giá nhà tăng cao… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Mức phạt vi phạm nồng độ cồn đối với xe đạp là bao nhiêu?

Mức phạt vi phạm nồng độ cồn đối với xe đạp là bao nhiêu?

Xin hỏi đi xe đạp vi phạm nồng độ cồn có bị xử phạt không? Mức xử phạt vi phạm nồng độ cồn đối với xe đạp là bao nhiêu? ...
Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Thông điệp mà Thủ tướng Thái Lan Srettha Thavisin muốn chuyển tới châu Âu, đặc biệt là Pháp và Đức là 'Thái Lan đã mở cửa kinh doanh trở lại'.
Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Chuyến thăm Mỹ của Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda cùng Thủ tướng Donald Tusk có thể coi là nỗ lực nâng tầm gắn kết mối quan hệ đồng minh với Mỹ.
Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Sau ngày Siêu thứ Ba, việc lựa chọn ứng viên Tổng thống của đảng Dân chủ và Cộng hòa gần như đã an bài.
Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp đến CH Czech không chỉ đáp lễ mà còn là nỗ lực thể hiện vai trò dẫn dắt của nước Pháp và tìm kiếm sự ủng hộ của đồng minh.
Điều gì ẩn sau tuyên bố gửi quân đến Ukraine của ông Macron?

Điều gì ẩn sau tuyên bố gửi quân đến Ukraine của ông Macron?

Thượng đỉnh các nhà lãnh đạo châu Âu về Ukraine mới đây tại Paris với những lời kêu gọi tiếp tục hỗ trợ Ukraine nhưng đã không đưa ra được biện pháp cụ thể nào.
Hoàn thiện cấu trúc an ninh của NATO: ‘Hành trình Odyssey’ đã kết thúc!

Hoàn thiện cấu trúc an ninh của NATO: ‘Hành trình Odyssey’ đã kết thúc!

Khác với Phần Lan, hành trình trở thành thành viên NATO của Thụy Điển gập ghềnh, khó lường và kéo dài hơn rất nhiều.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn chính trị, tranh giành quyền lực giữa các băng đảng cùng các vụ đảo chính và nghèo đói là những gì mà người dân Haiti tiếp tục phải đối mặt...
70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

Baoquocte.vn. Ngày 13/3/1954 là ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử - nguồn cổ vũ lớn lao cho toàn thể nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Tháng Ramadan linh thiêng

Tháng Ramadan linh thiêng

Tháng Ramadan là tháng thứ Chín trong lịch Hồi giáo, được xem là tháng linh thiêng nhất trong năm đối với người Hồi giáo trên toàn thế giới.
Vụ vượt ngục gây 'sốc' và mối quan hệ với các băng đảng khét tiếng ở Haiti

Vụ vượt ngục gây 'sốc' và mối quan hệ với các băng đảng khét tiếng ở Haiti

Bất ổn chính trị, băng đảng tội phạm mọc lên như nấm khiến cuộc sống của người dân Haiti bị đe dọa nghiêm trọng, khủng hoảng nhân đạo ngày càng trầm trọng.
‘Guồng máy’ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia

‘Guồng máy’ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia

Mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia có vai trò quan trọng đối với hòa bình, ổn định và thịnh vượng trong khu vực.
Xung đột Israel - Hamas: Mỹ 'than ngắn thở dài' vì một điều, thứ mang đến bàn đàm phán vẫn chỉ là lòng thù hận

Xung đột Israel - Hamas: Mỹ 'than ngắn thở dài' vì một điều, thứ mang đến bàn đàm phán vẫn chỉ là lòng thù hận

Trước khủng hoảng nhân đạo đáng báo động, quốc tế vẫn đang trông chờ vào các cuộc đàm phán giữa Israel và Hamas về một lệnh ngừng bắn.
'Trái ngọt' trong quan hệ Iran - Saudi Arabia: Đốm lửa nhỏ có thể thắp sáng cả Trung Đông?

'Trái ngọt' trong quan hệ Iran - Saudi Arabia: Đốm lửa nhỏ có thể thắp sáng cả Trung Đông?

'Trái ngọt' của quan hệ Iran với Saudi Arabia sau một năm nối lại quan hệ ngoại giao khơi dậy niềm lạc quan giữa một Trung Đông đầy bất ổn.
Ngoại giao tình báo trỗi dậy trong thời đại an ninh toàn cầu bị thách thức

Ngoại giao tình báo trỗi dậy trong thời đại an ninh toàn cầu bị thách thức

Chính sách ngoại giao tình báo của Ấn Độ phù hợp với chiến lược xây dựng liên minh khu vực và toàn cầu hiện nay của nước này.
Bầu cử Mỹ: Siêu thứ Ba gay cấn, cuộc đua vào Nhà Trắng đang định hình rõ nét

Bầu cử Mỹ: Siêu thứ Ba gay cấn, cuộc đua vào Nhà Trắng đang định hình rõ nét

Chiến dịch tranh cử tại Mỹ đang trở nên gay cấn vào Siêu thứ Ba với hy vọng là ngày 'bội thu' của các ứng cử viên.
Đằng sau việc Thủ tướng Palestine từ chức: Động thái mang tính 'trình diễn'?

Đằng sau việc Thủ tướng Palestine từ chức: Động thái mang tính 'trình diễn'?

Thủ tướng chính quyền Palestine đệ đơn từ chức hôm 26/2 nhằm tạo điều kiện đạt đồng thuận về các thỏa thuận liên quan đến việc quản lý Gaza thời hậu xung đột.
50 năm quan hệ ASEAN-Australia: Từ những 'trái ngọt' nhớ về câu nói nổi tiếng của Thủ tướng Gough Whitlam

50 năm quan hệ ASEAN-Australia: Từ những 'trái ngọt' nhớ về câu nói nổi tiếng của Thủ tướng Gough Whitlam

Mối quan hệ đối tác vững chắc giữa Australia và ASEAN sẽ góp phần thúc đẩy ổn định, hòa bình tại khu vực cũng như trên thế giới.
Phiên bản di động