Lượng xe ô tô gia tăng nhanh chóng đang gây áp lực không nhỏ lên hệ thống giao thông tại các đô thị lớn. (Ảnh: AFP) |
Hiệp hội Các nhà Sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) mới đây cho biết, trong năm 2015 đã có gần 250.000 chiếc xe hơi mới được bán ra, tăng đến 55% so với năm 2014. Tuy nhiên, con số chỉ là một chuyện. Biểu hiện rõ nhất cho sự tăng trưởng là dòng xe ô tô qua lại không ngớt trên những con phố của Hà Nội và TP. HCM. Khi tận mắt chứng kiến, không ít người sẽ đặt câu hỏi về giải pháp cho những vấn đề như tắc nghẽn giao thông, cơ sở hạ tầng và khí thải tại quốc gia gần 90 triệu dân này.
Cùng với sự gia tăng nhanh chóng của tầng lớp trung lưu, một loạt các hiệp định thương mại tự do đang được triển khai và ký kết cùng những chính sách hỗ trợ trong nước đang khiến cơ hội sở hữu một chiếc ô tô trở nên gần hơn với các gia đình hơn bao giờ hết.
Để xuất giảm thuế ô tô thêm 5-10% dự kiến sẽ được trình lên Quốc hội vào tháng Ba tới đây. Dù mức giảm được đánh giá là khá khiêm tốn so với mong đợi của nhiều hãng sãn xuất ô tô trong nước, nhưng đây cũng được coi là một thắng lợi nếu đề xuất này được thông qua.
Theo Hiệp định Thương mại tự do Đông Nam Á (AFTA), thuế nhập khẩu xe nguyên chiếc từ các nước thành viên ASEAN sẽ phải cắt giảm xuống 0% vào năm 2018. Lộ trình này đặt ra không ít thách thức cho các nhà hoạch định chính sách khi vừa phải tuân thủ theo quy định, vừa phải hỗ trợ các hãng sản xuất ô tô trong nước đối phó với các sản phẩm nhập khẩu giá rẻ từ bên ngoài.
Với lộ trình cắt giảm như vậy, sẽ có thêm nhiều gia đình Việt Nam sở hữu xe ô tô trong thời gian tới. Những áp lực lên hệ thống giao thông tại các đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM vì thế sẽ gia tăng. Hình ảnh những chiếc xe gắn máy quen thuộc đang dần nhường chỗ cho những chiếc xe bốn bánh.
Để giảm tải, chính quyền TP.HCM đang gấp rút hoàn thiện hệ thống tàu điện ngầm. Tuyến đầu tiên nối dài từ trung tâm qua sông Sài Gòn kéo dài đến quận 6 và vùng ngoại ô phía Tây của thành phố dự kiến được hoàn thành vào năm 2018, nhưng giờ đã lùi sang 2020. Các tuyến còn lại cũng đang được đẩy nhanh hoàn thành với nguồn vốn hỗ trợ từ Ngân hàng Hợp tác Quốc tế Nhật Bản, Ngân hàng Tái thiết Đức, Ngân hàng Phát triển châu Á và Ngân hàng Đầu tư châu Âu.
Ô nhiễm không khí cũng đang trở thành một trong những vấn đề đáng lo ngại tại Việt Nam. Chỉ số môi trường do trường đại học Yale (Mỹ) đưa ra năm 2014 đã chấm điểm chất lượng không khí của Việt Nam ở mức 51/100, đứng thứ 170 trên 178 quốc gia được khảo sát.
Nghiễm nhiên, việc người dân ở nhiều nước đang phát triển tại khu vực châu Á muốn thể hiện năng lực tài chính thông qua việc “xây nhà, tậu xe” là điều rất dễ hiểu. Vấn đề đặt ra đối với chính quyền các thành phố lớn là làm sao phải quản lý tốt giao thông trong thành phố nhưng vẫn phải đảm bảo chất lượng sống của người dân.