Rạn nứt trong liên minh Nga – Iran và cơ hội của Mỹ

Những dấu hiệu đổ vỡ từ “cuộc hôn nhân vụ lợi” giữa Moscow và Tehran có thể tạo điều kiện cho Washington giành lại thế chủ động trong bàn cờ chính trị tại Syria.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
ran nut trong lien minh nga iran va co hoi cua my ​Iran bắt giữ các phần tử khủng bố kích động bạo loạn
ran nut trong lien minh nga iran va co hoi cua my Bước chuyển lớn phía trước Iran

Iran và Nga đều không giấu diếm tham vọng cho Mỹ “ra rìa” ở Trung Đông. Trong chuyến thăm gần đây tới Tehran của Tổng thống Nga Vladimir Putin, Lãnh tụ Tối cao Iran Ali Khamenei đã nói với Putin rằng: “Sự hợp tác của chúng ta có thể cô lập Mỹ”. Về phần mình, ông Putin cũng ca ngợi mối quan hệ giữa Moscow - Tehran là “rất hiệu quả”.

Rõ ràng, liên minh Nga - Iran đã gặt hái được thành quả ở Syria, nơi hợp tác quân sự Moscow - Tehran đã giúp lật ngược tình thế theo hướng có lợi cho đồng minh chung của họ là Tổng thống Syria Bashar al-Assad, khiến Mỹ phải từ bỏ mục tiêu buộc Assad rời khỏi quyền lực.

Tuy nhiên, dù Washington vẫn nên thận trọng với liên minh Nga - Iran, song đây có vẻ là một “cuộc hôn nhân vụ lợi” hơn là một “liên minh chiến lược” - và một trong những vết rạn nứt đã bắt đầu hình thành. Việc đánh bại tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng tại Syria dường như đã cho thấy những khác biệt quan trọng trong mục tiêu và chiến thuật của ông Putin và ông Khamenei.

ran nut trong lien minh nga iran va co hoi cua my
Tổng thống Nga Putin và Lãnh tụ Tối cao Iran Khamenei trong một cuồc gặp năm 2015. (Nguồn: Reuters)

Đồng sàng dị mộng tại Syria

Mục tiêu cuối cùng của Moscow là ngăn chặn sự thay đổi chế độ, thúc đẩy ảnh hưởng của Nga ở Trung Đông và giữ các căn cứ quân sự của nước này ở Syria. Ông Putin hy vọng những mục tiêu này sẽ giúp ông giành các lợi thế về ngoại giao ở phương Tây và thúc đẩy Mỹ công nhận Nga là một đối thủ ngang hàng.

Tuy nhiên, dù Moscow coi Assad là nhà lãnh đạo hợp pháp của Syria, song sự quan tâm chính của ông Putin vẫn là bảo vệ và củng cố các thể chế nhà nước Syria hơn là bản thân Assad. Nga thậm chí còn gợi ý các đối tác phương Tây rằng Moscow sẽ chấp nhận để Assad “ra đi”, miễn là việc này trở thành một phần trong tiến trình hòa bình chung.

Ngược lại, Iran coi sự ra đi của Assad là một “lằn ranh đỏ” và tin rằng việc để nhà lãnh đạo Syria tiếp tục nắm quyền là yếu tố đặc biệt quan trọng đối với hai mục tiêu chính của mình. Đầu tiên, việc một nhà lãnh đạo thân Iran tại vị sẽ giúp Tehran vừa duy trì cung cấp vũ khí cho Hezbollah theo dòng Hồi giáo Shi'ite, được Iran xem là lực lượng “ủy nhiệm”, vừa xây dựng một hành lang ảnh hưởng của Shi’ite và “không có người Sunni" kéo dài từ Iran tới Địa Trung Hải.

Thứ hai, Iran tin rằng sự hiện diện của họ tại Syria là đặc biệt quan trọng đối với khả năng gây áp lực cho Israel từ cả Lebanon và Syria. Do đó, Tehran quyết tâm duy trì và “mượn tay” các nhóm dân sự người Shi’ite tại Syria. Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) muốn biến các lực lượng này trở thành một tổ chức chính trị và quân sự được thể chế hoá tương tự như Hezbollah ở Lebanon. Ý đồ này mâu thuẫn với mong muốn của Nga nhằm xây dựng một Syria mạnh mẽ hơn và giảm sự phụ thuộc của quốc gia Trung Đông này vào Iran.

ran nut trong lien minh nga iran va co hoi cua my
Nga và Iran cùng chiến tuyến tại Syria nhưng với mục đích khác nhau - Ảnh minh họa. (Nguồn: Sputnik)

Đã đến lúc chia tay?

Trong bối cảnh các cuộc đàm phán ngoại giao về tương lai của Syria bắt đầu “tăng nhiệt”, những khác biệt giữa mục tiêu của Nga và Iran cũng trở nên sâu sắc hơn. Iran cho rằng việc Nga sẵn sàng hợp tác với những nước như Thổ Nhĩ Kỳ có thể làm suy yếu lợi ích của Iran tại Syria. Các nhà lãnh đạo Iran cũng bày tỏ quan ngại về mối quan hệ cá nhân giữa ông Putin với Tổng thống Mỹ Donald Trump. Một số thông tin được truyền thông Iran đăng tải cho biết Tehran đã tức giận khi ông Putin thông báo cho Mỹ về các mục tiêu của Moscow trước cả khi diễn ra cuộc gặp thượng đỉnh tại Sochi hồi tháng 11/2017 giữa Putin, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan và Tổng thống Iran Hassan Rouhani.

Việc Nga sẵn sàng hợp tác với nhiều đối tác trong vấn đề Syria phản ánh chính sách rộng lớn hơn của cường quốc này tại Trung Đông, chính sách được một nhà phân tích hàng đầu tại Nga miêu tả bằng cái tên “học thuyết linh hoạt”. Đây cũng là yếu tố có vai trò quan trọng trong chính sách đối ngoại của Putin.

Một ví dụ điển hình là việc Nga muốn duy trì quan hệ hữu hảo với Saudi Arabia. Tổng thống Putin cho rằng hợp tác Nga - Saudi  Arabia là cần thiết để hạn chế sản lượng dầu mỏ và đẩy giá dầu lên cao - những yếu tố rất cần để đảm bảo hai mục tiêu mà ông hướng đến là gia tăng sức mạnh quân sự và củng cố những vấn đề nội tại của Nga. Tuy nhiên, vấn đề nằm ở cuộc tranh giành ảnh hưởng quyết liệt tại Trung Đông giữa Iran theo dòng Hồi giáo Shi’ite và Saudi Arabia theo dòng Sunni. Vì vậy, Tehran không hài lòng với việc Moscow thay đổi thái độ sau nhiều năm căng thẳng với Riyadh. 

ran nut trong lien minh nga iran va co hoi cua my
Mối quan hệ thân thiết giữa Tổng thống Nga Putin và Thủ tướng Israel Netanyahu đang làm Iran "nóng mặt". (Nguồn: Russia Now)

Dưới sự lãnh đạo của Putin, Nga cũng đã phát triển quan hệ tốt đẹp chưa từng có với Israel. Putin là nhà lãnh đạo Nga đầu tiên đến thăm Israel hai lần và cũng đã nhiều lần đón tiếp thành công Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu để thảo luận về lợi ích của Israel ở Syria. Ông cũng có “mối quan hệ cá nhân tốt đẹp” với ông Netanyahu và đã “chỉ thị” cả ông Assad lẫn lực lượng Hezbollah không trả đũa các cuộc tấn công của Israel ở Syria.

Nhà lãnh đạo Nga thậm chí còn thúc đẩy một thỏa thuận nhằm ngăn chặn các thế lực nước ngoài lợi dụng Syria làm bàn đạp để tấn công nước láng giềng Israel, một lập trường đối lập hoàn toàn với mục tiêu của Iran là lợi dụng Syria để gây áp lực với khu vực biên giới phía Bắc Israel. Khi căng thẳng Iran - Israel ngày càng sâu sắc, mối quan hệ tốt đẹp giữa Moscow với nhà nước Do Thái có thể khiến căng thẳng vốn có trong quan hệ Nga - Iran thêm trầm trọng. 

Trong bối cảnh đó, chính quyền Mỹ cần duy trì sự chủ động ở Trung Đông và tránh thể hiện rằng họ đang từ bỏ khu vực. Mỹ cũng có thể tìm cách cải thiện quan hệ với Nga, bởi điều này không chỉ mang lại lợi ích cho chính Mỹ, mà còn khiến Iran ngờ vực và lo sợ Nga sẽ “bán đứng” Iran để đổi lấy một mối quan hệ nồng ấm hơn với phương Tây. Đây rõ ràng không phải là một “canh bạc” dễ chơi, song nếu Washington biết chọn đúng quân “át chủ bài”, họ vẫn có thể làm suy yếu liên minh chiến lược mà Moscow và Tehran đều rất cần này. 

ran nut trong lien minh nga iran va co hoi cua my

​Nga phát hiện máy bay do thám Mỹ gần căn cứ tại Syria khi bị tấn công

Ngày 9/1, Bộ Quốc phòng Nga cho biết đã xác định được một máy bay do thám của Mỹ có mặt tại vùng trời Hmeimim ...

ran nut trong lien minh nga iran va co hoi cua my

Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục chiến dịch "Lá chắn Euphrates" tại Syria

Ngày 9/1, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cho biết, quân đội nước này sẽ tiếp tục chiến dịch quân sự "Lá chắn Euphrates" ...

ran nut trong lien minh nga iran va co hoi cua my

Syria đẩy mạnh chiến dịch ở Đông Ghouta

Ngày 7/1, kênh truyền hình nhà nước Syria al-Ikhbariya đưa tin quân đội nước này đã phá vỡ vòng vây của các lực lượng đối ...

(theo Reuters)

Đọc thêm

Trạm cứu hộ trái tim tập 5: Nghĩa đi chơi cùng An Nhiên thì bắt gặp vợ

Trạm cứu hộ trái tim tập 5: Nghĩa đi chơi cùng An Nhiên thì bắt gặp vợ

Trạm cứu hộ trái tim tập 5, Nghĩa suýt lộ bí mật khi đi chơi cùng An Nhiên tại trung tâm thương mại.
Hoa anh đào nở rộ kỷ lục tại Washington (Mỹ)

Hoa anh đào nở rộ kỷ lục tại Washington (Mỹ)

Thời tiết ấm áp đặc biệt vào tháng 3 năm nay khiến hoa anh đào ở thủ đô Washington, Mỹ nở rộ vào hôm 17/3 vừa qua.
Cách chặn trang web tự mở trên điện thoại Android siêu đơn giản

Cách chặn trang web tự mở trên điện thoại Android siêu đơn giản

Biết cách chặn trang web tự mở trên điện thoại Android không chỉ giúp bảo vệ dữ liệu cá nhân mà còn giúp tối ưu hóa trải nghiệm duyệt web. ...
Hướng dẫn cách lấy lại mật khẩu Zalo chỉ với vài bước đơn giản

Hướng dẫn cách lấy lại mật khẩu Zalo chỉ với vài bước đơn giản

Bạn cần đăng nhập lại tài khoản Zalo nhưng vô tình bị quên mật khẩu. Hãy theo dõi ngay bài viết dưới đây để biết cách lấy lại mật khẩu ...
Cách reset gợi ý Siri bị ẩn trên iPhone siêu đơn giản

Cách reset gợi ý Siri bị ẩn trên iPhone siêu đơn giản

Siri là cái tên quen thuộc đối với người dùng iPhone, đây là trợ lý ảo thông minh của Apple có khả năng thực hiện các yêu cầu dựa trên ...
Lịch cúp điện Bạc Liêu hôm nay ngày 20/3/2024

Lịch cúp điện Bạc Liêu hôm nay ngày 20/3/2024

Thông tin lịch cúp điện tại Bạc Liêu theo từng khu vực được cập nhật mới nhất từ Điện lực miền Nam ngày 20/3/2024.
Xung đột Nga-Ukraine: Ông Zelensky thúc giục Quốc hội Mỹ mở 'hầu bao', Thổ Nhĩ Kỳ không vui vì EU

Xung đột Nga-Ukraine: Ông Zelensky thúc giục Quốc hội Mỹ mở 'hầu bao', Thổ Nhĩ Kỳ không vui vì EU

Tổng thống Ukraine hối thúc Quốc hội Mỹ về việc viện trợ quân sự cho Kiev, cho rằng điều này rất quan trong trong xung đột của nước này với Nga.
Ngoại trưởng Mỹ đến Philippines

Ngoại trưởng Mỹ đến Philippines

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã tới thủ đô Manila của Philippines và sẽ có cuộc gặp ba bên với những người đồng cấp nước chủ nhà và Nhật Bản.
Khủng hoảng Haiti: Washington nói tình huống nhân đạo 'thảm khốc nhất', cả nghìn người Mỹ tìm cách tháo chạy

Khủng hoảng Haiti: Washington nói tình huống nhân đạo 'thảm khốc nhất', cả nghìn người Mỹ tìm cách tháo chạy

Khoảng 1.000 công dân Mỹ yêu cầu Bộ Ngoại giao nước này hỗ trợ để rời Haiti, trong bối cảnh khủng hoảng nghiêm trọng tại quốc gia Mỹ Latinh.
Vừa phóng tên lửa đạn đạo, Triều Tiên lại tung vũ khí 'siêu mạnh duy nhất trên thế giới'

Vừa phóng tên lửa đạn đạo, Triều Tiên lại tung vũ khí 'siêu mạnh duy nhất trên thế giới'

Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un đã chỉ đạo cuộc huấn luyện sử dụng pháo phản lực phóng loạt cỡ nòng 600 mm.
Xung đột ở Dải Gaza: Israel tiêu diệt nhân vật Hamas quan trọng, Tổng thống Biden hành động, các bên nối lại đàm phán

Xung đột ở Dải Gaza: Israel tiêu diệt nhân vật Hamas quan trọng, Tổng thống Biden hành động, các bên nối lại đàm phán

Tổng thống Mỹ và Thủ tướng Israel có cuộc điện đàm song phương đầu tiên sau hơn 1 tháng, trong bối cảnh căng thẳng liên quan xung đột ở Dải Gaza.
Mỹ muốn đàm phán với Nga và Trung Quốc, không cần điều kiện tiên quyết, Moscow nói gì?

Mỹ muốn đàm phán với Nga và Trung Quốc, không cần điều kiện tiên quyết, Moscow nói gì?

Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc cho biết, nước này đã đề xuất với Nga và Trung Quốc khởi động đàm phán về kiểm soát vũ khí.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn chính trị, tranh giành quyền lực giữa các băng đảng cùng các vụ đảo chính và nghèo đói là những gì mà người dân Haiti tiếp tục phải đối mặt...
70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

Baoquocte.vn. Ngày 13/3/1954 là ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử - nguồn cổ vũ lớn lao cho toàn thể nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Tháng Ramadan linh thiêng

Tháng Ramadan linh thiêng

Tháng Ramadan là tháng thứ Chín trong lịch Hồi giáo, được xem là tháng linh thiêng nhất trong năm đối với người Hồi giáo trên toàn thế giới.
Vụ vượt ngục gây 'sốc' và mối quan hệ với các băng đảng khét tiếng ở Haiti

Vụ vượt ngục gây 'sốc' và mối quan hệ với các băng đảng khét tiếng ở Haiti

Bất ổn chính trị, băng đảng tội phạm mọc lên như nấm khiến cuộc sống của người dân Haiti bị đe dọa nghiêm trọng, khủng hoảng nhân đạo ngày càng trầm trọng.
‘Guồng máy’ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia

‘Guồng máy’ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia

Mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia có vai trò quan trọng đối với hòa bình, ổn định và thịnh vượng trong khu vực.
Xung đột Israel - Hamas: Mỹ 'than ngắn thở dài' vì một điều, thứ mang đến bàn đàm phán vẫn chỉ là lòng thù hận

Xung đột Israel - Hamas: Mỹ 'than ngắn thở dài' vì một điều, thứ mang đến bàn đàm phán vẫn chỉ là lòng thù hận

Trước khủng hoảng nhân đạo đáng báo động, quốc tế vẫn đang trông chờ vào các cuộc đàm phán giữa Israel và Hamas về một lệnh ngừng bắn.
'Trái ngọt' trong quan hệ Iran - Saudi Arabia: Đốm lửa nhỏ có thể thắp sáng cả Trung Đông?

'Trái ngọt' trong quan hệ Iran - Saudi Arabia: Đốm lửa nhỏ có thể thắp sáng cả Trung Đông?

'Trái ngọt' của quan hệ Iran với Saudi Arabia sau một năm nối lại quan hệ ngoại giao khơi dậy niềm lạc quan giữa một Trung Đông đầy bất ổn.
Ngoại giao tình báo trỗi dậy trong thời đại an ninh toàn cầu bị thách thức

Ngoại giao tình báo trỗi dậy trong thời đại an ninh toàn cầu bị thách thức

Chính sách ngoại giao tình báo của Ấn Độ phù hợp với chiến lược xây dựng liên minh khu vực và toàn cầu hiện nay của nước này.
Bầu cử Mỹ: Siêu thứ Ba gay cấn, cuộc đua vào Nhà Trắng đang định hình rõ nét

Bầu cử Mỹ: Siêu thứ Ba gay cấn, cuộc đua vào Nhà Trắng đang định hình rõ nét

Chiến dịch tranh cử tại Mỹ đang trở nên gay cấn vào Siêu thứ Ba với hy vọng là ngày 'bội thu' của các ứng cử viên.
Đằng sau việc Thủ tướng Palestine từ chức: Động thái mang tính 'trình diễn'?

Đằng sau việc Thủ tướng Palestine từ chức: Động thái mang tính 'trình diễn'?

Thủ tướng chính quyền Palestine đệ đơn từ chức hôm 26/2 nhằm tạo điều kiện đạt đồng thuận về các thỏa thuận liên quan đến việc quản lý Gaza thời hậu xung đột.
50 năm quan hệ ASEAN-Australia: Từ những 'trái ngọt' nhớ về câu nói nổi tiếng của Thủ tướng Gough Whitlam

50 năm quan hệ ASEAN-Australia: Từ những 'trái ngọt' nhớ về câu nói nổi tiếng của Thủ tướng Gough Whitlam

Mối quan hệ đối tác vững chắc giữa Australia và ASEAN sẽ góp phần thúc đẩy ổn định, hòa bình tại khu vực cũng như trên thế giới.
Phiên bản di động