Saudi Arabia thoái lui trước Iran?

Riyadh đã và đang phải hứng chịu những thất bại trên nhiều mặt trận, từ chính trị, ngoại giao, quân sự cho đến kinh tế.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
saudi arabia thoai lui truoc iran Liên quân Ả rập tuyên bố ngừng bắn 48 giờ tại Yemen
saudi arabia thoai lui truoc iran Saudi Arabia lạc quan về khả năng OPEC đóng băng sản lượng

Hồi tháng 1 năm nay, Phó Thái tử Muhammad bin Salman, người trên thực tế đang điều hành Saudi Arabia, đã tuyên bố chấm dứt chính sách đối ngoại "rệu rã" của nước này và quyết tâm cạnh tranh với Iran.

Cục diện thay đổi

Các phiến quân Syria mà ông Bin Salman ủng hộ dường như bất khả chiến bại ở Aleppo, Syria. Các tướng lĩnh đã bàn tới chuyện sắp giành được thủ đô Sana'a của Yemen từ tay phiến quân Houthi. Phó Thái tử cũng đã ngăn cản Iran và lực lượng dân quân Hezbollah áp đặt sự lựa chọn Tổng thống ở Lebanon. Bên cạnh đó, các quan chức Saudi Arabia tính đến việc dồn Iran tới phá sản bằng cách làm bão hòa thị trường dầu, bất chấp ý nguyện của các đối tác OPEC. Saudi Arabia thậm chí đã cử Đại sứ trở lại Baghdad, lần đầu tiên sau suốt 25 năm đóng cửa đại sứ quán tại đây.

Tuy nhiên, cuối năm nay, Saudi Arabia dường như đang rút lui trên tất cả các mặt trận. Đại sứ nước này tại Iraq đã được triệu hồi về nước nhằm thoát khỏi sự chỉ trích dữ dội từ các chính trị gia người Shiite có tư tưởng thân Iran. Trong khi đó, các phiến quân ở Aleppo đang trên bờ vực bại trận dưới sức ép của lực lượng chính phủ Iran, Nga và Syria. Bên cạnh đó, Saudi Arabia cũng đã bất đắc dĩ chấp nhận sự lựa chọn Tổng thống Lebanon của Iran. Và tại cuộc họp của OPEC hôm 30/11, Riyadh cũng đã đồng ý gánh vác phần cắt giảm sản xuất dầu lớn nhất nhằm khôi phục lại giá thị trường, trong khi cho phép Iran tăng sản lượng lên bằng với mức trước khi có lệnh trừng phạt.

saudi arabia thoai lui truoc iran
Phó Thái tử Saudi Arabia Muhammad bin Salman. (Nguồn: Reuters)

Tại Yemen, Houthi dường như kiên quyết không để Saudi Arabia đường hoàng bước khỏi trận chiến khi liên tiếp tổ chức các cuộc tấn công qua biên giới. Thậm chí, hồi tuần trước, nhóm phiến quân này còn tuyên bố lập chính phủ mới của riêng mình thay vì một chính phủ bao gồm Tổng thống lưu vong Hadi như mong muốn của Riyadh. Một quan chức Iran cho rằng: "Saudi Arabia chắc chắn sẽ thất bại ở Yemen. Chiến trường đó đang làm hao tổn uy tín quân sự và ngoại giao Riyadh".

Nỗi sợ hãi bá quyền Saudi Arabia

Cục diện nói trên là hệ quả của việc Iran hỗ trợ các lực lượng người Shiite và đồng minh trong thế giới Ả rập, bao gồm Tổng thống Syria Bashar al-Assad, quân đội và các lực lượng bán quân sự của Iraq, và dân quân Hezbollah (Lebanon).

Tướng Ahmad Asiri, cố vấn cho Phó Thái tử bin Salman trong chiến dịch Yemen, quả quyết rằng "họ (Iran) đang dùng các lực lượng dân quân bao vây chúng ta". Tuy nhiên, trên thực tế, Saudi Arabia cũng đang mất dần sức mạnh mềm khi cắt tài trợ cho các đồng minh truyền thống người Sunni, trong khi đó các đồng minh này cũng đã bắt đầu tìm kiếm tài trợ từ nguồn khác.

Với việc công ty xây dựng của mình ở Saudi Arabia gặp rắc rối sau khi chính phủ cắt giảm tài trợ, ông Saad Hariri - người đứng đầu phe Sunni ở Lebanon, đã chấp nhận vị trí Thủ tướng dưới quyền của Tổng thống mà Hezbollah lựa chọn. Trong khi đó, Tổng thống Ai Cập Abdel-Fattah al-Sisi đang làm thân với Syria, Nga, và thậm chí cả Iran, sau khi Saudi Arabia cắt giảm các chuyến dầu miễn phí cho nước này.

Trong bối cảnh các quan hệ quốc tế tại khu vực ngày càng trở nên gay gắt hơn, Phó Thái tử bin Salman đang cố gắng tăng cường quan hệ với các quốc gia ở sân sau. Vua Salman, cha ngài, mới đây đã có chuyến công du hiếm hoi tới bốn quốc gia vùng Vịnh. Một hội nghị thượng đỉnh kết thúc ngày 7/12 tại thủ đô Manama của Bahrain được tổ chức nhằm thúc đẩy các kế hoạch biến Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh thành một Liên minh vùng Vịnh với sự phối hợp phòng thủ chặt chẽ hơn. Song ngay tại hội nghị đó, không phải tất cả các thành viên đều bị thuyết phục. "Có một nỗi sợ hãi ngấm ngầm đối với bá quyền của Saudi Arabia", theo Becca Wasser, chuyên gia quan sát vùng Vịnh của Tập đoàn RAND (Mỹ).

saudi arabia thoai lui truoc iran
Vua Salman (ngoài cùng bên trái) gặp các lãnh đạo UAE hôm 3/12, một phần trong chuyến công du đến 4 nước vùng Vịnh của ông. (Nguồn: Arab News)

Ưu tiên kinh tế hơn đối đầu?

Dẫu vậy, thỏa thuận OPEC đã đi ngược lại các dự tính và cho thấy cả Iran và Saudi Arabia đều có thể ưu tiên kinh tế hơn là đối đầu. Cả hai đều không thể trang trải chi tiêu trong nước, chưa nói tới chuyện đầu tư ra nước ngoài. Theo IMF, trong khi chính phủ Iran cần bán được dầu ở mức giá 55 USD/thùng để có thể cân đối thu - chi, Saudi Arabia cần mức giá 80USD.

Theo lời một cựu chuyên gia kinh tế của Ngân hàng Thế giới (WB) tại Beirut, "các nước sản xuất dầu không thể duy trì các cuộc chiến tranh trực tiếp bên ngoài và chiến tranh ủy nhiệm như trước kia, khi giá dầu còn ở mức 120 USD/thùng". Một quan chức Iran cũng cho rằng sự ổn định và biên giới cởi mở hơn sẽ giúp Iran tìm kiếm thị trường mới cho các mặt hàng xuất khẩu khác như xe hơi và xi măng.

Việc ông Donald Trump chuẩn bị lên nắm quyền ở Mỹ cũng là một lý do nữa để các bên kiềm chế. Như lời Adnan Tabatabai, người đứng đầu CARPO, một nhóm chuyên gia cố vấn có trụ sở tại Bonn (Đức) đang tổ chức các cuộc đối thoại (không chính thức) giữa Saudi Arabia và Iran, "cả hai nước đều đang chơi trò chờ đợi". Cả hai đều e sợ tính cách bốc đồng của Trump. Thậm chí, một hoàng tử Saudi Arbia đã nhấn mạnh rằng Trump không nên phá vỡ thỏa thuận toàn cầu trong việc hạn chế chương trình hạt nhân của Iran.

Cả hai bên dường như không chắc chắn liệu Tổng thống đắc cử của Mỹ sẽ thắt chặt lệnh trừng phạt đối với Iran hay sẽ bồi thêm JASTA, luật mới cho phép Mỹ kiện Saudi Arabia vì những tổn thất trong vụ 11/9.

saudi arabia thoai lui truoc iran Iran kêu gọi các nước OPEC phối hợp bình ổn thị trường dầu mỏ

Lời kêu gọi được Tổng thống Iran Hassan Rouhani trong một cuộc điện đàm với Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro ngày 8/12.

saudi arabia thoai lui truoc iran Ngoại trưởng Iran: Gia hạn ISA làm tổn hại uy tín quốc tế của Mỹ

Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif đã chỉ trích việc Mỹ vừa bỏ phiếu gia hạn Đạo luật trừng phạt Iran (ISA).

saudi arabia thoai lui truoc iran Iran muốn thiết lập căn cứ hải quân ở Yemen và Syria

Ngày 26/11, Tham mưu trưởng Các Lực lượng Vũ trang Iran, Thiếu tướng Mohammad Hussain Baqari tuyên bố nước này cần có các căn cứ ...

Thúy Thúy (theo The Economist)

Đọc thêm

Vietlott 29/3, kết quả xổ số Vietlott Mega thứ 6 ngày 29/3/2024. xổ số Mega 645

Vietlott 29/3, kết quả xổ số Vietlott Mega thứ 6 ngày 29/3/2024. xổ số Mega 645

Vietlott 29/3 - xổ số Vietlott Mega 29/3. Trực tiếp xổ số Vietlott hôm nay 29/3/2024 nhanh nhất và chính xác nhất. Vietlott Mega 645 hôm nay.
XSVL 29/3, Trực tiếp kết quả xổ số Vĩnh Long hôm nay 29/3/2024. KQXSVL thứ 6

XSVL 29/3, Trực tiếp kết quả xổ số Vĩnh Long hôm nay 29/3/2024. KQXSVL thứ 6

XSVL 29/3 - Trực tiếp kết quả xổ số Vĩnh Long hôm nay - XSVL 29/3/2024. xo so vinh long. KQXSVL thứ 6. kết quả xổ số Vĩnh Long ...
XSMN 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Sáu 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3

XSMN 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Sáu 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3

XSMN 29/3 - kết quả xổ số ngày 29 tháng 3. trực tiếp kết quả xổ số miền Nam 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3. xo so mien nam. SXMN ...
XSBD 29/3, trực tiếp kết quả xổ số Bình Dương hôm nay 29/3/2024. KQXSBD thứ 6

XSBD 29/3, trực tiếp kết quả xổ số Bình Dương hôm nay 29/3/2024. KQXSBD thứ 6

XSBD 29/3 - Trực tiếp xổ số Bình Dương hôm nay - XSBD 29/3/2024. xo so binh duong. KQXSBD thứ 6. kết quả xổ số Bình Dương ngày 29 tháng ...
XSMT 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Sáu ngày 29/3/2024. SXMT 29/3/2024

XSMT 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Sáu ngày 29/3/2024. SXMT 29/3/2024

XSMT 29/3 - xổ số hôm nay 29/3. trực tiếp xổ số miền Trung 29/3/2024. kết quả xổ số miền Trung hôm nay. xổ số miền Trung thứ 6. SXMT ...
XSMB 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. dự đoán XSMB 29/3/2024

XSMB 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. dự đoán XSMB 29/3/2024

XSMB 29/3 - Trực tiếp xổ số miền Bắc 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3. kết quả xổ số miền Bắc hôm nay. dự đoán xổ số miền Bắc thứ ...
Hợp tác tài nguyên nước trong khuôn khổ Lan Thương - Mekong thể hiện sự đoàn kết khu vực

Hợp tác tài nguyên nước trong khuôn khổ Lan Thương - Mekong thể hiện sự đoàn kết khu vực

Sáu nước dọc sông Lan Thương - Mekong cùng giải quyết thách thức tài nguyên nước, thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực và phúc lợi người dân.
Tin thế giới 28/3: Mỹ rút quân khỏi Niger, Nga gia tăng tấn công Ukraine, Australia hủy vụ kiện Trung Quốc

Tin thế giới 28/3: Mỹ rút quân khỏi Niger, Nga gia tăng tấn công Ukraine, Australia hủy vụ kiện Trung Quốc

Iran bị trừng phạt vì cấp tên lửa cho Nga, Philippines cứng rắn với Trung Quốc, Cố vấn cảnh báo lực lượng Ukraine bị 'đình trệ', Trung Quốc-Nga-Iran tập trận
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: Nga xác nhận đã được Mỹ cảnh báo, Đức nói chẳng biết thông tin nào trước

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: Nga xác nhận đã được Mỹ cảnh báo, Đức nói chẳng biết thông tin nào trước

Đức cho rằng, Mỹ có thể có manh mối về vụ tấn công khủng bố cướp đi sinh mạng của hơn 140 ở ngoại ô thủ đô Moscow của Nga tối 22/3.
Pháp khẳng định thành ý với Brazil về tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân

Pháp khẳng định thành ý với Brazil về tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân

Pháp mong muốn chia sẻ kiến thức kỹ thuật với Brazil trong khi vẫn tôn trọng mọi cam kết không phổ biến vũ khí hạt nhân.
Ukraine hạ 26 UAV một đêm, Nga tuyên bố đanh thép về F-16, thế mạnh của Ấn Độ giữa xung đột Moscow-Kiev

Ukraine hạ 26 UAV một đêm, Nga tuyên bố đanh thép về F-16, thế mạnh của Ấn Độ giữa xung đột Moscow-Kiev

Nga cho rằng, nếu phương Tây cung cấp cho Ukraine máy bay tiêm kích F-16, điều đó cũng sẽ không làm thay đổi tình hình trên chiến trường.
Hàn Quốc cảnh giác động thái mới của Triều Tiên, thảo luận cùng Mỹ-Nhật Bản tìm cách hợp tác an ninh

Hàn Quốc cảnh giác động thái mới của Triều Tiên, thảo luận cùng Mỹ-Nhật Bản tìm cách hợp tác an ninh

Triều Tiên dường như đang chuẩn bị cho vụ phóng vệ tinh do thám tiếp theo, mặc dù không có dấu hiệu cho thấy vụ phóng sắp xảy ra.
Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Nghi phạm khủng bố đến từ Tajikistan: Tiếng chuông cảnh tỉnh cho Nga và thế giới

Việc 4 nghi phạm vụ tấn công nhà hát ở Nga hôm 22/3 đều mang quốc tịch Tajikistan khiến sự chú ý đổ dồn về quốc gia Trung Á này.
Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga: Lý do Moscow 'lọt' tầm ngắm của IS

Vụ tấn công đẫm máu ở Nga ngày 22/3 do tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng thực hiện cho thấy sự thay đổi mục tiêu của tổ chức khủng bố này.
Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao: Tiếng nói của kinh tế châu Á

Diễn đàn châu Á Bác Ngao được đánh giá là kênh hiệu quả để trao đổi ý kiến về các vấn đề kinh tế đáng quan tâm nhất trong suốt hai thập kỷ qua.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn chính trị, tranh giành quyền lực giữa các băng đảng cùng các vụ đảo chính và nghèo đói là những gì mà người dân Haiti tiếp tục phải đối mặt...
70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

Baoquocte.vn. Ngày 13/3/1954 là ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử - nguồn cổ vũ lớn lao cho toàn thể nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Việc Mỹ bỏ phiếu trắng với nghị quyết kêu gọi ngừng bắn ở Gaza của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc liệu có thể làm chuyển hướng quan hệ với Israel?
Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Kế hoạch theo Chương trình Không quân Chiến đấu Toàn cầu (GCAP) của Nhật Bản, Anh và Italy báo hiệu sự thay đổi then chốt trong chiến lược an ninh khu vực.
Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ tìm cách tối đa hóa hoạt động ngoại giao để đưa mối quan hệ của Ấn Độ với các đối tác Đông Nam Á lên một tầm cao mới.
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Khi chính lực lượng IS đã nhận là chủ mưu cuộc khủng bố, Nga vẫn chưa thể vội vàng tin bởi nếu vội tin rất có thể Moscow đã dính bẫy.
Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

EU đồng lòng hỗ trợ Ukraine 'bằng mọi giá' vì hòa bình trong bối cảnh Nga đang dành nhiều lợi thế trong cuộc xung đột.
Mỹ sắp tổ chức thượng đỉnh ba bên, sẽ có thêm một thế 'kiềng ba chân' trong quan hệ quốc tế?

Mỹ sắp tổ chức thượng đỉnh ba bên, sẽ có thêm một thế 'kiềng ba chân' trong quan hệ quốc tế?

Hội nghị thượng đỉnh ba bên giữa Nhật Bản, Mỹ và Philippines sẽ lần đầu tiên được tổ chức tại Mỹ vào giữa tháng 4 này.
Phiên bản di động