Sống ở Hà Nội 25 năm, tôi cũng đã có cơ may được một lần nhìn thấy “cụ” rùa nổi lên mặt nước. Với lớp lớp thế hệ người dân thủ đô, rùa hồ Gươm vừa linh thiêng như một biểu tượng sống của Hà Nội, vừa thân thương như một người trong gia đình. Năm 2011, chứng kiến “cụ” rùa xuất hiện với nhiều vết thương do lưỡi câu và nước hồ ô nhiễm gây ra, biết bao nhiêu người đã cảm thấy xót xa. UBND TP. Hà Nội lập tức phải lên kế hoạch chữa trị và cải tạo nước Hồ Gươm. Quả thực, hiểm có cá thể động vật nào trên thế giới được tất cả mọi người quan tâm đặc biệt đến như vậy.
Với hơn 10 năm học và làm việc quanh khu vực bờ hồ, nhà văn Nguyễn Dậu có kiến thức rất uyên bác về rùa. Trong tập truyện ký Rùa Hồ Gươm, ông khẳng định rằng đã đếm được 17 “cụ” rùa. Trong đó, cá thể to nhất có kích thước bằng bề ngang của chín viên xi măng kè ven hồ. Nhưng giờ các “cụ” ấy ở đâu? Một cụ bị trúng bom, hai “cụ” bị người dân đánh trọng thương mà chết, hai “cụ” khác bị kẻ xấu ngang nhiên làm thịt…
Ừ thì thời đó chiến tranh. Ừ thì thời đó người dân chưa có ý thức bảo vệ một linh vật của thủ đô. Nhưng thời nay thì sao? Nước hồ Hoàn Kiếm vẩn bọt đen xì, nổi đầy những túi rác, bao bì kem, thuốc lá, lon nước ngọt... Rồi một dạo, nhiều người mang rùa tai đỏ đến đây phóng sinh để… “cụ” rùa có người bầu bạn. Ít lâu sau, tất cả mới vỡ lẽ ra rằng loài vật này sinh sôi rất nhanh, chẳng khác gì ốc bươu vàng phá hoại lúa. Rùa tai đỏ không xâm hại rùa hồ Gươm, nhưng sẽ tranh nguồn thức ăn và rất dễ xâm hại những loài nhỏ hơn sống trong hồ. Chả thế mà đến sáng 6/3/2011, ai nấy đều rợn người khi nhìn thấy cụ Rùa phải bơi vào gần bờ để ăn xác một con mèo chết. Ai cũng nói rằng mình yêu hồ Gươm, yêu cụ Rùa. Nhưng nói như dân gian thì: Yêu nhau như thế bằng mười hại nhau.
Vào hồi 18h ngày 19/1, rùa hồ Gươm đã qua đời, đúng theo quy luật sinh, lão, bệnh, tử. Song, chẳng ai dám phủ nhận rằng những môi trường sống ô nhiễm đã có những tác động xấu đến sức khỏe của “cụ”. Sự ra đi đột ngột của “cụ” rùa khiến không ít người cảm thấy hụt hẫng. Liệu, dưới làn nước hồ xanh thẳm kia có còn những con rùa khổng lồ khác? Hay từ nay, rùa hồ Gươm mãi mãi chỉ còn được thế hệ sau biết đến qua câu chuyện truyền thuyết về vua Lê?