Xem kịch phi lý đầu tiên ở Hà Nội

TIN LIÊN QUAN
	Công diễn vở kịch cuối cùng của NSND Anh Tú
	Thêm một tác phẩm của Lưu Quang Vũ được “làm mới” trên sân khấu

“Nữ ca sĩ hói đầu” là vở kịch đầu tay đã đưa nhà văn Pháp gốc Romania Eugène Ionesco trở thành tác giả sân khấu nổi tiếng tại Pháp cùng với nhiều tác phẩm như Bài học, Những chiếc ghế, Những nạn nhân của bổn phận...  Lần đầu công diễn ở Paris ngày 11/5/1950 tại rạp Noctambules, vở kịch này đã được khán giả đón nhận nồng nhiệt, mở đầu cho một trào lưu kịch phi lý, hay còn gọi là “hài kịch – nghịch dị” của phương Tây. Với 61 năm công diễn liên tục, tác phẩm vẫn đang giữ kỷ lục là tác phẩm kịch được công diễn với mật độ dày nhất từ trước tới nay...

Có Việt hóa khi đến Việt Nam?

Không phải lần đầu tìm đến kịch bản nước ngoài, trước đó đạo diễn Trần Lực đã được đông đảo khán giả ủng hộ nhiệt thành qua tác phẩm Cơn ghen của Lọ Lem (tác giả Molière). Tuy nhiên, lần này ông và đoàn kịch LucTeam của mình lại giới thiệu một vở kịch phi lý, vốn có ý định dàn dựng từ một năm trước nhưng đến nay mới có thể hoàn thiện để ra mắt.

NSƯT Trần Lực.

Nếu trong Cơn ghen của Lọ Lem, Trần Lực đã cải biến nội dung để câu chuyện gần gũi hơn với đời sống người Việt thì ở Nữ ca sĩ hói đầu, ông gần như giữ nguyên từ cốt truyện, các tình tiết vở kịch, cho đến tên nhân vật và lời thoại. Khi được hỏi về quyết định này, Trần Lực cho biết vì câu chuyện và những đối thoại của Eugène Ionesco quá hay và chuẩn với thể loại phi lý nên ông không muốn thay đổi khi tới khán giả Việt Nam.

Tuy nhiên, khác với cách dàn dựng của các đạo diễn phương Tây, Trần Lực cùng với LucTeam đã triệt để sử dụng ngôn ngữ ước lệ - biểu hiện của phương Đông, một loại ngôn ngữ biểu diễn xuất phát từ các bộ môn nghệ thuật dân tộc. Ngôn ngữ này tả ý, chứ không tả thực. Cách hóa trang, phục trang của các nhân vật mang tính “đồng phục” cũng nêu bật tinh thần phi lý của tác phẩm.

“Chúng ta cứ nghĩ rằng kịch phi lý phương Tây là xa lạ với Việt Nam, nhưng bản chất câu chuyện ấy vẫn là vấn đề mang tầm nhân loại. Theo tôi, sự phi lý của cuộc sống này ở đâu cũng có và chỉ khác nhau ở cách thể hiện. Chúng tôi đang kể câu chuyện phương Tây qua ngôn ngữ phương Đông. Và trong sự mới mẻ ấy, khán giả sẽ tìm thấy được sự gần gũi với cuộc sống của chính mình”, Trần Lực chia sẻ.

Một cảnh trong vở kịch “Nữ ca sĩ hói đầu” tại buổi diễn ra mắt. (Ảnh: An Bình)

Khán giả - người tiêu dùng thông thái

Tại buổi diễn ra mắt ở Trung tâm văn hóa Pháp tại Hà Nội - L’Espace vừa qua, Nữ ca sĩ hói đầu đã gây ấn tượng mạnh với giới báo chí. Nội dung của vở kịch tưởng như không có nội dung với những sự kiện rời rạc, diễn ra trong một gia đình trưởng giả nước Anh. Tuy nhiên, thông qua những đoạn đối thoại tưởng như nhạt nhẽo, lúc mâu thuẫn, lúc vô nghĩa của các nhân vật, tác phẩm đã giễu cợt khả năng sử dụng ngôn ngữ trong việc thể hiện tư duy, đồng thời qua các tình tiết phi lý, kỳ dị, nửa thực nửa hư, tác giả muốn phản ánh cái nhỏ bé và vô nghĩa đến thảm hại của thân phận con người.

Mang đến cho đời sống sân khấu thủ đô một “món ăn” lạ và mới, nhưng nhiều người vẫn nghĩ Trần Lực quá “liều” trước tình trạng sân khấu đang có hiện tượng “chết lâm sàng” như hiện nay. Khi được hỏi về điều này, Trần Lực công nhận công chúng Việt Nam chưa có thói quen xem dòng kịch phi lý, nhưng ông rất tự tin vì cốt lõi của dòng kịch vẫn là vấn đề của con người và đề cao tính nhân văn trong cuộc sống. Khi thử nghiệm một cái mới, bản thân Trần Lực cũng rất hồi hộp chờ đợi phản ứng của khán giả.

Thực tế, các tác phẩm văn học kịch phi lý đã được dịch sang tiếng Việt từ lâu nhưng chưa đạo diễn sân khấu nào dàn dựng. Có lẽ, chính tính phi cốt truyện, phi xung đột và phi tính cách của thể loại kịch phi lý đã mâu thuẫn với thói quen thưởng thức theo lối truyền thống của khán giả Việt và khiến các đạo diễn bối rối. Đến Trần Lực, ông lại có quyết tâm cao hơn để thực hiện khi nhận được sự ủng hộ của đồng nghiệp và sự giúp đỡ của Trung tâm văn hóa Pháp tại Hà Nội - L’Espace từ nơi tập luyện, biểu diễn đến hỗ trợ âm thanh, dịch thuật... Vở kịch còn có sự tham gia thiết kế sân khấu từ một người bạn đặc biệt của Trần Lực – họa sĩ George Burchett (con trai của nhà báo nổi tiếng Wilfred Graham Burchett tại chiến trường Việt Nam).

Được biết, sắp tới vở kịch này sẽ tham gia Liên hoan sân khấu thử nghiệm quốc tế tại Việt Nam. Đạo diễn Trần Lực tin rằng khán giả hiện nay là những người tiêu dùng thông thái và hiểu biết rộng. Bởi vậy, nếu như sản phẩm sân khấu làm quá cũ và không hấp dẫn thì sự quay lưng là tất yếu. Những người nghệ sĩ như ông sẽ luôn đi tìm cái mới và trong hành trình ấy phải chấp nhận thử thách, dấn thân.

Tái hiện những “vở diễn vàng" của cố tác giả Lưu Quang Vũ Vào tối thứ Bảy hàng tuần từ 4/8 - 1/9 tại Nhà hát Tuổi Trẻ sẽ diễn ra "Liên hoan các tác phẩm Lưu Quang ...

Tuần lễ kịch câm tại Hà Nội Từ ngày 30/10 – 3/11, tại Hà Nội diễn ra Tuần lễ kịch câm, do các nghệ sĩ, giáo viên kịch của Sân khấu kịch ...

Ba “chìa khoá” để sân khấu Việt Nam phát triển Đây là khẳng định của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam tại lễ kỷ niệm 60 năm thành lập Hội Sân khấu Việt Nam, sáng ...