Zimbabwe: Nhớ lại và suy nghĩ

Mùa Hè 1985, tôi được cử đi công tác nhiệm kỳ tại Zimbabwe, một nước ở miền Nam châu Phi mà thời đó không mấy người Việt biết đến.Có lẽ đây là chuyến đi nước ngoài bổ ích và lý thú nhất trong đời tôi. Thứ nhất, vì là chuyến công cán đầu tiên với vai trò một nhà ngoại giao thực thụ. Thứ hai, được tận mắt chứng kiến giai đoạn chuyển tiếp của một quốc gia mới giành độc lập. Thứ ba, được đến một miền đất hoàn toàn mới lạ với phong cảnh, con người và văn hoá mang đậm bản sắc riêng....
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Nhờ thế mà tôi đã có thể sống và làm việc ở đó trong suốt 3 năm trời trong cảnh xa quê hương, gia đình, liên lạc hầu như chỉ trông chờ vào bưu điện, nhưng phải mất 2 tháng để gửi/nhận một lá thư. Bù lại, tôi được biết thêm những hiện tượng thiên nhiên mới lạ: những cánh đồng trơ trọi úa vàng trong suốt mùa khô bỗng trở nên xanh tươi khắp lượt chỉ sau ngày đầu mùa mưa; sự tương phản của những sắc màu rực rỡ của cây cỏ, hoa lá, chim, thú...; và những con người bản xứ luôn cho thấy một sự khác biệt bất ngờ giữa vẻ bề ngoài và tâm hồn bên trong của họ.

 

“Thuỵ Sĩ của châu Phi”

 

Là những người Việt Nam đầu tiên đến Zimbabwe, chúng tôi không khỏi ngạc nhiên khi thấy một nước châu Phi mới giành độc lập mà có các cơ sở hạ tầng khá hiện đại, hệ thống phân phối thuận tiện và các ngành dịch vụ đều vận hành trôi chảy. Đó là một nền kinh tế đang phát triển hài hòa và ổn định.

 

Chính quyền mới của Zimbabwe đã lựa chọn đúng “giải pháp tình thế” nhằm đạt mục đích chính là duy trì thành quả kinh tế của đất nước. Với chế độ chính trị đã nằm trong tay lực lượng cách mạng do người bản xứ lãnh đạo, Tổng thống Mugabe và những người cộng sự đã tỏ rõ sự tự tin để có thái độ khoan dung đối với cộng đồng người da trắng vốn đang nắm giữ phần lớn nguồn lực của nền kinh tế đất nước. Bên cạnh việc tranh thủ vai trò xây dựng của cộng đồng da trắng, chính quyền mới tạo mọi điều kiện, khuyến khích người da đen bản xứ tham gia vào guồng máy sản xuất, đặc biệt là các trí thức và chuyên gia được đào tạo ở nước ngoài về.

 

Rõ ràng từ cuối những năm 1980, ở Zimbabwe đang hình thành mô hình xã hội “đa sắc tộc” mà trong đó cộng đồng người da trắng bắt đầu cảm thấy yên tâm ở lại chung sống và làm ăn lâu dài, trong khi người da đen bản xứ cũng có cơ hội làm kinh tế và tiếp cận các dịch vụ y tế, giáo dục tốt hơn bất cứ lúc nào trước đó. Phải chăng đó là bí quyết thành công của Zimbabwe khiến dư luận thế giới đã một thời ngưỡng mộ “mô hình độc lập Zimbabwe”?

 

Có lẽ vì thế mà giới ngoại giao đoàn sở tại đã ví Zimbabwe là “Thụy Sĩ của châu Phi”, và một số cán bộ ngoại giao các nước châu Âu sau khi mãn nhiệm đã quyết định chuyển gia đình sang định cư tại Harare theo kiểu “đất lành chim đậu”.

 

Nhưng...

 

Những ngày tươi đẹp đó đã không được dài lâu khi vào cuối những năm 1990, chính quyền tuy vẫn do ông Mugabe đứng đầu nhưng đã bắt đầu phạm một số sai lầm vốn khá phổ biến đối với nhiều quốc gia mới độc lập khác. Hai trong số các sai lầm đó là, dưới danh nghĩa “cải cách ruộng đất” nhiều cán bộ và cựu chiến binh  ZANU (PF) đã tước đoạt đất đai và cơ sở sản xuất của của người da trắng để làm giàu cho bản thân. Và điều này tất nhiên đã dẫn đến sự phản kháng không chỉ của cộng đồng da trắng mà của nhân dân nói chung. Những đợt “ra đi” tái diễn, ồ ạt nhất vào năm 2000, gây nên tình trạng chảy máu chất xám và chảy máu vàng, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động kinh tế bình thường của đất nước. Tình hình chính trị - xã hội cũng ngày càng trở nên xáo trộn. Sai lầm thứ hai, năm 2005, Chính phủ thực hiện chương trình cưỡng bức xóa nhà ổ chuột, mà thực tế đã đẩy 18% dân số ra khỏi chỗ ở của họ. Việc này làm tăng thêm bất bình và bất an trong cộng đồng da đen bản xứ.

 

Cùng với những sai lầm tương tự khác, hai sai lầm trên là nguyên nhân trực tiếp gây nên tình trạng khủng hoảng kinh tế chính trị như ngày nay. Uy tín của đảng cầm quyền ZANU (PF) và cá nhân nhà lãnh đạo Mugabe suy giảm nghiêm trọng trong bối cảnh cuộc khủng hoảng  kinh tế ngày càng nghiêm trọng, sản xuất đình đốn, hàng hóa khan hiếm, vật giá leo thang và “siêu lạm phát” (khoảng 230 triệu % vào năm 2008). Đồng đôla Zimbabwe (ZWD) một thời khá ổn định ở mức trên dưới 5 ZWD ăn 1 USD, từ năm 2007 liên tục mất giá nhanh chóng.

 

Có tin, mới đây Chính phủ đã chính thức tuyên bố thay thế đồng bạc quốc gia bằng đồng USD. Nhân dân là những người phải hứng chịu mọi hậu quả, đặc biệt là nạn đói cùng dịch tả đang hoành hành trên khắp đất nước này.

 

Xét trên mọi khía cạnh, có thể nói cuộc khủng hoảng kinh tế -chính trị ở Zimbabwe hoàn toàn không phải là điều xa lạ, nhất là trong điều kiện chung của châu Phi. Song, với trường hợp cụ thể của Zimbabwe, có một cái gì đó thật đáng tiếc, hay nói cách khác là có thể tránh được..

 

Dù sao chúng ta vẫn hy vọng Zimbabwe sớm thoát ra khỏi cuộc khủng hoảng và phục hồi những thành quả tốt đẹp đã từng đạt được cách đây không lâu.

 

Trần Kinh Nghị

Đọc thêm

Tín hiệu tích cực về môi trường biển khi cá heo liên tục xuất hiện tại các vùng biển tỉnh Quảng Ninh

Tín hiệu tích cực về môi trường biển khi cá heo liên tục xuất hiện tại các vùng biển tỉnh Quảng Ninh

Thời gian gần đây cá heo, trong đó có cá heo trắng liên tục xuất hiện tại các vùng biển Quảng Ninh như Vịnh Hạ Long, Bái Tử Long...
Cự tuyệt kế hoạch của Ukraine, Nga sẽ chỉ tham gia hội nghị hòa bình nếu có điều kiện này

Cự tuyệt kế hoạch của Ukraine, Nga sẽ chỉ tham gia hội nghị hòa bình nếu có điều kiện này

Nếu lợi ích của Nga được tôn trọng, Moscow sẵn sàng bảo đảm lợi ích hợp pháp của các bên tham gia khác trong quá trình đàm phán về vấn ...
Tổng Cục Thống kê họp báo: Điểm sáng FDI quý I/2024, vốn FDI tăng 13,4% so với cùng kỳ năm trước

Tổng Cục Thống kê họp báo: Điểm sáng FDI quý I/2024, vốn FDI tăng 13,4% so với cùng kỳ năm trước

Ngày 29/3 Tổng cục Thống kê tổ chức Họp báo công bố số liệu thống kê kinh tế – xã hội quý I/2024. Bà Nguyễn Thị Hương, Tổng cục trưởng ...
Lỡ hẹn với ngày xanh tập 10: Chủ tịch Thắng tiết lộ quá khứ với con gái

Lỡ hẹn với ngày xanh tập 10: Chủ tịch Thắng tiết lộ quá khứ với con gái

Lỡ hẹn với ngày xanh tập 10, người lạ mặt bà Thật nhắc tới có phải là ông Thắng? Duyên và Giang có liên hệ gì không?
Olympic Paris 2024: Lo nguy cơ bị tấn công khủng bố, Pháp điều hàng chục nghìn quân, vẫn phải nhờ cậy thêm đồng minh

Olympic Paris 2024: Lo nguy cơ bị tấn công khủng bố, Pháp điều hàng chục nghìn quân, vẫn phải nhờ cậy thêm đồng minh

Pháp đã đề nghị các đồng minh quốc tế cử hàng nghìn nhân viên an ninh đến hỗ trợ bảo vệ Olympic Paris 2024 trước nguy cơ khủng bố.
Ý nghĩa Sao Thái Âm tại Cung mệnh và Cung mệnh phu thê

Ý nghĩa Sao Thái Âm tại Cung mệnh và Cung mệnh phu thê

Trong Tử vi Đẩu số, sao Thái Âm được coi là chòm sao cát tinh, mang đến nhiều ý nghĩa tốt đẹp cho người sở hữu. Vậy sao Thái Âm ...
Việt Nam đảm nhiệm cương vị Chủ tịch Nhóm châu Á-Thái Bình Dương tại Liên hợp quốc

Việt Nam đảm nhiệm cương vị Chủ tịch Nhóm châu Á-Thái Bình Dương tại Liên hợp quốc

Đại sứ Đặng Hoàng Giang khẳng định Việt Nam sẽ hợp tác chặt chẽ với các thành viên và nỗ lực hoàn thành tốt công việc của Chủ tịch Nhóm.
Nỗ lực đưa nhiệt điện than ở Việt Nam về mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050

Nỗ lực đưa nhiệt điện than ở Việt Nam về mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050

UNDP và IOE phối hợp tổ chức cuộc họp thảo luận về quá trình chuyển đổi các nhà máy nhiệt điện than tại Việt Nam.
Bang Rio de Janeiro, Brazil mong muốn đẩy mạnh hợp tác giáo dục, du lịch, văn hoá với Việt Nam

Bang Rio de Janeiro, Brazil mong muốn đẩy mạnh hợp tác giáo dục, du lịch, văn hoá với Việt Nam

Đại sứ Bùi Văn Nghị và đoàn công tác của Đại sứ quán Việt Nam tại Brazil đã có chuyến thăm làm việc tại thành phố Rio de Janeiro, bang Rio de Janeiro.
Đại sứ Bùi Văn Nghị tham dự Lễ hội Đỏ lần thứ 2 tại thành phố Salvador, Brazil

Đại sứ Bùi Văn Nghị tham dự Lễ hội Đỏ lần thứ 2 tại thành phố Salvador, Brazil

Việt Nam là một trong bảy nước được mời phát biểu trong Diễn đàn quốc tế về hoà bình, đoàn kết quốc tế và bảo vệ nhân dân Palestine.
Canada đẩy mạnh hợp tác nông nghiệp với Việt Nam và khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Canada đẩy mạnh hợp tác nông nghiệp với Việt Nam và khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Bà Deidrah Kelly, Giám đốc điều hành IPAAO và Đại sứ Canada tại Việt Nam Shawn Steil trả lời phỏng vấn về hợp tác với Việt Nam và các nước khu vực.
Đại hội đồng Liên hợp quốc thông qua Nghị quyết do Việt Nam đề xuất  về Ngày quốc tế Vui chơi

Đại hội đồng Liên hợp quốc thông qua Nghị quyết do Việt Nam đề xuất về Ngày quốc tế Vui chơi

Phát biểu giới thiệu Nghị quyết, Đại sứ Đặng Hoàng Giang nêu bật vai trò và ý nghĩa của vui chơi đối với phát triển con người và đời sống xã hội.
Hiện chưa có thông tin thương vong liên quan đến người Việt trong vụ tấn công tại Moscow

Hiện chưa có thông tin thương vong liên quan đến người Việt trong vụ tấn công tại Moscow

Tham tán Vũ Sơn Việt cho biết, hiện chưa có thông tin thương vong liên quan đến người Việt trong vụ tấn công tại Moscow.
Việt Nam nỗ lực triển khai thủ tục lãnh sự giúp các thuyền viên tàu True Confidence sớm về nước

Việt Nam nỗ lực triển khai thủ tục lãnh sự giúp các thuyền viên tàu True Confidence sớm về nước

Người phát ngôn Phạm Thu Hằng thông tin về việc hỗ trợ đưa thi hài Đại phó Đặng Duy Kiên, thuyền viên tàu True Confidence bị tập kích.
Ba thuyền viên trong vụ tàu True Confidence bị tấn công đã khởi hành từ Djibouti về Việt Nam

Ba thuyền viên trong vụ tàu True Confidence bị tấn công đã khởi hành từ Djibouti về Việt Nam

Đại sứ quán Việt Nam tại Ai Cập phối hợp với các cơ quan liên quan hoàn tất các thủ tục để các thuyền viên được về nước nhanh chóng, an toàn.
Bộ Ngoại giao thông tin về việc thuyền viên Việt Nam trên tàu True Confidence bị tấn công trên biển

Bộ Ngoại giao thông tin về việc thuyền viên Việt Nam trên tàu True Confidence bị tấn công trên biển

Theo thông tin sơ bộ, trên tàu có 4 thuyền viên Việt Nam, 1 thuyền viên đã tử vong và 3 thuyền viên trong tình trạng sức khỏe bình thường.
Cảnh sát Nhật Bản đã bắt giữ nghi phạm vụ sát hại công dân Việt Nam tại Higashiomo

Cảnh sát Nhật Bản đã bắt giữ nghi phạm vụ sát hại công dân Việt Nam tại Higashiomo

Một công dân Việt Nam được cho là bị sát hại tại Higashiomo, Shiga, Nhật Bản. Cảnh sát Nhật Bản đã bắt giữ 1 nghị phạm và đang tiếp tục điều tra.
Đại sứ quán Việt Nam tại Anh thông tin về 7 người nhập cư được cho là công dân Việt Nam

Đại sứ quán Việt Nam tại Anh thông tin về 7 người nhập cư được cho là công dân Việt Nam

Đại sứ quán Việt Nam tại Anh và Bắc Ireland thông tin về 7 người nhập cư trong xe tải được cho là công dân Việt Nam tại cảng East Sussex, Vương quốc Anh.
Tìm hiểu các nguyên tắc trong việc lựa chọn thực đơn chiêu đãi đối ngoại

Tìm hiểu các nguyên tắc trong việc lựa chọn thực đơn chiêu đãi đối ngoại

Chiều 22/3, đã diễn ra sinh hoạt chuyên đề với chủ đề 'Các nguyên tắc trong việc lựa chọn thực đơn chiêu đãi đối ngoại'.
Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 2)

Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 2)

Là một quốc gia Đông Nam Á, Indonesia gần gũi với Việt Nam, nhưng nước này có 86% dân số theo Hồi giáo tạo nên khác biệt trong văn hoá giao tiếp.
Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 1)

Khám phá văn hóa giao tiếp của đất nước vạn đảo Indonesia (Phần 1)

Là quốc gia Đông Nam Á nên Indonesia gần gũi với Việt Nam, nhưng 86% dân số nước này theo Hồi giáo tạo nên khác biệt trong văn hoá giao tiếp.
Những điều cần biết để không bỡ ngỡ khi đến xứ sở hoa tulip Hà Lan

Những điều cần biết để không bỡ ngỡ khi đến xứ sở hoa tulip Hà Lan

Khi gặp một người Hà Lan bất kì, thật khó để nhận xét về địa vị hay khả năng tài chính của họ thông qua vẻ bề ngoài...
Đôi điều cần biết về văn hóa giao tiếp ở Bỉ - 'trái tim của châu Âu'

Đôi điều cần biết về văn hóa giao tiếp ở Bỉ - 'trái tim của châu Âu'

Cùng khám phá đôi nét về văn hóa giao tiếp và con người Bỉ để hiểu rõ hơn về đất nước được coi là 'trái tim châu Âu' qua bài viết dưới đây!
Những nước nào có Ngày Quốc khánh trong tháng 12?

Những nước nào có Ngày Quốc khánh trong tháng 12?

Trong tháng 12 có 12 quốc gia kỷ niệm Ngày Quốc khánh, bao gồm Romania, Lào, UAE, Thái Lan, Phần Lan, Burkina Faso, Kenya, Bhutan, Niger, Qatar...
Đại sứ Phạm Thị Thanh Bình: Dấu mốc trên hành trình mới của quan hệ Việt Nam-Phần Lan

Đại sứ Phạm Thị Thanh Bình: Dấu mốc trên hành trình mới của quan hệ Việt Nam-Phần Lan

Phần Lan ca ngợi Việt Nam là một điển hình trong chuyển đối mối quan hệ từ nước nhận viện trợ sang đối tác bình đẳng.
Đại sứ Marc Knapper: Đối thoại cấp Bộ trưởng Ngoại giao là chìa khóa thực hiện Tuyên bố chung Hoa Kỳ - Việt Nam

Đại sứ Marc Knapper: Đối thoại cấp Bộ trưởng Ngoại giao là chìa khóa thực hiện Tuyên bố chung Hoa Kỳ - Việt Nam

Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam khẳng định hai nước cần nỗ lực hàng ngày để đảm bảo đạt được các mục tiêu đề ra trong Tuyên bố chung tháng 9/2023.
Phụ nữ Việt-Lào đơm hoa cho tình hữu nghị vĩ đại

Phụ nữ Việt-Lào đơm hoa cho tình hữu nghị vĩ đại

Đại sứ Lào Khamphao Ernthavanh ấp ủ nhiều ưu tiên về thúc đẩy bình đẳng giới và nâng cao vị thế phụ nữ trong nhiệm kỳ mới của mình tại Việt Nam.
Ngoại giao cà phê: Starbucks có thể giúp cải thiện mối quan hệ Trung-Mỹ?

Ngoại giao cà phê: Starbucks có thể giúp cải thiện mối quan hệ Trung-Mỹ?

Cựu đại sứ Trung Quốc tại Mỹ Cui Tiankai nói rằng Starbucks có thể đóng góp vào việc tăng cường sự hiểu biết giữa hai nước còn Bí thư Thành uỷ Thượng Hải Chen Jining ...
Thúc đẩy xây dựng cộng đồng chia sẻ tương lai giữa các nước Lan Thương - Mekong hướng tới hòa bình và thịnh vượng

Thúc đẩy xây dựng cộng đồng chia sẻ tương lai giữa các nước Lan Thương - Mekong hướng tới hòa bình và thịnh vượng

Nhân dịp Tuần lễ Lan Thương - Mekong năm 2024, Đại sứ Trung Quốc tại Việt Nam Hùng Ba có bài viết gửi Báo Thế giới & Việt Nam. Xin trân trọng giới thiệu bài ...
Bộ trưởng Argentina Diana Elena Mondinon: 'Việt Nam là hình mẫu phát triển của đất nước chúng tôi'

Bộ trưởng Argentina Diana Elena Mondinon: 'Việt Nam là hình mẫu phát triển của đất nước chúng tôi'

Argentina coi trọng hợp tác với Việt Nam và Việt Nam là ví dụ điển hình về tăng trưởng kinh tế.
Phiên bản di động