Sau ngày Hà Tĩnh tái lập, một trại chăm sóc trẻ mồ côi cũng được hình thành tại xã Thạch Hoà huyện Thạch Hà (nay đổi tên là phường Đại Nài - TP Hà Tĩnh).
Bị bỏ rơi từ khi lọt lòng mẹ
Tầm 5 giờ sáng ngày 11/11/1993, một người đàn ông đến quầy bán thịt trên đường Hải Thượng Lãn Ông trước cổng Bệnh viện Đa khoa Hà Tĩnh, phát hiện ra một bọc giẻ, ông lật lên thấy một bé gái sơ sinh tím tái bị kiến cắn nát phần bụng, toàn thân nhiều mụn đỏ nổi lên, không còn có dấu hiệu của sự sống.
Cháu bé được đưa vào khoa sản của bệnh viện. Sau hai tuần điều trị sức khỏe cháu hồi phục. Sự việc được thông báo lên các phương tiện truyền thông nhưng không ai đến nhận.
UBND tỉnh quyết định bàn giao cháu bé cho trại nuôi trẻ mồ côi đóng ở xã Thạch Hòa do ông Dương Quỹ Đạo làm trại trưởng. Ông Đạo đã làm giấy khai sinh cho bé mang tên là Dương Thị Thạch Hòa. Họ Dương là họ của ông trưởng trại còn cái tên “Thạch Hòa” là địa danh nơi xây dựng trại trẻ mồ côi.
Người mẹ đầu tiên chăm sóc nuôi dưỡng bé Thạch Hòa là bà Lê Thị Ngân, sinh năm 1941 nhân viên của trại, quê xã Thạch Yên, có chồng là liệt sỹ Lê Bá Cường - Phi công lái máy bay chiến đấu đã hy sinh trong một trận không chiến trên bầu trời Hà Nội năm 1967.
Mùa hè 1994, trong chuyến công tác ở Cộng hoà Pháp, ông Nguyễn Ký - Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh có quen biết vợ chồng bác sỹ Fromont Michel. Địa chỉ ở LesKorrigans, 22100 Trelivan. Gia đình này nhờ ông Nguyễn Ký tìm hộ một đứa con nuôi ở Việt Nam. Về nước, ông Nguyễn Ký đến trại mồ côi, biết hoàn cảnh cháu Thạch Hoà đã thông tin cho ông bác sỹ người Pháp.
Tháng 9/1994, gia đình bác sỹ ấy sang Việt Nam làm thủ tục nhận cháu Thạch Hòa làm con nuôi đưa về Pháp. Từ đó, cứ mỗi năm gia đình ông bà bác sỹ luôn gửi thư, ảnh Thạch Hoà cho Trại trẻ mồ côi Hà Tĩnh nói rõ về sức khỏe và sự phát triển của cháu. Hiện nay, Thạch Hoà đã là một thiếu nữ đang theo học bậc THPT bên Pháp. Cháu học rất giỏi và là con cưng của ông bà bác sỹ này.
Đứa bé thứ hai có hoàn cảnh rất éo le. Ngày 8/10/1997, ông Đặng Văn Cầm và bà Nguyễn Thị Hòa ở xã Cẩm Bình huyện Cẩm Xuyên phát hiện một đứa bé được bọc trong tấm chăn chiên, gác trên giàn chuồng lợn nhà mình.
Nghe mùi lạ mấy con lợn đẻ trong chuồng hộc lên, kéo tấm chăn xuống làm đứa bé bị rơi vào đống phân. Chút nữa con lợn dữ đã ngoạm vào cháu bé. Ông bà lo tắm rửa và đưa bé đến trạm xá xã cấp cứu.
Vì không đủ điều kiện nuôi cháu, ngày 10/10/1997 ông bà đã đưa cháu đến trại mồ côi. Ông Dương Quỹ Đạo khai sinh cho cháu đặt tên là Dương Thị Cẩm Xuyên. Họ Dương là họ của người đứng ra khai sinh, còn cái tên Cẩm Xuyên là quê hương của bé.
Bé gái này cũng được bà Ngân chăm sóc nuôi dưỡng. Ngày 17/4/1998, bé Cẩm Xuyên được bà Keren Jolwilyans, Quốc tịch Mỹ hiện trú tại Lovisville Kentucky nhận làm con nuôi. Hàng năm gia đình luôn gửi thư tường trình về sự phát triển của cháu, kèm theo những tấm ảnh minh chứng gửi về Hà Tĩnh. Nhìn bé Cẩm Xuyên trưởng thành qua từng năm bụ bẫm và xinh đẹp như người trong mơ.
Trường hợp thứ 3 mà chúng tôi sắp kể thật ly kỳ. Giữa tháng 6/1998, một cháu học sinh khoảng 13 - 14 tuổi quê xã Tùng Ảnh - Đức Thọ, thả bò ven bờ sông La phát hiện ra con chó becgiê ngoặm quai giỏ nhựa chạy từ phía bờ sông lên phía bệnh viện.
Thấy lạ cháu học sinh đuổi theo, con chó thả giỏ xuống, khi mọi người xúm lại phát hiện một bé gái quấn trong tã lót. Cháu được đưa vào bệnh viện Đức Thọ, toàn thân đã tím tái, khi cân chỉ nặng có 2kg.
Sau nhiều giờ cấp cứu, bé sống lại. Ngày 1/7/1998 cháu được đưa xuống Trại mồ côi Hà Tĩnh. Cũng ông Dương Quỹ Đạo khai sinh cho cháu tên là Dương Thị Sông La.
Sông La là tên của một dòng sông thơ mộng ở huyện Đức Thọ - Hà Tĩnh, ông Đạo đặt tên ấy cho bé là để ghi dấu ấn nơi cháu sinh thành.
Bé Sông La được bà Ngân chăm sóc 7 tháng. Ngày 24/3/1999, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã làm thủ tục cho ông bà Franaised Mundlynchjl, nơi thường trú tại 1045 Sunsetpriveblucbelepa 19422- USA nhận làm con nuôi. Từ khi sang Mỹ bố mẹ nuôi đặt tên cho cháu là Maura.
Năm 2002, gia đình ông bà đã gửi thư sang Việt Nam báo tin: “Cháu Maura phát triển bình thường, ăn khỏe, hiếm khi ốm vặt. Cháu Maura đang học mẫu giáo luôn vui đùa cùng bạn bè, cháu rất thông minh…
Maura là trung tâm của mọi sự chú ý trong gia đình chúng tôi. Cháu là đứa trẻ dễ thương, là ánh sáng của cuộc đời chúng tôi. Nụ cười của cháu làm chúng tôi cảm thấy cuộc đời tươi sáng. Chúng tôi lấy làm tự hào và hạnh phúc từ khi nhận nuôi cháu”.
Những bức thư gần đây gia đình đã cung cấp rất nhiều ảnh của Maura đang học tập và vui chơi giải trí, du lịch.
Trường hợp thứ tư có hoàn cảnh rất đặc biệt: Tháng 7/2001, ông Trần Thủy dân vạn đò sinh sống trên dòng Ngàn Phố phát hiện ra một bé gái được quấn trong tã lót vứt ở bụi sim bên bờ sông. Bắp chân trái của bé đã bị chuột gặm nát.
Hai phía nách ruồi nhặng bu đầy, đục thành lỗ. Khi cháu được đưa vào bệnh viện Hương Sơn sơ cứu, dùng ôxi già nhỏ vào vết thương, bọ nhặng nhung nhúc bò ra.
Bệnh viện Hương Sơn cấp tốc chuyển cháu về Bệnh viện Đa khoa tỉnh. Hơn một tháng sau, ngày 13/8/2001, Trại trẻ mồ côi Hà Tĩnh đã tiếp nhận cháu về.
Ông Dương Quỹ Đạo khai sinh cho bé với cái tên là Trần Thủy Ngàn. “Trần Thủy” là họ tên ông vạn đò, còn “Ngàn” là lấy tên sông Ngàn Phố nơi mảnh đất sinh ra cháu.
Thủy Ngàn được bà Nguyễn Thị Tuyết quê xã Gia Phố huyện Hương Khê, vợ chưa cưới của một liệt sỹ khi người ấy hy sinh chị Tuyết vào chiến trường mấy năm đi tìm không được. Chị Tuyết tình nguyện vào trại mồ côi làm mẹ của các cháu bất hạnh.
Ngày 16/1/2002, từ Mỹ ông Carl Josepgh Michalewski và vợ đã sang Hà Tĩnh nhận cháu Thủy Ngàn đưa về Mỹ làm con nuôi. Gia đình bố mẹ nuôi đã viết bức thư khá dài gửi cho chị Nguyễn Thị Tuyết: “Chúng tôi đặt lại tên bé là Victoria Lynn Tuyết Michalewski. Victoria là tên mẹ của chồng tôi, còn Lynn là tên của bà chị lớn nhất của tôi.
Tuyết là tên của em, còn Michalewski là tên họ của gia đình chúng tôi. Tên của em sẽ gắn liền với tên Mỹ mới của bé. Làm vậy là để con gái chúng tôi sẽ luôn nhớ mãi đến em. Chúng tôi cũng thường nhớ đến em mỗi ngày và thấu hiểu em rất thương yêu bé Ngàn - Victoria rất nhiều.
Cảm ơn em, người đầu tiên đã chăm sóc nuôi dưỡng bé Ngàn rất tốt. Tôi biết ngày mà chúng tôi nhận bé về là một ngày rất khó khăn cho em. Em làm ơn hiểu rằng bé sẽ được rất nhiều người thương yêu và chăm sóc kỹ lưỡng”.
Hai triền sông Ngàn Phố là xứ sở của những người con gái đẹp. Có lẽ mang dòng máu của một người mẹ nào đó đất Hương Sơn nên bé Thủy Ngàn càng lớn càng duyên dáng hơn mọi bé gái khác. Bố mẹ nuôi của bé Thủy Ngàn lấy làm rất hãnh diện về đứa con nuôi của mình.
Bi kịch một mối tình
Thêm một trường hợp khá đặc biệt là cháu Nguyễn Thị Cẩm Chung. Đây là kết quả của mối tình vụng trộm giữa người con rể 23 tuổi và người mẹ vợ ở tuổi 42 ở xã CL- huyện Cẩm Xuyên. Do góa chồng từ rất sớm, khi cô con gái đầu lòng sinh con thì bà mẹ đẻ đang ở độ hồi xuân rạo rực.
Trong một đêm đến chăm sóc cháu ngoại, cuộc tình vụng trộm giữa chàng rể và mẹ vợ xảy ra, 9 tháng sau “nhân vật bà ngoại ấy” đã sinh ra một bé gái giống y đúc đứa con rể của mình. Chuyện vỡ lở không thể giấu được họ hàng đôi bên. Nếu đưa đứa bé ấy về nuôi sẽ gây bao phiền toái cho các mối quan hệ sau này. Từ Bệnh viện Đa khoa Hà Tĩnh gia đình đã chuyển cháu bé ấy cho trại mồ côi.
Ngày 2/4/2001, ông Dương Quỹ Đạo đã khai sinh cho bé bằng cái tên Nguyễn Thị Cẩm Chung. Họ Nguyễn là lấy đúng họ của chàng rể kia còn tên Cẩm Chung là quê hương huyện Cẩm của hai người.
Bé Cẩm Chung được bà Tuyết trực tiếp chăm sóc hơn nửa năm. Ngày 7/11/2001, ông bà Richard và Tina Moser quốc tịch Na Uy nhưng cư trú ở Mỹ đã nhận cháu làm con nuôi và đặt tên mới cho cháu là Amy.
Gần đây trong bức thư gửi cho Trại trẻ mồ côi Hà Tĩnh, bố mẹ nuôi của cháu Amy cho biết: “Cháu nói thạo cả tiếng Anh lẫn tiếng Na Uy. Tính cách khá mạnh mẽ và cư xử rất tốt với mọi người. Cháu giúp chúng tôi làm rất nhiều việc như cho chó ăn, lau cửa sổ và nhà. Amy là niềm vui hạnh phúc của gia đình chúng tôi. Không từ ngữ nào có thể diễn tả hết sự biết ơn của chúng tôi đối với quý vị”.
Đó mới chỉ là 5 hoàn cảnh gắn với 5 cháu bé bị bỏ rơi, trong số 72 trường hợp mà Làng trẻ mồ côi Hà Tĩnh nhận nuôi rồi làm thủ tục cho những người nước ngoài nhận làm con nuôi.
Ông Dương Quỹ Đạo kể say sưa và giới thiệu rất nhiều tấm hình và thư của bố mẹ nuôi các cháu. Họ đến từ nước Anh, Pháp, Mỹ, Thụy Điển, Na Uy… Họ đều mong muốn khi các cháu lớn lên sẽ cùng bố mẹ nuôi trở về Việt Nam thăm lại nơi chôn nhau cắt rốn, tìm lại những người thân sinh và họ hàng để các cháu hưởng được niềm vui trọn vẹn.
Hiện, đã có hai trường hợp Làng trẻ mồ côi Hà Tĩnh đã nối được thông tin giữa bố mẹ đẻ và bố mẹ nuôi hẹn có dịp thuận lợi sẽ tổ chức cuộc gặp mặt ở Việt Nam trong thời gian gần nhất.
Theo Tiền Phong