Từ trái sang, Thượng nghị sĩ John Kerry, cựu Tổng thống Bill Clinton và Đại sứ Lê Công Phụng trong một cuộc tiếp xúc tại Mỹ. |
Những ưu tiên đặc biệt
Ông Lê Công Phụng làm Đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ từ năm 2008-2011, thời điểm mà Việt Nam và Mỹ đã đi vào bình thường hóa được 13 năm, quan hệ hai bên đã có những phát triển tốt đẹp trên rất nhiều lĩnh vực kinh tế, giáo dục, văn hóa… “Lúc đó, ở Mỹ nói chung từ Chính phủ đến người dân đều rất mong muốn đẩy mạnh quan hệ với Việt Nam. Bởi thế Đại sứ Việt Nam cũng được chú ý hơn, ưu tiên hơn”, ông Phụng nói.
Và ông kể, dịp lễ Giáng sinh năm 2010, ông là Đại sứ duy nhất trong số các Đại sứ của các nước ASEAN vinh dự được hai vợ chồng Tổng thống Barack Obama mời tới Nhà Trắng dự tiệc. Lần Giám đốc CIA lúc đó là ông Leon Panetta tổ chức tiệc Giáng sinh mời Đại sứ các nước đồng minh thân cận của Mỹ tham dự, ông Phụng khá bất ngờ vì mình cũng được mời dự cùng với các Đại sứ của Singapore, Thái Lan và Philippines. Cũng trong năm 2010, khi ông tổ chức lễ kỷ niệm 15 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt – Mỹ, rất đông đảo các quan chức Mỹ đã tới dự, trong đó có cả Bộ trưởng Tài chính Mỹ đại diện cho chính quyền, ngoài ra còn có cựu Tổng thống Bill Clinton, các nghị sĩ John McCain, Hillary Clinton… Theo kế hoạch, ông Clinton chỉ đến phát biểu lúc đầu, nhưng phát biểu xong ông đã “hỏi xin” nán lại. Và hôm đó, ông Phụng đã có cuộc nói chuyện khá thân mật, vui vẻ với cựu Tổng thống thuộc Đảng Dân chủ cùng các Thượng nghị sĩ khác của cả hai đảng. “Điều đó cho thấy, hai đảng Cộng hòa và Dân chủ có nhiều chuyện khác nhau, đối đầu nhau trên một số vấn đề, nhưng riêng trong quan hệ với Việt Nam thì cả Cộng hòa và Dân chủ đều thống nhất thúc đẩy quan hệ”, ông Phụng nói.
Lễ trình quốc thư đáng nhớ
Khi được hỏi về kỷ niệm đáng nhớ trên đất Mỹ, ông Phụng nói: “Tôi đã đi nhiệm kỳ nhiều nơi, chứng kiến lễ trình quốc thư ở nhiều nước như Anh, Trung Quốc, Indonesia, Thái Lan nhưng chưa nơi nào đặc biệt như Mỹ”. Ở Anh, các Đại sứ được đón tận nhà riêng và đưa tới Điện Buckingham bằng xe ngựa và mỗi ngày, Nữ hoàng chỉ tiếp 1-2 Đại sứ. Hay như ở Thái Lan thì có phần cầu kì hơn, trước ngày diễn ra nghi lễ này, đoàn trình quốc thư cùng các bộ phận liên quan phía nước bạn sẽ có một buổi tập dượt trước những nghi lễ theo quy định của Hoàng gia Thái Lan như cách đi đứng khi vào chào nhà Vua, sau khi chào và trình xong quốc thư, Đại sứ phải quay sang đúng phía và bước lùi đúng số bước quy định. Tuy nhiên, ở Mỹ, nghi lễ ngoại giao này lại có phần đơn giản hơn nhưng không kém phần thân mật. Đại sứ đi trình quốc thư sẽ không đi cùng với các cán bộ của Đại sứ quán mà đi với toàn bộ thành viên trong gia đình riêng của Đại sứ. Sau khi tiến hành các thủ tục cần thiết và đơn giản, Tổng thống Mỹ và Phu nhân cùng trò chuyện và chụp ảnh thân mật với gia đình Đại sứ. Sau đó, Nhà Trắng đích thân rửa tặng mỗi người trong ảnh một bức kỷ niệm kèm chữ ký của Tổng thống và phu nhân. Ông Phụng đã mở tủ lấy cho chúng tôi xem bức ảnh hôm trình quốc thư mà Tổng thống và Phu nhân gửi cho... đứa cháu nội ông, người có mặt trong ảnh lúc đó mới hơn 1 tuổi!
Đại sứ cũng là công dân bình thường!
Ngoài lễ trình quốc thư đáng nhớ, ở Mỹ, một điều đặc biệt nữa là xe Đại sứ đi ra đường không bao giờ treo cờ. Dù Đại sứ quán là nơi Mỹ dành một sự bảo vệ đặc biệt, đảm bảo “bất khả xâm phạm”. Nhưng đi ra khỏi cơ quan đại diện, “mọi người đều bình thường, bình đẳng như nhau, và Đại sứ cũng vậy”. Ông Phụng kể, có lần, ông phóng xe đi đánh golf từ 5h sáng. Đường rộng, lại vắng người, ông vượt tốc độ lúc nào không hay. Và hai ngày sau, Đại sứ quán nhận được biên lai phạt từ sở cảnh sát giao thông! “Ở Đại sứ quán, có người còn bị phạt 2-3 lần vì đỗ xe sai vị trí quy định, vượt đèn đỏ... Thế mới thấy luật pháp của họ làm rất nghiêm”, ông cười nói. Ở Mỹ, việc xếp hàng vào... dự tiệc cũng là chuyện bình thường không có sự ưu tiên bất kỳ ai. Đại sứ và Phu nhân cũng phải xếp hàng như bao nhiêu người khác. Thậm chí, có lần, sau khi xếp hàng dự một buổi chiêu đãi cuối năm, ông Phụng và vợ đã phải quay về vì số ID của Đại sứ bị in sai...
Qua chia sẻ của nguyên Đại sứ Lê Công Phụng, tôi hiểu thêm niềm vinh dự cũng như những khó khăn của những người “đem chuông đi đánh xứ người”. Ông Phụng đã cùng 50 anh chị em cán bộ ở ĐSQ hết sức nỗ lực hoàn thành các công việc được giao, gây dựng tình cảm tốt đẹp với nước bạn để góp phần phát triển tốt đẹp mối quan hệ Việt – Mỹ. Ông Phụng đúc kết: “Phía bạn có quý mến mình thì làm việc gì cũng dễ”, thế nhưng, ở Mỹ, ông cũng đã phải vượt qua không ít khó khăn mà chỉ có những người trực tiếp tham gia mới biết và thấu hiểu để hoàn thành sứ mệnh của mình.
Minh Ngọc