Đánh bom ở Indonesia: Ai có thể là thủ phạm?

Khói bốc lên từ hiện trường một vụ đánh bom trên đường phố Jakarta. (Ảnh: AP)

Những kẻ tấn công đã cho kích hoạt chất nổ tại một quán cà phê Starbucks tại khu phố đông người ở thủ đô Jakarta và sau đó tiến hành cuộc đọ súng với cảnh sát.

Tri Seranto, một nhân viên an ninh ngân hàng, cho AP biết, anh nhìn thấy ít nhất có 5 kẻ tấn công, trong đó có 3 kẻ tiến hành kích hoạt chất nổ tại quán Starbucks. Hiện chưa rõ đó là bom hay lựu đạn. Tri đã mô tả những kẻ này như những kẻ đánh bom tự sát, tuy nhiên Tướng Anton Charilyan, một phát ngôn viên cảnh sát quốc gia, bác bỏ thông tin này. Ông nói rằng một số đối tượng mang lựu đạn và súng đã tham gia tấn công. Ông cho biết, ba công dân đã thiệt mạng. Sau đó, phát ngôn viên cảnh sát Jakarta, Đại tá Muhammad Iqbal, nói rằng bốn kẻ tấn công đã bị tiêu diệt.

Trong khi đó, theo TVOne, một kênh truyền hình địa phương, ba vụ nổ khác đã diễn ra tại các khu vực khác của Jakarta. Sau các vụ nổ đầu tiên, đọ súng đã xảy ra giữa những kẻ tấn công với cảnh sát kéo dài một tiếng rưỡi đồng hồ.

Đường phố Indonesia sau vụ nổ. (Ảnh MH)

Hai tiếng sau, lại có một vụ nổ khác phát ra từ một quán cà phê gần quán Starbucks, khoảng 5 phút sau khi 25 cảnh sát chống khủng bố tiến vào quán này.

Khu vực diễn ra các vụ nổ có rất nhiều khách sạn sang trọng, văn phòng và các sứ quán, trong đó có các Đại sứ quán Pháp, Thổ Nhĩ Kỳ và Pakistan.

Theo CNN, đây là các vụ tấn công tồi tệ nhất của Indonesia kể từ khi những kẻ đánh bom tự sát tấn công hai khách sạn ở thủ đô Jakarta vào năm 2009.

Quán cà phê Starbucks nơi diễn ra vụ nổ. (Ảnh: HAT)

Tổng thống Indonesia Joko Widodo đã gọi các vụ nổ là "hành động khủng bố." "Đất nước và nhân dân chúng ta không nên sợ hãi, chúng ta không thể bị đánh bại bởi những hành động khủng bố, tôi mong công chúng giữ bình tĩnh”, ông Widodo phát biểu trên đài truyền hình địa phương Metro TV.

Hiện vẫn chưa có nhóm nào nhận trách nhiệm về vụ tấn công.

Liên quan đến IS?

Theo Tổng chưởng lý Australia George Brandis, Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng đã có mặt tại Indonesia, đất nước mà từ lâu lực lượng này đã tìm cách thiết lập một "Caliphate (Vương quốc Hồi giáo) từ xa”. "IS đã xác định Indonesia là một vị trí để thực hiện những tham vọng của họ," ông Brandis nói trên báo chí Australia hồi tháng 12/2015.

Theo con số mà chính phủ Indonesia công bố, khoảng 700 người Indonesia đã đến Syria trong những năm gần đây để chiến đấu cùng các lực lượng chống chính quyền của Tổng thống Syria Bashar al-Assad, trong đó phần lớn gia nhập lực lượng IS.

Nhiều chiến binh người Indonesia cũng đã xuất hiện trong các chương trình truyền thông của IS.

Cảnh sát Indonesia cho biết, thủ phạm trong một âm mưu đánh bom bị phát giác hồi cuối năm ngoái cũng “chịu ảnh hưởng của IS”.

Cảnh sát Indonesia được huy động đến hiện trường. (Ảnh: AP)

Hay khủng bố “tại gia”?

Lâu nay, Indonesia vẫn phải “vật lộn” với các nhóm khủng bố trong nước, đặc biệt là Jemaah Islamiyah – tổ chức từng nhận trách nhiệm về 11 vụ tấn công trong khoảng thời gian từ năm 2000 đến năm 2010, trong đó có cả vụ đánh bom chết người tại hòn đảo du lịch Bali năm 2002 khiến hơn 200 người chết và hàng trăm người bị thương.

Các nhóm khủng bố nhỏ hơn cũng đã nhận trách nhiệm về nhiều vụ tấn công và đánh bom trên khắp đất nước, trong đó có cả vụ các chiến binh Hồi giáo chặt đầu ba thiếu niên người Thiên Chúa giáo hồi năm 2005 ở khu vực Poso, Sulawesi.

Jemaah Islamiyah - vốn có liên hệ với Al Qaeda, đã hầu như thay thế vị trí của Darul Islam để trở thành tổ chức khủng bố địa phương nguy hiểm nhất của Indonesia. Nhóm này cũng có mục tiêu thiết lập một Caliphate Hồi giáo tại khu vực Đông Nam Á và cũng đã từng hoạt động ở Thái Lan, Malaysia và Philippines.

Tuy nhiên, tiềm lực của Jemaah Islamiyah đã bị mai một dần, bởi nỗ lực chống khủng bố tăng cường của Indonesia từ năm 2009.

Indonesia đã đầu tư mạnh vào chống khủng bố, thành lập một lực lượng đặc biệt tinh nhuệ có tên là Biệt đội 88. Đội quân này đã nhận được sự hỗ trợ và đào tạo từ cả Mỹ và Australia, và đã được khen ngợi do số vụ tấn công khủng bố tại nước này đã giảm kể từ năm 2009.

Theo một báo cáo của Jamestown Foundation, trong những năm gần đây, Indonesia đã được "xem là một câu chuyện thành công về chống khủng bố, khi những đe dọa từ các nhóm thánh chiến có liên hệ hoặc lấy cảm hứng từ al-Qaeda đã giảm đáng kể”.

"Thật không may, sự lây lan của cuộc xung đột tại Syria và Iraq, và sự nổi lên của IS, đang có nguy cơ làm hỏng thành công này của Indonesia”, báo cáo viết.