Đây là một vài số liệu căn bản về Việt Nam mà Google đưa ra tại Hội thảo “Đón làn sóng công nghệ số: Doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) Việt Nam đã sẵn sàng?”.
Hành vi tiêu dùng đang thay đổi
Những con số kể trên vẫn liên tục gia tăng. Cách đây không lâu, We Are Social – một công ty nghiên cứu thị trường toàn cầu đã đưa ra số liệu thống kê đến 1/2016 cho thấy, trong vòng 5 năm trở lại đây, 45% lượng khách hàng tìm kiếm thông tin trên Internet về một sản phẩm hoặc dịch vụ trước khi mua, 33% người ghé thăm và mua sắm online thay vì ra các cửa hàng truyền thống.
Một bộ phận lớn dân số Việt Nam đang ăn, ngủ, chơi cùng Internet và sống cùng mạng xã hội. Trong số đó, gần 80% thừa nhận họ phải online mỗi ngày và thời gian trung bình hàng ngày họ sử dụng Internet là trên 7 tiếng. Số lượng người dùng Internet và số tài khoản mạng xã hội tăng tương ứng là 10% và 25% mỗi năm.
 |
| Nhờ biết tiếp thị trực tuyến, cả nước biết đến làng Vũ Đại trong truyện Nam Cao (nay thuộc xã Hòa Hậu, Lý Nhân, Hà Nam) không chỉ có “đặc sản cháo hành”. (Nguồn: Zing) |
Ông Kevin OKane, Giám đốc phụ trách mảng DNNVV, Google Châu Á – Thái Bình Dương nhấn mạnh “chìa khóa thành công cho thương mại điện tử nằm ở nền tảng kết nối di động”. Việt Nam là nước có kết nối di động cao, với 55% người Việt sở hữu điện thoại thông minh, trong khi chỉ có 46% sở hữu máy tính cá nhân. Người Việt sử dụng điện thoại thông minh cho nhiều hoạt động khác nhau như tìm kiếm thông tin, xem video, tìm đường đi, kiểm tra tình trạng giao thông và quản lý danh sách mua hàng. Có thể nói, điện thoại thông minh đã làm thay đổi mọi thứ, biến đổi cách con người kết nối với bạn bè và gia đình, cách con người giải trí và mua sắm.
Đây là một sự thay đổi lớn về hành vi tiêu dùng và nó mở ra cơ hội phát triển mới cho nền kinh tế và các doanh nghiệp, đặc biệt là các DNNVV. Rất nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng các DNNVV sẽ hoạt động tốt hơn khi họ có một trang web mạnh. Họ có thể tăng doanh số bán hàng nhanh gấp 4 lần so với các đối thủ cạnh tranh hoạt động ngoại tuyến, nếu họ ứng dụng web và các công cụ số, đặc biệt là trên điện thoại thông minh. Phần lớn doanh nghiệp Việt Nam (97%) thuộc dạng này và họ lại đóng vai trò quan trọng đối với tiềm năng tương lai và nền kinh tế của đất nước, đóng góp 40% GDP và tạo ra việc làm cho 51% lực lượng lao động.
Tiềm năng lớn nhưng chưa sẵn sàng
Theo khảo sát của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), riêng năm 2015 có tới 95% doanh nghiệp Việt Nam sử dụng Internet, và những doanh nghiệp ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) hiệu quả thường có kết quả kinh doanh tốt hơn hẳn. Tuy nhiên, con số doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn trong ứng dụng CNTT cũng lên tới gần 60%.
Việc số hóa của các DNVVN còn chậm bởi những thách thức như: thiếu nhận thức về lợi ích của kết nối trực tuyến; tâm lý lo ngại việc số hóa tốn nhiều chi phí và thiếu cơ hội tiếp cận với nguồn vốn đầu tư; thiếu chuyên môn, kỹ thuật nội bộ; xã hội vẫn còn thói quen dùng tiền mặt; lo lắng về vấn đề bảo mật,…
Ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI dẫn một nghiên cứu của Mỹ cho biết, Việt Nam được đánh giá là một trong năm quốc gia có tiềm năng nhất trên thế giới về phát triển nền kinh tế số, kinh tế tri thức. Một nghiên cứu của Đức cũng chỉ ra rằng, tinh thần khởi nghiệp của các doanh nghiệp Việt Nam được xếp hạng rất cao, thứ 7/143 quốc gia và vùng lãnh thổ. Tuy nhiên, về mức độ sẵn sàng để đón làn sóng công nghệ số của các doanh nghiệp Việt Nam thì chỉ đứng thứ 85.
Về phần mình, ông Kevin OKane cho rằng: “Mỗi doanh nghiệp Việt Nam, dù hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh gì, đều cần ứng dụng công nghệ số, bởi nhiều khách hàng của họ đã kết nối mạng. Nhưng đa số các DNNVV Việt Nam vẫn chưa có cách thức hiệu quả trong việc tiếp cận khách hàng qua mạng Internet”.
Đầu tư đúng hướng, tránh mất khách hàng
Theo ông Okane, cách đây 20 năm, các DNNVV không thể kham nổi việc quảng cáo trên quy mô toàn cầu mà thường đăng quảng cáo trên các trang vàng hoặc báo địa phương. Nhưng ở thời đại Internet ngày nay - thời của các doanh nghiệp nhỏ nhưng mang chí lớn và có tư duy toàn cầu, với các công cụ như Google AdWords,... họ có thể tiếp thị sản phẩm không chỉ trên khắp cả nước mà còn trên phạm vi toàn thế giới, tới tận từng thiết bị mà người tiêu dùng lúc nào cũng mang theo bên mình. Việc quảng bá trực tuyến, mang sản phẩm cá kho truyền thống của làng Vũ Đại vươn ra thị trường toàn quốc, mang lại việc làm và sự thịnh vượng cho cả ngôi làng là một ví dụ điển hình gây hiệu ứng mạnh được ông Kevin đưa ra làm dẫn chứng.
Nhìn chung, tiếp thị trực tuyến ở Việt Nam vẫn là một “cửa” lớn để các doanh nghiệp khai thác. Ông Nguyễn Thanh Hưng, Tổng Thư ký Hiệp hội Thương mại điện tử (VECOM) từng cho biết hồi tháng 3/2016 rằng, thương mại điện tử và tiếp thị trực tuyến tại Việt Nam trong giai đoạn 2016-2025 sẽ có tốc độ phát triển trung bình nhanh hơn nhiều so với giai đoạn 2006-2015. Do vậy, thị trường tiếp thị trực tuyến đang dần trở thành trọng tâm trong chiến lược tiếp thị của doanh nghiệp.
Nhìn lại giai đoạn đầu, vào năm 2006, tỷ trọng tiếp thị trực tuyến trong tổng doanh số tiếp thị quảng cáo ở Việt Nam chỉ chiếm 0,5% trong tổng số 50 tỷ đồng. Đến năm 2011, con số này đã lên đến 800-900 tỷ, tăng 16-18 lần. Chỉ trong vòng 5 năm, con số đầu tư của doanh nghiệp dành cho tiếp thị trực tuyến đã đạt ngưỡng phát triển đáng kinh ngạc. Theo CEO của Interspace Việt Nam Andy Nguyễn, tới năm 2015, tốc độ phát triển thị trường quảng cáo trực tuyến tại Việt Nam tăng trưởng 53%/năm, trong đó 70% doanh thu được trả cho Google và Facebook.
Để cạnh tranh và hội nhập thành công, doanh nghiệp và doanh nhân cần trang bị cho mình tri thức lớn mang tính toàn cầu, tìm kiếm cho mình cách thức hiệu quả để hiện diện trực tuyến hoặc nâng cao sự hiện diện trực tuyến tại Việt Nam và trên thế giới. Hiệu quả của phương pháp này là nhãn tiền, nhưng đi kèm với nó là một thị trường cạnh tranh khốc liệt. Có lẽ, nhanh chóng thay đổi tư duy trong chiến lược kinh doanh của mình theo những phương án số và gọt giũa chúng cho sắc bén hơn là việc cần làm nếu mỗi doanh nghiệp Việt Nam không muốn để “lọt lưới” hàng triệu khách hàng vào tay đối thủ.
