Thông qua Nghị quyết triệu tập họp Đại hội đồng LHQ khi quyền phủ quyết được sử dụng tại Hội đồng Bảo an

Ngày 26/4, Đại hội đồng Liên hợp quốc (LHQ) đã xem xét và thông qua bằng đồng thuận dự thảo Nghị quyết “Cơ chế thường trực về họp Đại hội đồng LHQ khi quyền phủ quyết được sử dụng tại Hội đồng Bảo an (HĐBA) LHQ”.

2 năm Đại hội đồng Liên hợp quốc thông qua nghị quyết về chống đại dịch Covid-19 Đại hội đồng LHQ thông qua nghị quyết thứ 2 về xung đột Nga-Ukraine Xung đột Nga-Ukraine: Tổng thống Mỹ Biden nói về phản ứng của Ấn Độ, Đại hội đồng LHQ khả năng có hành động

Toàn cảnh một phiên họp của Đại hội đồng LHQ. (Nguồn: TTXVN)

Nghị quyết được 84 nước thành viên LHQ đồng bảo trợ.

Theo Nghị quyết này, Chủ tịch Đại hội đồng LHQ sẽ tự động triệu tập họp chính thức Đại hội đồng LHQ trong vòng 10 ngày sau khi có nước thường trực HĐBA LHQ sử dụng quyền phủ quyết, nhằm thảo luận về vấn đề bị phủ quyết, trong trường hợp Đại hội đồng LHQ không tổ chức thảo luận trong khuôn khổ Phiên họp khẩn cấp đặc biệt về cùng chủ đề.

Tại phiên họp, nước sử dụng phủ quyết sẽ được dành ưu tiên phát biểu. Nghị quyết cũng mời HĐBA LHQ, thể theo Điều 24 Hiến chương LHQ, nộp báo cáo đặc biệt về việc sử dụng quyền phủ quyết lên Đại hội đồng LHQ ít nhất 72 tiếng trước phiên thảo luận của Đại hội đồng LHQ.

Trong trường hợp quyền phủ quyết được sử dụng tại Khóa 76 Đại hội đồng LHQ, phiên thảo luận sẽ được tổ chức dưới đề mục về “Củng cố hệ thống LHQ”, từ Khóa 77 thảo luận sẽ diễn ra dưới một đề mục mới “Sử dụng quyền phủ quyết”, được thành lập theo Nghị quyết nêu trên.

Tại phiên thông qua Nghị quyết, nhiều nước phát biểu thể hiện mong muốn tăng cường tính minh bạch, trách nhiệm của HĐBA cũng như vai trò của Đại hội đồng LHQ.

Bên cạnh đó, một số nước cho rằng, cơ chế cho phép Chủ tịch Đại hội đồng LHQ tự động triệu tập họp Đại hội đồng LHQ của Nghị quyết sẽ làm giảm thẩm quyền của các nước thành viên, sự cân bằng trong vai trò của Đại hội đồng LHQ và HĐBA LHQ.

Quyền phủ quyết (veto) của các nước thường trực HĐBA bắt nguồn từ quy định tại Điều 27 của Hiến chương LHQ, theo đó:

1. Mỗi thành viên của HĐBA sẽ có một phiếu bầu.

2. Quyết định của HĐBA về các vấn đề thủ tục sẽ được thông qua khi được 9 nước thành viên bỏ phiếu thuận (trường hợp này không yêu cầu phải có đủ 5 phiếu thuận của các nước HĐBA - không áp dụng quyền phủ quyết).

3. Quyết định của HĐBA về tất cả các vấn đề khác sẽ được thông qua khi được 9 thành viên bao gồm cả 5 thành viên thường trực bỏ phiếu thuận; với điều kiện, quy định tại các quyết định theo Chương VI, và theo khoản 3 của Điều 52, bên có tranh chấp sẽ không tham gia bỏ phiếu.