Xây dựng biểu tượng "Tăng trưởng xanh"

Kể từ khi Vịnh Hạ Long lần đầu tiên được công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới (17-12-1994), Quảng Ninh đã tập trung nghiên cứu, bảo tồn các giá trị của Vịnh Hạ Long, đưa ra những cơ chế, chính sách phù hợp để phục vụ công tác quản lý, bảo tồn di sản, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục di sản, từng bước nâng cao nhận thức của cộng đồng.

Tỉnh Quảng Ninh đã xây dựng cho Vịnh Hạ Long một nền tảng cơ chế chính sách, chiến lược quản lý căn bản, đó là Quy hoạch bảo tồn và phát huy giá trị di sản Vịnh Hạ Long đến năm 2020 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Tỉnh cũng ban hành các Quy chế quản lý Vịnh Hạ Long cùng hàng loạt các nghị quyết về quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị Vịnh Hạ Long… Tuy nhiên, trước những áp lực về môi trường sinh thái và cảnh quan Vịnh Hạ Long có nguy cơ bị tác động bởi sự phát triển của các công trình xây dựng và các ngành công nghiệp ven bờ vịnh, sự gia tăng dân cư, nhà bè, các phương tiện vận chuyển khách du lịch… đã khiến cho Uỷ ban Di sản thế giới quan ngại và yêu cầu tỉnh có những giải trình về công tác bảo tồn Vịnh Hạ Long. Trước vấn đề đó, tỉnh đã quyết liệt chỉ đạo các ngành, địa phương có liên quan thực hiện nhiều giải pháp quản lý, bảo tồn Di sản trên cơ sở tuân thủ nghiêm hướng dẫn thực hiện Công ước Di sản thế giới 1972 và các văn bản quy phạm pháp luật của Việt Nam. Tỉnh đã triển khai Đề án di dời làng chài trên Vịnh Hạ Long, ban hành Nghị quyết về hạn chế tối đa phát triển quỹ đất đô thị bằng hình thức lấn biển; chấm dứt hoạt động bốc xếp, chuyển tải hàng hoá rời trên vịnh. Đặc biệt, mới đây UBND tỉnh đã phê duyệt Quy hoạch bảo vệ môi trường Vịnh Hạ Long đến năm 2020, tầm nhìn 2030. Đây là một công cụ quan trọng trong công tác bảo vệ môi trường Di sản.

Theo nội dung của Quy hoạch, khu vực Vịnh Hạ Long sẽ được chia thành 4 vùng môi trường (vùng bảo tồn, vùng quản lý môi trường tích cực, vùng cải tạo và vùng phát triển) và 18 tiểu vùng môi trường. Với mục tiêu Quy hoạch môi trường Vịnh Hạ Long phải phù hợp với quan điểm, định hướng phát triển của Quy hoạch môi trường tỉnh Quảng Ninh, Quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, Quy hoạch xây dựng vùng của TP Hạ Long và các địa phương có liên quan đến Vịnh Hạ Long. Bảo vệ môi trường Vịnh Hạ Long gắn với nâng cao, chuyển biến nhận thức của cộng đồng dân cư có tác động đến khu vực Vịnh Hạ Long, đồng thời áp dụng các quy chuẩn về môi trường của Việt Nam và các nước phát triển trên thế giới nhằm bảo tồn, phát huy, nâng cao giá trị của Vịnh Hạ Long đảm bảo phát triển bền vững.

Trên cơ sở quan điểm đó, trong Quy hoạch cũng đề ra mục tiêu phát triển, đến năm 2020, Vịnh Hạ Long và TP Hạ Long sẽ là một khu vực trung tâm, không chỉ về phát triển kinh tế mà còn là một đơn vị dẫn đầu về bảo vệ môi trường và thực hiện chiến lược tăng trưởng xanh của tỉnh Quảng Ninh với những khu vực vệ tinh có nguồn tài nguyên thiên nhiên môi trường đa dạng như Vịnh Bái Tử Long và có các khu vực hài hoà giữa bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế như khu Kinh tế Vân Đồn. Theo đó, đến năm 2030, Vịnh Hạ Long cùng với TP Hạ Long sẽ trở thành biểu tượng về một trung tâm “Tăng trưởng xanh” cấp ASEAN; Vịnh Hạ Long phấn đấu đi đầu về công tác quản lý tài nguyên thiên nhiên và môi trường bền vững (cùng các địa phương có Di sản thiên nhiên thế giới). Quy hoạch nêu rõ các chỉ tiêu thu gom và xử lý chất thải rắn thông thường đến năm 2015 đạt 80% và đạt 100% vào năm 2025; chỉ tiêu thu gom và xử lý chất thải rắn nguy hại đạt 60% vào năm 2015, 100% vào năm 2025; chỉ tiêu thu gom và xử lý nước thải sinh hoạt đô thị khu vực Vịnh Hạ Long đến năm 2020 và 2030 lần lượt đạt 33% và 100%; mở rộng cải tạo những khu vực được bảo vệ gồm Vườn quốc gia Bái Tử Long, Vườn quốc gia Yên Tử, Khu bảo tồn thiên nhiên Đồng Sơn - Kỳ Thượng và thiết lập mới thêm Khu bảo tồn Ramsar Quảng Yên.

Có thể khẳng định việc ban hành Quy hoạch bảo vệ môi trường Vịnh Hạ Long đến năm 2020, tầm nhìn 2030 sẽ là hành lang pháp lý quan trọng, tăng cường năng lực quản lý, bảo vệ môi trường Di sản góp phần phát triển bền vững chung của tỉnh.

Tiên Phong