Sáng 25/7, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Trưởng Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp đã chủ trì cuộc họp của Ban Chỉ đạo đánh giá tình hình sắp xếp, cổ phần hóa, thoái vốn, cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước (DNNN) và phát triển doanh nghiệp 6 tháng đầu năm; nhiệm vụ, giải pháp 6 tháng cuối năm 2018.
Dự họp có lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương và nhiều lãnh đạo tập đoàn, tổng công ty lớn của Nhà nước.
| Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ phát biểu tại cuộc họp |
Số thu từ IPO gấp 4,5 lần số thu của cả năm 2017
Theo báo cáo của Thường trực Ban Chỉ đạo, trong 6 tháng đầu năm, Chính phủ đã phê duyệt phương án cổ phần hóa 19 DNNN (bằng 86,2% so với cùng kỳ năm 2017), tổng giá trị doanh nghiệp là 40.672,09 tỷ đồng, trong đó giá trị vốn nhà nước là 23.084,23 tỷ đồng. Trong đó, Nhà nước nắm giữ 58,83% vốn điều lệ, bán cho nhà đầu tư chiến lược ngoài doanh nghiệp 40,66% vốn điều lệ, bán cho người lao động 0,51% vốn điều lệ.
16 doanh nghiệp đã phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) và bán cho cổ đông chiến lược, thu về 22.457,29 tỷ đồng khi bán 46% vốn điều lệ cho cổ đông bên ngoài và người lao động (bao gồm 8 doanh nghiệp được phê duyệt phương án cổ phần hóa (CPH) từ năm 2017 và 8 doanh nghiệp vừa phê duyệt trong năm nay). Số thu này gấp 4,5 lần số thu từ IPO của cả năm 2017.
Trong số 16 doanh nghiệp này, có một số doanh nghiệp quy mô lớn như: Tổng Công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam, Tổng Công ty Dầu Việt Nam, Công ty TNHH MTV Lọc hóa dầu Bình Sơn, Tập đoàn Công nghiệp Cao Su Việt Nam, Tổng Công ty Lương thực miền Nam, Tổng Công ty Phát điện 3, Tổng Công ty Thương mại Hà Nội.
Về thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp, các bộ, địa phương đã thoái vốn nhà nước tại 42 doanh nghiệp với giá trị sổ sách 1.813 tỷ đồng, thu về 5.598 tỷ đồng (gấp 3,08 lần giá trị sổ sách), trong đó 10 doanh nghiệp thuộc danh sách thoái vốn theo Quyết định số 1232/QĐ-TTg.
Như vậy, tổng thu từ cổ phần hóa, thoái vốn trong 6 tháng đầu năm 2018 đạt 28.055,29 tỷ đồng. Lũy kế đến nay, tổng số thu từ cổ phần hóa, thoái vốn đạt khoảng: 198.000 tỷ đồng (năm 2016 là 30.000 tỷ đồng; năm 2017 là 140.000 tỷ đồng). Như vậy, từ năm 2016 tới nay, số thu từ CPH gấp 2,5 lần tổng số thu từ CPH, thoái vốn giai đoạn 2011 - 2015 (khoảng 78.000 tỷ).
Về sắp xếp các công ty nông, lâm nghiệp, các bộ, địa phương sắp xếp lại 160/249 đơn vị gồm: 78 đơn vị có 100% vốn điều lệ của Nhà nước, 42 doanh nghiệp hoàn thành phương án cổ phần hóa, chuyển thành công ty TNHH 2 thành viên trở lên 12 doanh nghiệp, đã phê duyệt phương án và thực hiện giải thể được 23 doanh nghiệp, chuyển thành Ban Quản lý rừng 5 doanh nghiệp.
Về cổ phần hóa các đơn vị sự nghiệp công lập, tính từ trước đến nay, cả nước đã phê duyệt phương án cổ phần hóa của 32 đơn vị sự nghiệp công lập.
Đối với việc xử lý các tồn tại, yếu kém của 12 dự án, doanh nghiệp chậm tiến độ, kém hiệu quả thuộc ngành công thương, trong số 6 nhà máy trước đây có hoạt động sản xuất kinh doanh nhưng thua lỗ thì đến nay đã có 2 nhà máy hoạt động sản xuất kinh doanh có lãi (Dự án nhà máy sản xuất phân bón DAP số 1 - Hải Phòng và Dự án nhà máy thép Việt Trung), 4 dự án còn lại đã từng bước giảm lỗ và hoạt động sản xuất kinh doanh dần đi vào ổn định (Nhà máy sản xuất đạm Ninh Bình, Nhà máy sản xuất đạm Hà Bắc, Nhà máy sản xuất phân bón DAP số 2 - Lào Cai, Công ty DQS). Trong số 3 dự án trước đây bị dừng sản xuất kinh doanh đến nay đã có 1 dự án vận hành sản xuất trở lại được một phần của Nhà máy (Dự án Nhà máy sản xuất xơ sợi Polyester Đình Vũ).
Đối với 3 dự án trước đây đầu tư xây dựng dở dang, ngoài Dự án Nhà máy bột giấy Phương Nam đang thực hiện phương án bán đấu giá toàn bộ tài sản và hàng tồn kho, thì 2 dự án còn lại đều đang tích cực thực hiện các biện pháp để tiếp tục triển khai đầu tư hoàn thành dự án và đưa vào sử dụng (Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Phú Thọ và Dự án mở rộng giai đoạn 2 nhà máy gang thép Thái Nguyên).
Ban chỉ đạo cho rằng những thành quả ban đầu sẽ góp phần để Bộ Công Thương cơ bản hoàn thành việc xử lý 12 dự án vào năm 2020.
Báo cáo của Ban Chỉ đạo cũng cho biết số doanh nghiệp thành lập mới cả nước trong 6 tháng đầu năm 2018 là 64.531 doanh nghiệp, tăng 5,3% so với cùng kỳ năm 2017. Tổng số vốn đăng ký của các doanh nghiệp thành lập mới là 648,967 tỷ đồng, tăng 8,9% so với cùng kỳ năm 2017.
Bên cạnh đó, tổng số doanh nghiệp giải thể, phá sản trên phạm vi cả nước trong 6 tháng đầu năm 2018 là 6.629 doanh nghiệp, tăng 21,8% so với cùng kỳ năm 2017. Tổng số doanh nghiệp ngừng hoạt động có đăng ký hoặc chờ giải thể trên phạm vi cả nước là 34.819 doanh nghiệp, tăng 48% so với cùng kỳ. Tổng số doanh nghiệp tạm dừng kinh doanh có thời hạn trên phạm vi cả nước là 17.984 doanh nghiệp, tăng 25,1%.
TPHCM và Hà Nội chậm cổ phần hoá
Tuy nhiên, Ban Chỉ đạo cho rằng tiến độ cổ phần hóa DNNN, bán vốn nhà nước còn chậm, nhiều bộ, ngành, địa phương chưa quyết liệt triển khai và cần có nỗ lực lớn trong 6 tháng cuối năm để hoàn thành cao nhất kế hoạch đề ra của năm 2018.
Theo kế hoạch, TPHCM phải thực hiện cổ phần hóa 39 doanh nghiệp, Hà Nội phải thực hiện cổ phần hóa 11 doanh nghiệp (lần lượt chiếm 61% và 17,1% kế hoạch cổ phần hóa năm 2018 của cả nước), nhưng đến nay chưa cổ phần hóa được doanh nghiệp nào.
Một số bộ, ngành, địa phương có nhiều doanh nghiệp phải thực hiện thoái vốn như: Hà Nội, Bộ Xây dựng, Bình Định, Bắc Giang…vẫn đang triển khai thực hiện nhưng kết quả đạt thấp hoặc chưa có kết quả.
Việc chuyển giao quyền đại diện chủ sở hữu về SCIC, đăng ký giao dịch trên sàn chứng khoán, chấp hành chế độ báo cáo chưa được thực hiện nghiêm túc, quyết liệt tại một số Bộ, ngành, địa phương, tập đoàn, tổng công ty nhà nước (có tới 747 doanh nghiệp chưa đăng ký giao dịch, niêm yết trên thị trường chứng khoán theo báo cáo của Bộ Tài chính tính đến ngày 15/8/2017).