Điều đó được thể hiện rõ qua chuyến thăm của Đô đốc Dinesh K Tripathi, Tham mưu trưởng Hải quân Ấn Độ (CNS) tới Indonesia từ ngày 15-18/12, nhấn mạnh chiều sâu của hợp tác quốc phòng giữa hai quốc gia có vai trò quan trọng ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
| Đô đốc Dinesh K Tripathi, Tham mưu trưởng Hải quân Ấn Độ bắt đầu chuyến thăm Indonesia từ hôm nay, 15/12. (Nguồn: Văn phòng báo chí chính phủ Ấn Độ) |
Trong bài phân tích đăng trên Eurasia Review ngày 15/12, nhà báo chuyên về quốc phòng và ngoại giao Aritra Banerjee đánh giá, chuyến thăm này phù hợp với tính chất của quan hệ đối tác chiến lược toàn diện đang phát triển giữa hai quốc gia, nhấn mạnh việc tăng cường hợp tác hải quân là nền tảng cho tầm nhìn chung về một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương rộng mở và bao trùm.
Tăng cường quan hệ đối tác hàng hải chiến lược
Đều có vị trí chiến lược ở Ấn Độ Dương và Biển Đông, Ấn Độ và Indonesia chia sẻ những lợi ích quan trọng trong việc bảo vệ một số tuyến đường vận chuyển bận rộn nhất thế giới. Hai nước thúc đẩy hợp tác hàng hải theo "kim chỉ nam" là Tầm nhìn chung năm 2018 về Hợp tác hàng hải ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, một khuôn khổ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì luật pháp hàng hải quốc tế và duy trì sự ổn định trong khu vực.
Các lĩnh vực hợp tác trọng tâm bao gồm các cuộc tập trận chung, chuyến thăm cảng, chương trình đào tạo, chia sẻ kiến thức, phối hợp ứng phó thảm họa... Các cuộc tập trận như Samudra Shakti và loạt Tuần tra phối hợp Ấn Độ-Indonesia (CORPAT) phản ánh khả năng tương tác ngày càng hoàn thiện của hai lực lượng hải quân, tập trung vào việc giải quyết các thách thức như cướp biển, buôn lậu và buôn người.
Thời điểm chuyến thăm lần này của Đô đốc Dinesh K Tripathi trùng với CORPAT lần thứ 43, hiện đang diễn ra dọc theo Đường ranh giới hàng hải quốc tế (IMBL). Cuộc tập trận tác chiến lâu đời này tượng trưng cho mối quan hệ hàng hải bền chặt giữa Hải quân hai nước, nhằm chống lại các hoạt động bất hợp pháp, bảo vệ các tuyến đường biển và đảm bảo sự ổn định trong khu vực.
Lịch trình của Đô đốc Tripathi bao gồm các cuộc gặp cấp cao với các quan chức chính phủ và quốc phòng hàng đầu của Indonesia, trong đó có Bộ trưởng Quốc phòng Sjafrie Sjamsoeddin, Tổng tư lệnh Lực lượng vũ trang, Tướng Agus Subiyanto và Đô đốc Hải quân Muhammad Ali. Hai bên dự kiến thảo luận nhiều vấn đề, từ an ninh hàng hải và huấn luyện chung đến hợp tác tác chiến, phản ánh phạm vi rộng lớn của quan hệ quốc phòng song phương.
Ngoài sự phối hợp hoạt động, hợp tác quốc phòng - công nghiệp cũng nằm trong chương trình nghị sự của chuyến thăm. Theo nhà báo Aritra Banerjee, mối quan tâm của Indonesia đối với hệ thống tên lửa BrahMos của Ấn Độ và các nền tảng phòng thủ nội địa cho thấy tiềm năng hợp tác công nghệ sâu sắc hơn giữa hai nước. Khi cả hai quốc gia đều tìm cách giảm sự phụ thuộc vào các nhà cung cấp bên ngoài trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu bị gián đoạn, mối quan hệ đối tác này có thể mở đường cho các sáng kiến đồng phát triển và chuyển giao công nghệ.
| Lễ khai mạc Tuần tra phối hợp Ấn Độ-Indonesia (CORPAT) lần thứ 43, diễn ra từ ngày 10-18/12 tại Sabang, Indonesia. (Nguồn: Hải quân Ấn Độ) |
Phạm vi, thách thức và chặng đường phía trước
Những hoạt động của Đô đốc Tripathi tại Jakarta nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược mà cả hai quốc gia đặt vào quan hệ đối tác hàng hải song phương. Các cuộc thảo luận của ông với các nhà lãnh đạo Indonesia có thể sẽ tập trung vào việc thể chế hóa những thành quả gần đây, tăng cường chia sẻ thông tin theo thời gian thực và mở rộng phạm vi các cuộc tập trận chung.
Chuyến thăm cũng mang lại những hàm ý rộng hơn cho Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Nhà báo Aritra Banerjee nêu rõ, Ấn Độ và Indonesia là những bên liên quan chính trong việc giải quyết những thách thức của một Trung Quốc ngày càng quyết đoán trong khu vực. Sự liên kết của hai nước củng cố một trật tự hàng hải dựa trên luật lệ, đảm bảo dòng chảy thương mại tự do và tuân thủ các chuẩn mực quốc tế.
Hơn nữa, quan hệ đối tác song phương bổ sung cho các khuôn khổ rộng hơn như chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Bộ tứ (Quad), vốn ủng hộ các không gian hàng hải toàn diện và rộng mở. Những nỗ lực của Ấn Độ và Indonesia nhằm bảo đảm các tuyến đường biển quan trọng góp phần vào an ninh quốc gia cũng như sự ổn định của khu vực.
Mặc dù quỹ đạo của quan hệ đối tác hải quân Ấn Độ-Indonesia rất hứa hẹn, nhưng vẫn còn nhiều thách thức. Các chính sách mua sắm khác nhau và hạn chế về ngân sách có thể làm chậm tốc độ hợp tác quốc phòng - công nghiệp. Ngoài ra, việc điều hướng sự phức tạp của cạnh tranh giữa các cường quốc đòi hỏi phải có biện pháp ngoại giao thận trọng để duy trì quyền tự chủ chiến lược.
Tuy nhiên, sự bổ sung trong các mục tiêu chiến lược và lợi ích chung của hai nước tạo nên nền tảng vững chắc, thông qua việc tận dụng mối quan tâm chung về an ninh hàng hải và sự ổn định của khu vực, Jakarta và New Delhi có thể nâng tầm quan hệ đối tác lên một tầm cao mới.
Khi Indonesia và Ấn Độ tăng cường hợp tác, theo chuyên gia Aritra Banerjee, quan hệ đối tác song phương này là mô hình cho khả năng phục hồi và hợp tác trong môi trường địa chính trị ngày càng bất ổn. Bằng cách thúc đẩy tầm nhìn chung đối với Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, hai nước đang bảo vệ lợi ích của mình và đóng góp vào mục tiêu rộng lớn hơn là ổn định và thịnh vượng trong khu vực.