“Vô gia cư đúng định nghĩa”
Định nghĩa về người vô gia cư tại Anh được các hội đồng địa phương nước này xác định rất rõ ràng. Không phải ai không có nhà ở cũng được hưởng những “ưu tiên” dành cho “người vô gia cư” theo luật định. Những “người vô gia cư đúng định nghĩa” tại Anh là các gia đình có trẻ em, tạm mất nhà cửa sau những trường hợp khẩn cấp như lũ lụt, hỏa hoạn… Ai cố tình biến mình trở thành “kẻ không nhà ở” như bị siết nợ, lười lao động… không được coi là “vô gia cư”.
Thực tế, có tới 20.000 người không có nhà ở tại Anh mỗi năm không được hưởng chính sách ưu tiên dành cho người “vô gia cư” do không đúng “định nghĩa”. Trong năm 2015, 2016, Hội đồng Anh chỉ chấp thuận đưa 58.000 hộ gia đình vào diện “vô gia cư”. Tuy nhiên, con số này đã tăng thêm 1/3 kể từ giai đoạn 2010 - 2011.
Các địa phương, nơi có những người “vô gia cư đúng định nghĩa” sinh sống buộc phải có biện pháp cần thiết để tư vấn, giúp đỡ họ tìm được nơi sống lâu dài. Với những người không có nhà ở ngoài “định nghĩa” sẽ được cung cấp chỗ ở tạm thời, ngắn hạn.
| Người vô gia cư ở thành phố London. (Nguồn: Huffington Post) |
Vừa qua, dự luật về giảm số lượng người vô gia cư do nghị sĩ Bob Blackman của đảng Bảo thủ đề xuất đã yêu cầu Chính quyền địa phương ở Anh giúp đỡ các đối tượng này tìm được nơi ở an toàn trong vòng 56 ngày, thay vì 28 ngày như luật hiện hành. Song Bộ trưởng Nhà ở John Healey cho biết, dự luật cần được xem xét kỹ lượng bởi việc hỗ trợ chỗ ở tạm thời trong thời gian dài như vậy cần rất nhiều chi phí. Thời gian dài ngày không chỉ tăng chi phí nhà ở mà còn tăng các chi phí khác như dịch vụ ăn uống, thuốc men... Đây thực sự là bài toán khó cho Chính phủ Anh trong cuộc khủng hoảng vô gia cư ngày càng tăng ở nước này.
Thống kê cho thấy, quý đầu tiên năm 2016 đã có 63% số hộ gia đình vô gia cư trên cả nước Anh chấp thuận chỗ ở tạm thời do Hội đồng Anh gợi ý. 84% trong số họ đã có nơi ở tạm thời từ Hội đồng hoặc thuê nhà ở tư nhân. Số còn lại được sắp xếp vào các khu kiểu ký túc xá hoặc tá túc tại hệ thống nhà nghỉ giá rẻ, gọi là B&Bs. Từ đầu những năm 2000, Chính phủ Anh đã chọn B&Bs làm nơi ở tạm thời cho các hộ gia đình vô gia cư có trẻ em. Song đến tháng 4/2004, luật đã yêu cầu chỉ những trường hợp khẩn cấp mới được tá túc tại B&Bs và giới hạn trong vòng 6 tuần.
Chìa khóa ở điểm đầu
Trên thực tế, dù đã có rất nhiều nỗ lực trong việc hỗ trợ người vô gia cư trong xã hội, song tại Anh, đất nước Hoàng gia vẫn hàng ngày thấy rõ sự hiện diện của họ trên đường phố hoa lệ. Giới phân tích nhận định, chìa khóa để giải quyết vấn đề này không chỉ là tìm cho họ nơi ở tạm thời, mà Chính phủ cần can thiệp ngay từ điểm đầu, nơi bắt nguồn của tình trạng đáng buồn này.
| Năm 2014, chính quyền xứ Wales cũng đã thông qua một luật liên quan đến người vô gia cư để thay thế Luật Nhà ở năm 1996 trước đây áp dụng ở xứ Wales và cả Vương quốc Anh. Theo đó, Hội đồng xứ Wales yêu cầu có hình thức hỗ trợ người vô gia cư mạnh mẽ hơn nữa. Toàn bộ người vô gia cư (không xác định lý do) tại đây đều được cung cấp chỗ ở đến 56 ngày. Sau đó, Hội đồng sẽ xem xét lý do khiến họ trở thành người “không nơi nương tựa” là do cố tình hay vô ý để đưa ra quyết định hỗ trợ tiếp theo. |
Tờ Independent của Anh đưa số liệu cho thấy, trẻ em lang thang tại nước này đã tăng 60% kể từ khi đảng Bảo thủ lên nắm quyền. 59% trẻ em và thanh thiếu niên bị rơi vào cảnh “không nơi nương tựa” được xác định là do gặp sự cố trong mối quan hệ gia đình bên cạnh nghèo đói, thất nghiệp, có vấn đề về sức khỏe tâm thần hay bị kẻ xấu lôi kéo vào con đường phạm tội.
Vừa qua, Thủ tướng Theresa May đã công bố gói ngân sách 40 triệu Euro (khoảng 44,55 triệu USD) nhằm giúp người không nhà cửa kết thúc cuộc sống lang bạt trên đường phố. Trong đó, 20 triệu Euro (khoảng 22,275 triệu USD) sẽ được chuyển tới chính quyền địa phương để thực hiện thí điểm các sáng kiến giải quyết cũng như hỗ trợ kịp thời các gia đình, cá nhân trước khi rơi vào cảnh không nơi nương tựa. Các thành phố Manchester, Newcastle và London sẽ là những nơi thí điểm đầu tiên trong cả nước.
Có thể thấy, Chính phủ do bà Theresa May lãnh đạo đã có sự thay đổi trọng tâm trong chính sách đối với người vô gia cư từ “đối phó với hậu quả” sang phương pháp phòng, chống. Theo bà, việc thay đổi cách tiếp cận sẽ giúp nước Anh vượt qua cuộc “khủng hoảng vô gia cư”.
Nghiên cứu mới cho thấy, nếu có thể ngăn 40.000 người trở thành “vô gia cư”, Chính phủ Anh sẽ tiết kiệm được 370 triệu Euro/năm (khoảng 411 triệu USD/năm).