ASEAN-New Zealand phối hợp nâng cao năng lực tự cường của khu vực

Phát biểu tại Đối thoại, Trưởng SOM New Zealand Mark Sinclair nhấn mạnh, New Zealand coi trọng mối quan hệ lâu đời trải qua gần 5 thập kỷ với ASEAN, tái khẳng định cam kết ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN, đề cao chủ nghĩa đa phương và tiếp tục tích cực hợp tác thông qua các cơ chế do ASEAN chủ trì tại khu vực.

New Zealand cho biết đang nỗ lực từng bước mở cửa, mong tiếp tục tăng cường hợp tác với ASEAN ứng phó đại dịch, đẩy nhanh phục hồi kinh tế, phối hợp nâng cao năng lực tự cường của khu vực trước bùng phát dịch bệnh trong tương lai và ứng phó hiệu quả với các thách thức và bất ổn đang nổi lên.

Các nước ASEAN đánh giá cao New Zealand là một trong những Đối tác chiến lược quan trọng của ASEAN, có nhiều đóng góp hiệu quả đối với tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN.

Trong giai đoạn 2020-2022, New Zealand đã hỗ trợ 31 triệu đô la New Zealand (NZD) giúp ASEAN ứng phó đại dịch và thúc đẩy phục hồi, trong đó tài trợ 1 triệu NZD cho Quỹ ASEAN Ứng phó Covid-19, đồng thời cam kết dành 224 triệu NZD hỗ trợ phát triển cho các nước ASEAN trong giai đoạn 2021-2024.

Hoan nghênh những tiến triển tích cực trong hợp tác hai bên mặc dù bị ảnh hưởng bởi Covid-19, ASEAN và New Zealand nhất trí tiếp tục phối hợp triển khai hiệu quả Kế hoạch hành động ASEAN-New Zealand giai đoạn 2021-2025, dành ưu tiên hợp tác ứng phó Covid-19 và thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư.

Trong đó ASEAN-New Zealand nỗ lực hoàn tất đàm phán nâng cấp Hiệp định Thương mại Tự do ASEAN-Australia-New Zealand (AANZFTA) và phối hợp thúc đẩy Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) sớm được thực thi nhất quán, hiệu quả, mang lại lợi ích thiết thực về kinh tế - thương mại cho người dân và doanh nghiệp các nước.

Hai bên cũng nhất trí đẩy mạnh hợp tác chống khủng bố và tội phạm xuyên quốc gia, giáo dục, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, quản lý thiên tai, bảo vệ môi trường, biến đổi khí hậu, thu hẹp khoảng cách phát triển, phát triển tiểu vùng, trong đó có tiểu vùng Mekong.

New Zealand cũng mong muốn phối hợp với ASEAN thúc đẩy sớm hoàn tất Hiệp định Dịch vụ Hàng không ASEAN-New Zealand.

Trao đổi về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm, ASEAN và New Zealand nhấn mạnh cần tăng cường phối hợp duy trì và bảo đảm hoà bình, an ninh, ổn định ở khu vực, trong đó có an ninh và an toàn hàng hải ở Biển Đông.

New Zealand nhấn mạnh ủng hộ lập trường nguyên tắc của ASEAN về vấn đề Biển Đông, ủng hộ ASEAN phát huy vai trò thúc đẩy đối thoại và xây dựng lòng tin, đảm bảo thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố Ứng xử của các Bên ở Biển Đông (DOC), xây dựng một Bộ Quy tắc Ứng xử tại Biển Đông (COC) hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế và Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982.

Trao đổi về tình hình Myanmar, các nước kêu gọi kiềm chế, giảm căng thẳng, bạo lực, bảo đảm an toàn cho người dân, đồng thời phát huy tinh thần trách nhiệm, thực hiện đầy đủ Đồng thuận 5 điểm của ASEAN. Các nước hoan nghênh nỗ lực của Chủ tịch ASEAN hỗ trợ Myanmar sớm ổn định tình hình, tìm giải pháp bền vững cho các vấn đề hiện nay.

Trao đổi về tình hình xung đột tại Ukraine, các nước nhấn mạnh các tranh chấp, bất đồng cần được giải quyết bằng các biện pháp hòa bình, tuân thủ các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế, các bên cần kiềm chế, duy trì các nỗ lực đối thoại tìm giải pháp lâu dài trên cơ sở phù hợp với luật pháp quốc tế và tính đến lợi ích chính đáng của các bên, đồng thời triển khai các biện pháp bảo đảm an toàn cho dân thường.

Phát biểu thay mặt các nước ASEAN về chủ đề Đối tác vì Người dân, Quyền Trưởng SOM Vũ Hồ nhấn mạnh người dân là trung tâm, là chủ thể trong nỗ lực ứng phó đại dịch và thúc đẩy phục hồi hướng tới phát triển bền vững, nhất là trong bối cảnh khó khăn hiện nay.

Theo đó, Đại sứ Vũ Hồ đề nghị hai bên tiếp tục dành ưu tiên cao phối hợp ứng phó Covid-19, bảo đảm tiếp cận và cung ứng vaccine và thuốc điều trị đồng đều và đầy đủ, chủ động ứng phó bùng phát dịch bệnh trong tương lai. Nhân dịp này, Đại sứ Vũ Hồ cảm ơn New Zealand đã hỗ trợ hiệu quả các nỗ lực ứng phó đại dịch và phục hồi tại Việt Nam.

Đồng thời, Đại sứ Vũ Hồ đề nghị hai bên cần tiếp tục đẩy mạnh hợp tác giáo dục là lĩnh vực hợp tác trọng điểm giữa ASEAN và New Zealand, mong muốn hai bên duy trì và tiếp tục thúc đẩy các hoạt động hợp tác đã có, trong đó mong muốn New Zealand dành ưu tiên hỗ trợ ASEAN phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

Đồng thời, Đại sứ Vũ Hồ khẳng định, với tư cách là Chủ tịch về Hợp tác giáo dục ASEAN giai đoạn 2022-2023, Việt Nam sẵn sàng phối hợp với New Zealand và các nước ASEAN nâng cao năng lực tự cường của hệ thống giáo dục trong khu vực, chủ động ứng phó các thách thức trong tương lai.

Chia sẻ ý kiến đánh giá của các nước đã nêu, Quyền Trưởng SOM Vũ Hồ nhấn mạnh trong bối cảnh tình hình phức tạp, khó lường hiện nay trong khu vực và trên thế giới, các nước cần tăng cường đối thoại, hợp tác, xây dựng lòng tin, thượng tôn pháp luật, bảo đảm một môi trường hoà bình, an ninh, ổn định, tạo thuận lợi cho phục hồi và phát triển bền vững.

Các nước ghi nhận thông báo của nước Chủ tịch Campuchia về kế hoạch tổ chức Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao (PMC) ASEAN-New Zealand nhân dịp Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 55 và các Hội nghị Bộ trưởng liên quan tại Phnom Penh, Campuchia từ 31/7-6/8/2022.