Ba nhân tố định hình kinh tế thế giới năm 2016

Năm 2016 sẽ là một năm đầy thách thức và khó khăn cho nền kinh tế toàn cầu.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
ba nhan to dinh hinh kinh te the gioi nam 2016
Ảnh minh họa.

Kinh tế thế giới năm 2015 chỉ khả quan hơn một chút sau nhiều năm trời suy thoái. Theo báo cáo tháng 12/2015 của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) toàn cầu trung bình đạt khoảng 3,5% so với con số 4,5% của thập niên trước khi có khủng hoảng. Nhưng ít nhất đây cũng là tín hiệu đáng mừng hơn so với năm năm trước.

Nền kinh tế Mỹ và Anh đã có thể duy trì sự phục hồi, tuy vẫn còn yếu hơn so với thời kỳ hậu khủng hoảng. Hiện trạng khu vực Mỹ và châu Âu khá tương đồng: mức độ đầu tư còn thấp, tăng trưởng sản lượng còn rất yếu trong khi đó ngành xuất khẩu chỉ đóng góp một phần nhỏ vào công cuộc phục hồi. Tại châu Á, nền kinh tế cũng đang có tốc độ tăng trưởng chậm hơn so với GDP. Sự phục hồi không kèm theo cải thiện thực sự về nền tảng kinh tế như hiện nay được dự báo sẽ bị đe dọa bởi một loạt các yếu tố sau.

Chủ nghĩa dân túy

2016 có thể trở thành một năm mà chủ nghĩa chính trị dân túy lên ngôi. Hoạt động kinh tế yếu kém và tăng trưởng năng suất thấp đồng nghĩa với tiền lương thực tế và sức tiêu dùng có thể tiếp tục khiến người dân thất vọng. Khi thực tế không được như mong đợi, những lời phàn nàn sẽ được các chính trị gia như Donald Trump, Jeremy Corbyn, Alexis Tsipras, Nigel Farage, Marine Le Pen, Bernie Sanders, Pable Iglesias Turrion… khai thác  để vận động chính trị.

Khi mà chủ nghĩa dân túy và sự bất mãn trở nên phổ biến do những vấn đề kinh tế - xã hội, hơn lúc nào hết, các chính phủ cần tăng mức lương thực tế, tạo ra nhiều việc làm và phúc lợi xã hội tốt hơn để lấy lại lòng tin chính trị của cử tri. Và sự tăng trưởng kinh tế sẽ hồi sinh khi thị trường lao động trở nên linh hoạt hơn cũng như môi trường kinh doanh được cải thiện đáng kể. Các nhà lãnh đạo rõ ràng luôn lo sợ về nguy cơ của chủ nghĩa chính trị dân túy và điều này sẽ khiến họ gặp khó khăn khi đưa ra những cách thức đối phó với các thách thức dài hạn khác. Và nếu tình hình đất nước không thể cải thiện, dân chúng sẽ lại càng bất mãn với chính phủ - đây chính là vòng luẩn quẩn mà các quốc gia luôn sợ hãi.

Tuy nhiên, Tổng thống Vladimir Putin đã nhanh chóng đưa nước Nga từ người ngoài cuộc trong trận chiến chống khủng bố trở thành lá cờ đầu tấn công vào hang ổ của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng ở Syria và Iraq. Chiến lược này không chỉ giúp Moscow tái khẳng định vị thế trên thế giới mà còn khiến dư luận quên đi vấn đề Ukraine. Tuy nhiên, về lâu dài, nền kinh tế nước Nga vẫn trên đà suy giảm với tình trạng: cơ cấu dân số già, nền kinh tế phụ thuộc vào tài nguyên… Chừng nào nền kinh tế Nga còn chưa được cải cách cũng như nguồn đầu tư nước ngoài vẫn bị ngăn chặn bởi các lệnh trừng phạt thì Moscow sẽ vẫn gặp khó trong cuộc chạy đua thành siêu cường thế giới.

An ninh toàn cầu và vấn đề của châu Âu

Bầu cử Tổng thống ở Mỹ sẽ là một sự kiện chính trị lớn trong năm 2016. Điều mà cộng đồng quốc tế mong chờ sẽ là liệu người kế nhiệm Tổng thống Barack Obama có thể khôi phục nước Mỹ trở về một thế lực toàn cầu giúp duy trì sự ổn định và an ninh quốc tế hay nước Mỹ sẽ lại sa lầy vào những vấn đề an ninh truyền thống.

Châu Âu cần phải đẩy mạnh khả năng đối phó các vấn đề an ninh đang ngày càng nổi cộm mà thiếu vắng sự hỗ trợ sát sao từ Mỹ. Sự kiện bi thảm ở Paris vừa qua đã tạo động lực cho Mỹ, Anh, Pháp và Nga cùng hợp tác chống chủ nghĩa khủng bố và tổ chức IS. Nhưng điều quan trọng hơn là Mỹ và châu Âu cần sẵn sàng chủ động chống lại các phần tử cực đoan ở Trung Đông, Bắc Phi và Afghanistan trong trung hạn cũng như dài hạn. IS trong năm 2016 sẽ vấp phải những cuộc tấn công truy quét mạnh mẽ hơn. Và khi tổ chức này bị đẩy lùi, bất ổn ở Trung Đông được giảm bớt, một vấn đề nhức nhối khác là cuộc khủng hoảng di dân có lẽ sẽ giải quyết được phần nào. Đó là khi hơn 4 triệu người Syria - Iraq vẫn tị nạn ở các nước lân cận có thể trở về nhà và những người khác không tiếp tục mạo hiểm đến châu Âu.

Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng người tị nạn ở châu Âu vẫn sẽ là một nhân tố quan trọng trong năm 2016. Liên hợp quốc (LHQ) ước tính hơn 1 triệu người tị nạn  đã tới châu Âu trong năm 2015. Ở cấp độ toàn cầu, Cao ủy LHQ về người tị nạn tuyên bố số người buộc phải tị nạn trong năm 2015 là gần 60 triệu, tăng 40% so với năm 2014. Đức, Thụy Điển, Hungary, Áo và Italy là những nước bị ảnh hưởng nhiều nhất từ sự kiện này: Lợi ích trong ngắn hạn như tăng nhẹ GDP và giảm áp lực dân số già không thể bù lại cho những gánh nặng kinh tế - xã hội do hàng triệu người nhập cư gây ra. Trong khi đó, Liên minh châu Âu (EU) cũng đã phải có một thỏa thuận chính trị rộng rãi đối với Thổ Nhĩ Kỳ để ứng phó cuộc khủng hoảng di dân năm 2015. EU trong năm 2016 sẽ phải tiếp tục tập trung các nguồn lực ngày càng có hạn của mình để giải quyết vấn đề cấp bách này khi số người tị nạn sang châu Âu vẫn ngày một tăng.

Tương lai chính trị của châu Âu trong năm 2016 sẽ bị tác động bởi sự “đi hay ở” của nước Anh. Kịch bản khả quan hơn là Anh sẽ ở lại bởi nếu không tham gia EU, họ sẽ mất rất nhiều thời gian để giải quyết được những khó khăn do tình hình suy thoái kinh tế gần đây. Tuy nhiên, việc vị trí trung tâm tài chính châu Âu của Anh bị lung lay chưa nghiêm trọng bằng việc hầu hết các chuyên gia kinh tế, đảng phái chính trị truyền thống và phần lớn doanh nghiệp đều muốn ở lại. Lựa chọn ra đi lúc này sẽ khiến chủ nghĩa dân túy nước Anh bùng phát và không thể cứu vãn. Mặc dù vậy, việc nước Anh ở lại cũng đi kèm với việc EU sẽ phải cải cách phần nào về thể chế kinh tế - chính trị. Một EU mở cửa và cân bằng sẽ trở nên quan liêu và chia rẽ hơn. Điều này thực sự sẽ khiến EU nằm ở thế yếu trong cuộc cạnh tranh với Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản và Ấn Độ.

Trung Quốc cải cách

Sự nổi lên của nền kinh tế Trung Quốc luôn là câu chuyện “nóng”. Nhưng nếu Trung Quốc có thể dần tái cân bằng nền kinh tế phát triển nóng sang tăng trưởng bền vững hơn thì không chỉ Bắc Kinh mà thế giới cũng sẽ được hưởng lợi. Thế giới luôn mong chờ sự mở cửa và phát triển theo nền kinh tế thị trường của đất nước 1,3 tỷ dân này. Tuy nhiên bản thân Bắc Kinh sẽ còn gặp nhiều trở ngại trong cải tổ nội bộ chính phủ cũng như khắc phục hậu quả của tình trạng nền tảng kinh tế phát triển quá nóng.

Tầm quan trọng của Trung Quốc đối với phần còn lại của thế giới chính là sự hỗ trợ của nước này đối với các thị trường mới nổi. Tăng trưởng ở châu Á, Mỹ Latinh và châu Phi đã được tăng cường bởi nhu cầu ngày càng tăng về nguyên nhiên liệu từ Trung Quốc. Nếu Trung Quốc thành công trong việc đối phó với các thách thức trong nước, điều này sẽ góp phần làm tăng sự lạc quan đối với các thị trường mới nổi này.

Theo dự báo về kinh tế thế giới năm 2016 của IMF, sẽ có hơn 3,4 tỷ người sống ở những nước có tăng trưởng GDP cao hơn 6%. Điều đó có nghĩa là nền kinh tế thế giới sẽ tăng trưởng gấp ba lần trong hai thập kỷ. Đây được xem là sự chuyển đổi thoát khỏi đói nghèo nhanh nhất mà nhân loại từng được chứng kiến. Tuy nhiên, tương lai phía trước vẫn còn nhiều khó khăn khi chủ nghĩa dân túy, rủi ro địa chính trị và những bất ổn của thị trường có thể gây tổn hại nặng nề cho các quốc gia.          

IS trong năm 2016 sẽ vấp phải những cuộc tấn công truy quét mạnh mẽ hơn. Và khi tổ chức này bị đẩy lùi, bất ổn ở Trung Đông được giảm bớt, một vấn đề nhức nhối khác là cuộc khủng hoảng di dân có lẽ sẽ giải quyết được phần nào.

     

Minh Tuấn (theo World Economic Forum)
Ý kiến bạn đọc

* Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Đọc thêm

Năm thành công của hợp tác Việt Nam-UNESCO, góp phần nâng cao uy tín, vị thế của đất nước

Năm thành công của hợp tác Việt Nam-UNESCO, góp phần nâng cao uy tín, vị thế của đất nước

Năm 2024 đánh dấu lần đầu tiên Việt Nam cùng lúc đảm nhiệm cương vị tại 6 cơ chế điều hành then chốt của UNESCO.
Giá tiêu hôm nay 22/1/2025: Thị trường đi ngang, cây hồ tiêu tại Việt Nam chịu sức ép về lợi nhuận trước cà phê và sầu riêng

Giá tiêu hôm nay 22/1/2025: Thị trường đi ngang, cây hồ tiêu tại Việt Nam chịu sức ép về lợi nhuận trước cà phê và sầu riêng

Giá tiêu hôm nay 22/1/2025 tại thị trường trong nước tiếp tục ổn định ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 145.000 – 146.000 đồng/kg.
Việt Nam ủng hộ các sáng kiến toàn cầu về phát triển, an ninh và văn minh của Trung Quốc

Việt Nam ủng hộ các sáng kiến toàn cầu về phát triển, an ninh và văn minh của Trung Quốc

Sáng 21/1, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã hội kiến Phó Thủ tướng Thường trực Quốc vụ viện Trung Quốc Đinh Tiết Tường.
Tân Tổng thống Mỹ Donald Trump lật ngược sắc lệnh AI của người tiền nhiệm

Tân Tổng thống Mỹ Donald Trump lật ngược sắc lệnh AI của người tiền nhiệm

Ngày 20/1, trong lễ nhậm chức, Tổng thống Mỹ Donald Trump thu hồi lệnh hành pháp giảm thiểu rủi ro AI do cựu Tổng thống Joe Biden ký năm 2023.
Việt Nam nằm trong danh sách ưu tiên ký kết FTA của Hội đồng hợp tác Vùng Vịnh

Việt Nam nằm trong danh sách ưu tiên ký kết FTA của Hội đồng hợp tác Vùng Vịnh

Sáng 21/1 Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tiếp Tổng thư ký Hội đồng hợp tác Vùng Vịnh (GCC) Jasem Mohamed Albudaiwi.
Ngành ô tô châu Âu 'chao đảo' sau lễ nhậm chức của Tổng thống Trump

Ngành ô tô châu Âu 'chao đảo' sau lễ nhậm chức của Tổng thống Trump

Sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố khả năng áp dụng chính sách thuế quan với Canada và Mexico, cổ phiếu ngành ô tô châu Âu giảm khoảng ...
Giá tiêu hôm nay 22/1/2025: Thị trường đi ngang, cây hồ tiêu tại Việt Nam chịu sức ép về lợi nhuận trước cà phê và sầu riêng

Giá tiêu hôm nay 22/1/2025: Thị trường đi ngang, cây hồ tiêu tại Việt Nam chịu sức ép về lợi nhuận trước cà phê và sầu riêng

Giá tiêu hôm nay 22/1/2025 tại thị trường trong nước tiếp tục ổn định ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 145.000 – 146.000 đồng/kg.
Giá cà phê hôm nay 21/1/2025: Giá cà phê robusta tăng mạnh đầu tuần, ông Trump đã trở lại Nhà Trắng; giá hàng xuất khẩu cao chưa từng có

Giá cà phê hôm nay 21/1/2025: Giá cà phê robusta tăng mạnh đầu tuần, ông Trump đã trở lại Nhà Trắng; giá hàng xuất khẩu cao chưa từng có

Giá cà phê hôm nay 21/1/2025: Giá cà phê robusta tăng mạnh đầu tuần, ông Trump trở lại Nhà Trắng; giá hàng xuất khẩu cao chưa từng có...
Kinh tế Việt Nam trong kỷ nguyên vươn mình (kỳ II): Gom góp đủ 'tài sản' lớn, tự tin vươn mình

Kinh tế Việt Nam trong kỷ nguyên vươn mình (kỳ II): Gom góp đủ 'tài sản' lớn, tự tin vươn mình

GS.TS. Andreas Stoffers tại Đại học FOM khẳng định, Việt Nam có thể tự tin tiến bước vào kỷ nguyên vươn mình.
Giá tiêu hôm nay 21/1/2025: Thị trường lặng sóng, nhiệm vụ hàng đầu của hồ tiêu Việt Nam xuất khẩu

Giá tiêu hôm nay 21/1/2025: Thị trường lặng sóng, nhiệm vụ hàng đầu của hồ tiêu Việt Nam xuất khẩu

Giá tiêu hôm nay 21/1/2025 tại thị trường trong nước ổn định ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 145.000 – 146.000 đồng/kg.
Giá cà phê hôm nay 20/1/2025: Xu hướng tăng giá chiếm ưu thế, chuyên gia dự báo về thị trường trước Tết Nguyên đán?

Giá cà phê hôm nay 20/1/2025: Xu hướng tăng giá chiếm ưu thế, chuyên gia dự báo về thị trường trước Tết Nguyên đán?

Giá cà phê hôm nay 20/1/2025: Xu hướng tăng giá chiếm ưu thế, chuyên gia dự báo về thị trường trước Tết Nguyên đán?
Giá xăng dầu hôm nay 20/1: Kéo dài đà giảm

Giá xăng dầu hôm nay 20/1: Kéo dài đà giảm

Giá xăng dầu hôm nay 20/1, cả dầu Brent và WTI đều 'lao dốc' đầu phiên giao dịch, kéo dài đà giảm của 2 phiên giao dịch cuối cùng của tuần trước.
Bất động sản: Không phải Hà Nội, đây mới là nơi có hiệu suất cho thuê chung cư cao nhất nước, thị trường TPHCM tăng trưởng dương trở lại

Bất động sản: Không phải Hà Nội, đây mới là nơi có hiệu suất cho thuê chung cư cao nhất nước, thị trường TPHCM tăng trưởng dương trở lại

Bất ngờ về địa phương có hiệu suất cho thuê chung cư cao nhất nước, thị trường TPHCM ghi nhận tín hiệu tích cực… là tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản: Thủ tướng yêu cầu chấn chỉnh hoạt động đầu cơ đẩy giá, không phải phía Tây, đây mới là tâm điểm thị trường chung cư Hà Nội

Bất động sản: Thủ tướng yêu cầu chấn chỉnh hoạt động đầu cơ đẩy giá, không phải phía Tây, đây mới là tâm điểm thị trường chung cư Hà Nội

Văn Giang trở thành tâm điểm thị trường chung cư Hà Nội và Hưng Yên, những hợp đồng bắt buộc phải chứng thực… là tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Sắp ra mắt niên giám bất động sản công nghiệp Việt Nam đến năm 2030

Sắp ra mắt niên giám bất động sản công nghiệp Việt Nam đến năm 2030

Niên giám Bất động sản Công nghiệp Việt Nam – Quy hoạch phát triển đến năm 2030 bằng tiếng Anh và tiếng Việt, dự kiến phát hành vào cuối quý I đầu quý II/2025.
Bất động sản: Giá chung cư tăng vù vù, khó tìm nơi an cư; bảng giá đất mới tại Hà Nội, TPHCM tạo cuộc chơi bình đẳng, giảm tốc làn sóng đầu cơ

Bất động sản: Giá chung cư tăng vù vù, khó tìm nơi an cư; bảng giá đất mới tại Hà Nội, TPHCM tạo cuộc chơi bình đẳng, giảm tốc làn sóng đầu cơ

Chung cư bình dân vắng bóng, người dân đỏ mắt tìm nơi an cư; hy vọng từ bảng giá đất mới tại Hà Nội và TPHCM… là tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản: Giá chung cư tiếp tục phá đỉnh, phân khúc đang thống trị thị trường TPHCM, Hà Nội chốt tiến độ xây lại loạt nhà cũ trên ‘đất vàng’

Bất động sản: Giá chung cư tiếp tục phá đỉnh, phân khúc đang thống trị thị trường TPHCM, Hà Nội chốt tiến độ xây lại loạt nhà cũ trên ‘đất vàng’

Giá chung cư Hà Nội ghi nhận mức tăng khủng khiếp, nhận định phân khúc đang thống trị thị trường TPHCM… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản: ‘Nhiệt thị trường’ 2025 sẽ tỏa dần đều, nhận định phân khúc điểm sáng, Hà Nội cắt ‘cơn sốt’ đấu giá đất

Bất động sản: ‘Nhiệt thị trường’ 2025 sẽ tỏa dần đều, nhận định phân khúc điểm sáng, Hà Nội cắt ‘cơn sốt’ đấu giá đất

Nhận định phân khúc điểm sáng của thị trường năm 2025, đất đấu giá ngoại thành Hà Nội quay đầu giảm mạnh… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
MB Bank chung tay cùng Hải Bình tôn vinh các Anh hùng Liệt sỹ

MB Bank chung tay cùng Hải Bình tôn vinh các Anh hùng Liệt sỹ

MB Bank vinh dự là ngân hàng đồng hành xây dựng công trình lịch sử : Lễ khánh thành Đài Tưởng niệm Liệt Sỹ phường Hải Bình.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/1: Ông Trump tuyên bố một điều khiến USD lao dốc, tiền tệ khác có 'phao cứu trợ'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/1: Ông Trump tuyên bố một điều khiến USD lao dốc, tiền tệ khác có 'phao cứu trợ'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/1 ghi nhận đồng USD giảm mạnh sau khi ông Trump tuyên bố sẽ dừng áp dụng thuế quan mới.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/1: Bức tranh toàn cảnh của EUR tiêu cực

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/1: Bức tranh toàn cảnh của EUR tiêu cực

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/1 ghi nhận đồng EUR đang vật lộn để vượt qua mức 1,0350.
Nhà đẹp như ý đón Tết Ất Tỵ với giải pháp vay sửa nhà Techcombank, hạn mức lên tới 3 tỷ VNĐ

Nhà đẹp như ý đón Tết Ất Tỵ với giải pháp vay sửa nhà Techcombank, hạn mức lên tới 3 tỷ VNĐ

Sửa nhà thuộc nhóm vay tiêu dùng nhưng giải pháp của Techcombank có thời gian vay lên đến 20 năm và tỷ lệ cho vay tối đa trên tổng nhu cầu vốn là 80%.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 17/1: USD 'lung lay' vì số liệu kinh tế Mỹ, EUR ổn định

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 17/1: USD 'lung lay' vì số liệu kinh tế Mỹ, EUR ổn định

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 17/1 ghi nhận USD giảm khi các nhà giao dịch tiếp nhận một loạt dữ liệu kinh tế mới từ Mỹ.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/1: EUR nối dài đà giảm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/1: EUR nối dài đà giảm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/1 ghi nhận đồng USD hạ nhiệt sau khi thị trường nhận được thống kê lạm phát Mỹ.
Phiên bản di động