Trên thực tế, Trung Quốc đã từng hy vọng “dỗ dành” được Tổng thống Mỹ Donald Trump với lời hứa mua thêm hàng hóa Mỹ có giá trị hàng tỷ USD. Nhưng họ đã phải nhanh chóng từ bỏ mọi tính toán nhằm giải quyết nhanh chóng cuộc xung đột thương mại tưởng như đơn giản.
Ngược lại, cuộc chiến thương mại do Chính phủ của Tổng thống Trump phát động có thể sẽ còn căng thẳng hơn trong những ngày tới, trong khi các cuộc đàm phán giữa hai nước cuối tháng 8 vừa qua vẫn dậm chân tại chỗ. Chính quyền Mỹ đang lên kế hoạch đánh thuế thêm các hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc với trị giá lên tới 200 tỷ USD.
| Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung đang leo thang, hai nước chính thức bước vào một cuộc xung đột kéo dài và mở rộng hơn. (Nguồn: AFP) |
Ban đầu, Chính quyền Trung Quốc có lẽ đã đánh giá quá thấp tác động của cuộc xung đột với Mỹ. Nhưng với những diễn biến chưa từng có, Bắc Kinh đã phải thay đổi cách nhìn, do lo ngại về sự sụt giá của Nhân dân tệ và các thị trường tài chính.
Ở thời điểm hiện tại, Trung Quốc đang quyết tâm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế hơn nữa bằng chính sách ngân sách và tiền tệ hợp lý hơn. Cuộc chiến chống các nguy cơ rủi ro về tài chính vốn đã là một trong những ưu tiên của chính quyền Trung Quốc từ một năm qua, nay dường như được xếp xuống hạng hai. Một số nhà quan sát lo ngại rằng, những ưu tiên mới của Trung Quốc sẽ kéo theo sự trở lại của phát triển kinh tế quá nóng khi mà nợ của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đã vượt quá 260% GDP.
Trước quyết tâm của ông Trump và căng thẳng thương mại leo thang chưa thể nhìn thấy điểm dừng, Trung Quốc đã chính thức bước vào một cuộc xung đột kéo dài và mở rộng hơn với Mỹ. Trong những tuần qua, thông điệp của Trung Quốc đã thay đổi. Báo chí chính thức của Trung Quốc vốn trước đây chế nhạo tính khôn lường và việc “tự bắn vào chân mình” của Tổng thống Mỹ, nay coi cuộc tấn công của Washington không còn chỉ là hành động nhằm giảm mức thâm hụt thương mại của Mỹ, mà là nằm trong chiến lược tổng thể nhằm kiềm chế sức mạnh đang tăng lên trên trường quốc tế của Trung Quốc.
Giáo sư Long Guoqiang, một trong những nhà kinh tế chính của Hội đồng Nhà nước Trung Quốc nhận định: “Do Mỹ đang coi Trung Quốc là “đối thủ cạnh tranh chiến lược”, quan hệ Trung - Mỹ sẽ có những điều chỉnh sâu sắc”. Giáo sư này cho rằng, Mỹ đang áp dụng một chiến lược giống như Mỹ đã từng làm trước đây, để duy trì sự bá quyền của họ và phá vỡ Liên Xô.
Cũng bình luận về vấn đề này, Văn phòng phân tích Trivium có trụ sở tại Bắc Kinh cũng đưa ra nhận xét: “Các lãnh đạo Trung Quốc nay không còn xem đây là một cuộc chiến thương mại, mà là một cuộc tấn công vào mô hình kinh tế và chính trị cơ bản của Trung Quốc”. Đối với Bắc Kinh, không còn nghi ngờ gì nữa, cuộc chiến thương mại chỉ là một cái cớ làm tiền đề cho một cuộc chiến tranh lạnh mới mà Trung Quốc phải chuẩn bị đối phó.
Trong khi Tổng thống Mỹ Donald Trump hứa “đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại” (Make America great again), thì Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tuyên bố rằng “Giấc mơ Trung Hoa” và mục tiêu “Quốc gia hồi sinh vĩ đại” chưa bao giờ đến gần như hiện nay. Chủ tịch Trung Quốc cũng không ngớt khẳng định rằng vị trí chính đáng của Trung Quốc là ở hàng đầu thế giới.