Nhiều nghiên cứu và cả những đồn đoán về cái chết của ngành công nghiệp báo in trong thời đại của Internet đã được đưa ra nhưng những con số thống kê mới đây về doanh thu và độc giả của những tờ báo tên tuổi của Mỹ cho thấy một tình hình “đáng sợ”. Đáng lưu tâm hơn trong bối cảnh nền kinh tế thế giới đang phục hồi nhưng không có dấu hiệu khởi sắc trở lại của ngành báo in. Thậm chí, nhiều tờ báo đang trên đà phá sản.
Thực tế, quảng cáo trên báo chí là công việc kinh doanh có chu kỳ. Doanh thu có xu hướng đi lên trong thời gian bùng nổ kinh tế và sau đó suy giảm trong thời kỳ suy thoái. Vì vậy, khi doanh thu quảng cáo báo in giảm trong những năm 2008 và 2009, nhiều người trong ngành công nghiệp này hy vọng đó chỉ là một bước lùi tạm thời và doanh thu sẽ nhanh chóng được vực dậy khi nền kinh tế phục hồi.
| Thật khó để nhận định chính xác khi nào báo in sẽ “khai tử”.(Nguồn: Getty) |
Tuy nhiên, trong 6 năm qua, điều ngược lại đã xảy ra: doanh thu quảng cáo báo in vẫn tiếp tục xấu đi khi kinh tế khởi sắc. Những con số thống kê mới nhất về một số tờ báo lớn cho thấy câu chuyện đầy “nghiệt ngã”: Doanh thu quảng cáo trên báo in New York Times giảm 19% trong quý 3, Gannett giảm 15%, Postmedia giảm 21% và McClatchy giảm 17%.
Hôm 1/11, tờ Wall Street Journal công bố rằng tờ này đầu tư, “chăm chút” thêm cho một số chuyên mục của tờ báo để đối phó với sự suy giảm doanh thu quảng cáo. Tháng trước, tờ này cũng thông báo sẽ in trên giấy mỏng hơn.
| Các nhà xuất bản báo chí công bố tổng doanh thu giảm 3,8% từ 28,1 tỷ USD năm 2014 còn 27 tỷ USD trong năm 2015, theo Cục điều tra dân số Mỹ. Như vậy, so với doanh thu 48,3 tỷ USD năm 2007 thì đến năm 2015, con số đó đã giảm 44% . (Media Post) |
Tình hình thậm chí còn khắc nghiệt hơn đối với các tờ báo nhỏ. Ví dụ như ngày 3/11, tạp chí Ithaca, trụ sở ở ngoại ô New York, công bố sa thải hai biên tập viên. Cho dù tờ này từng có đội ngũ biên tập viên 20 người và hai phóng viên làm việc toàn thời gian. Tuy nhiên, nhân sự của tờ báo này đang có xu hướng tiếp tục thu hẹp lại.
Tình thế khó đảo ngược
Có hai nguyên nhân chính ảnh hưởng đến sự suy giảm doanh thu báo in. Thứ nhất là là nhân khẩu học. Những người Mỹ lớn tuổi là độc giả trung thành nhất của báo in trong khi những người sinh ra sau năm 1980 phần lớn không mua báo in. Vì vậy, mỗi năm, một vài triệu độc giả báo in lớn tuổi qua đời và không có lực lượng độc giả mới thay thế.
Thứ hai, thị trường ngành quảng cáo gia tăng tính cạnh tranh làm cho doanh thu quảng cáo báo in càng tồi tệ hơn. Trong những năm 1990, nhiều thành phố ở Mỹ chỉ có một tờ báo lớn. Cách tốt nhất để tiếp cận khách hàng của các doanh nghiệp địa phương là đăng quảng cáo trên báo in. Vì vậy, báo chí rất dễ dàng kêu gọi quảng cáo. Tuy nhiên, trong bối cảnh nở rộ của các loại hình quảng cáo trực tuyến như hiện nay, mọi thứ đảo lộn hoàn toàn.
Báo lớn hưởng lợi
Tất nhiên, các ông chủ báo chí ý thức được những thách thức đối với báo in từ một thập kỷ trước hoặc thậm chí trước đó nữa. Hầu như các tờ báo cũng đều biết rằng, đầu tư cho báo điện tử là điều cần thiết để tồn tại lâu dài. Hầu như tất cả các tờ báo in hàng ngày hiện giờ đều đầu tư thêm cả phiên bản điện tử và đang từng bước chuẩn bị cho thời kỳ “hậu báo in”.
| Mỗi năm, một vài triệu độc giả báo in lớn tuổi qua đời và không có lực lượng độc giả mới thay thế. (Nguồn: Atlantic) |
Công cuộc chuyển tiếp này khá dễ dàng đối với các tờ báo lớn, chẳng hạn như New York Times, Washington Post, Wall Street Journal. Trên thực tế, ba tờ báo này đã được cả nước Mỹ, thậm chí bạn đọc của nhiều quốc gia trên thế giới biết đến trước khi internet xuất hiện. Như thế, internet đã góp phần mở rộng đáng kể lượng độc giả báo giấy cho những tờ báo tên tuổi này.
Ban đầu, tờ Washington Post là một tờ báo ngày quy mô địa phương. Người dân Mỹ biết đến tờ báo này nhờ vụ Watergate và các bài viết về những nhân vật cao cấp khác. Tuy nhiên, độc giả của tờ này chủ yếu là người dân ở thành phố Washington. Tuy nhiên, ngày nay, tờ Washington Post là một tổ chức truyền thông quy mô lớn và bạn đọc ở khắp nơi trên thế giới. Nhiều thống kê cho thấy rất nhiều người Mỹ đọc một bài báo trên tờ này mỗi ngày, điều chưa từng có 20 năm trước đây, khi chưa có báo trực tuyến.
Những tờ như New York Times và Wall Street Journal cũng hưởng nhiều lợi ích từ Internet. Hai tờ này nổi tiếng với với các tin tức tổng hợp, tin kinh tế và thu hút được hàng trăm độc giả trả tiền để đọc báo in trên mạng. Ngoài ra, hiện tờ New York Times có khoảng 1,3 triệu độc giả trả tiền đọc báo trực tuyến. Và tất nhiên, điều này cũng giúp New York Times tiết kiệm được một khoản chi phí để trả tiền cho những người phát hành báo đến từng nhà vào mỗi sáng sớm.
Báo nhỏ lao đao
Tuy nhiên, điều này có vẻ không đúng với những tờ báo nhỏ. Những người dân ở các vùng như Cleveland, Dallas và San Diego không chỉ ngừng mua báo in mà còn có xu hướng chỉ đọc những tờ báo quy mô quốc gia mà bỏ qua các tờ báo trực tuyến của địa phương.
Những tờ báo địa phương vẫn đóng một vai trò quan trọng trong việc đưa các tin tức địa phương. Tuy nhiên, điều này cũng không đủ để giúp những tờ báo địa phương trang trải các chi phí với đặc thù của các tờ này là thường tuyển nhiều nhân công. Bài toán sa thải bớt nhân viên cũng không giúp ích được nhiều cho các tờ báo quy mô nhỏ bởi chi phí để sản xuất một tờ báo khá tốn kém.
Thật khó để nhận định chính xác khi nào báo in sẽ “khai tử” nhưng nó sẽ xảy ra vào các thời điểm khác nhau ở các nơi khác nhau. Việc doanh thu báo in vẫn suy giảm trong thời kỳ kinh tế tốt cũng đồng nghĩa với việc nó sẽ xuống dốc thê thảm trong thời điểm nền kinh tế suy thoái.
Bởi thế, cũng không quá bất ngờ khi càng có nhiều tờ báo in bỗng dưng “biến mất” khỏi bản đồ báo in thế giới.