Cuộc bầu cử liên bang Canada lần thứ 44 diễn ra vào ngày 20/9, sau 5 tuần kể từ khi các chiến dịch tranh cử của các đảng kết thúc. Nhà lãnh đạo các đảng đã đưa ra nhiều cam kết, bao gồm nỗ lực chống lại biến đổi khí hậu, ứng phó với cuộc khủng hoảng nhà ở và giải quyết đại dịch Covid-19.
Cuộc bầu cử là cuộc đua giữa 6 chính đảng có ảnh hưởng lớn đến chính trị ở Canada. Các cuộc khảo sát gần đây cho thấy, đảng Tự do của Thủ tướng Justin Trudeau và đảng Bảo thủ của ông Erin O’Toole đang có tỷ lệ ủng hộ rất cao, thậm chí là sát nút nhau. Trong khi đó, đảng cánh tả Dân chủ Mới (NDP) đang đứng thứ ba, với tỷ lệ ủng hộ khoảng 20%.
Ba đảng còn lại, bao gồm Khối Quebec (Bloc Quebecois) theo chủ nghĩa dân tộc, đảng Xanh tập trung vào chính trị xanh và đảng Nhân dân Canada (PPC) cực hữu.
| Thủ tướng Canada Justin Trudeau. (Nguồn: Reuters) |
Đảng Tự do: Justin Trudeau
Ông Trudeau hiện là Thủ tướng thứ 23 của Canada. Năm 2013, ông Trudead được bổ nhiệm làm lãnh đạo đảng Tự do. Sau đó, ông tham gia tranh cử và giành chiến thắng ở cuộc bầu cử vào năm 2015, đánh bại đảng Bảo thủ đã cầm quyền gần một thập kỷ.
Năm 2019, ông Trudeau một lần nữa chiến thắng ở cuộc bầu cử và tiếp tục nhiệm kỳ thứ hai. Tuy nhiên, đảng Tự do của ông Trudeau giành được tổng cộng 157/338 ghế tại Quốc hội, không đủ để ông có thể thành lập một chính phủ đa số (170 ghế). Do vậy, đảng Tự do đã đứng ra thành lập chính phủ chỉ với chưa đầy 35% số phiếu ủng hộ của người dân trên toàn quốc.
Sau quyết định giải tán Quốc hội và thông báo bầu cử sớm hơn 2 năm, Thủ tướng Canada Justin Trudeau đang đứng trước nhiều thách thức từ phe đối lập. Nhiều người đã chỉ trích ông Trudeau theo đuổi một cuộc bầu cử vì lợi ích chính trị của riêng mình.
Trong khi đó, ông Trudeau khẳng định, việc kích hoạt một cuộc bầu cử sớm để giúp chính quyền của ông giành được đa số ghế trong Hạ viện, từ đó đẩy mạnh việc xử lý đại dịch Covid-19 và kích thích nền kinh tế.
Ngoài ra, đảng Tự do cũng cam kết, nếu giành chiến thắng, sẽ tăng ngân sách lên 78 tỷ CAD (62 tỷ USD) trong 5 năm tới và tập trung vào thúc đẩy ngành y tế, bao gồm tiêm mũi vaccine Covid-19 tăng cường miễn phí và tài trợ cho các địa phương triển khai hệ thống hộ chiếu vaccine.
Những tuần qua, đảng này đặt ra các mục tiêu như: biến Canada thành quốc gia không phát thải carbon vào năm 2050, hỗ trợ tiền mặt để tìm kiếm những ngôi mộ vô danh, thắt chặt các quy định về súng đạn và hứa tái định cư cho 40.000 người tị nạn Afghanistan.
Đảng Tự do nhận được nhiều sự ủng hộ từ Vùng Đại Tây Dương Canada, cũng như ở Ontario và Quebec, hai tỉnh đông dân nhất.
| Lãnh đạo đảng Bảo thủ Erin O'Toole. (Nguồn: Canadian Press) |
Đảng Bảo thủ: Erin O’Toole
Đối thủ lớn nhất của Thủ tướng Trudeau trong cuộc bầu cử lần này là lãnh đạo đảng Bảo thủ, ông Erin O’Toole, cựu Bộ trưởng phụ trách các vấn đề về cựu chiến binh.
Từng là luật sư với 9 năm kinh nghiệm ở Hạ viện, nhưng ông O’Toole là một cái tên khá xa lạ với hầu hết cử tri Canada. Chính trị gia 48 tuổi cũng không quá nổi tiếng ở đảng Bảo thủ khi mới chỉ lãnh đạo đảng này được hơn một năm.
Để chuẩn bị cho cuộc bầu cử lần này, ông O’Toole và các trợ lý đã nghiên cứu về chính sách của cựu Thủ tướng Anh David Cameron, nhằm hiện đại hóa đảng Bảo thủ. Ông cũng đang ngắm đến sự ủng hộ của các cử tri mới, những người thường không đi bầu cử.
Cụ thể, đảng Bảo thủ hứa sẽ đáp ứng các mục tiêu ban đầu của Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu, nhằm giảm 30% lượng khí thải vào năm 2030.
Thời gian qua, ông O’Toole đã đạt được nhiều bước tiến bất ngờ, vươn lên thu hẹp đáng kể khoảng cách với đương kim Thủ tướng, khiến cuộc đua tưởng như dễ dàng lại càng quyết liệt.
Hiện tại, đảng Bảo thủ đang trở lại mức ủng hộ cao của cử tri như hồi năm 2019, với các cử tri chủ yếu đến từ Manitoba, Saskatchewan và Alberta.
| Lãnh đạo đảng Dân chủ Mới (NDP) Jagmeet Singh. (Nguồn: Canadian Press) |
Đảng Dân chủ Mới: Jagmeet Singh
Ông Jagmeet Singh là một chính trị gia theo đạo Sikh, lãnh đạo đảng NDP từ năm 2017.
Từng là luật sư bào chữa hình sự, ông Singh chuyển sang làm chính trị vào năm 2011 ở Ontario. Tại đây, ông đã tạo dựng tên tuổi bằng cách thúc đẩy các chính sách về tăng cường trách nhiệm của cảnh sát. Sáu năm sau, ở tuổi 38, ông đã giành chiến thắng trong cuộc đua trở thành lãnh đạo đảng NDP.
Tuy là một chính đảng với sự ủng hộ lớn, từng được coi là đảng lớn thứ 3 ở Canada, nhưng NDP đang dần mất đi sự ủng hộ trong 2 cuộc bầu cử vừa qua. Năm 2019, đảng này chỉ giành được 24 ghế trong Hạ viện, ít hơn 20 ghế so với năm 2015.
Trong cuộc bỏ phiếu lần này, các khảo sát cho thấy, đảng NDP đang đứng thứ ba, với tỷ lệ ủng hộ khoảng 20%.
| Ông Yves-Francois Blanchet. (Nguồn: La Presse) |
Đảng Khối Quebec: Yves-Francois Blanchet
Yves-Francois Blanchet là lãnh đạo của Khối Quebec, một đảng chỉ tham gia tranh cử với các ứng viên đến từ Quebec. Cương lĩnh của đảng này là bảo vệ quyền lợi của tỉnh bang Québec trong cấp liên bang và ủng hộ độc lập cho Québec. Vì thế, đảng này chỉ hoạt động trong tỉnh bang này trong các cuộc bầu cử.
Dưới sự lãnh đạo của ông Blanchet, đảng này đã có sự phát triển nhanh chóng bất ngờ và giành được 32 ghế trong cuộc bầu cử năm 2019, đánh bật NDP để trở thành đảng lớn thứ 3 trong Hạ viện Canada.
Ông Blanchet cho biết, người dân Canada đang ngày càng sử dụng ít tiếng Pháp và nếu giành chiến thắng, ông sẽ đưa ra một dự luật, bắt buộc người nhập cư vào Canada và sống ở Quebec phải biết tiếng Pháp mới được cấp quốc tịch.
| Bà Annamie Paul. (Nguồn: Canadian Press) |
Đảng Xanh: Annamie Paul
Annamie Paul năm nay 48 tuổi và là người phụ nữ da màu gốc Do Thái đầu tiên lãnh đạo đảng Xanh.
Bà Paul không phải là nghị sĩ Hạ viện Canada nhưng trong cuộc bầu cử năm nay, mục tiêu lớn nhất của bà và đảng Xanh là đạt được nhiều ghế nhất có thể.
Đảng Xanh đã giành được 3 ghế trong cuộc bầu cử liên bang năm 2019.
| Ông Maxime Bernier. (Nguồn: Canadian Press)) |
Đảng Nhân dân Canada: Maxime Bernier
Từng nắm giữ nhiều chức vụ quan trọng trong chính phủ Canada như Bộ trưởng Ngoại giao, Bộ trưởng Du lịch, Bộ trưởng Công nghiệp, nhưng ông Bernier và đảng PPC lại không nhận được nhiều sự ủng hộ trong cuộc bầu cử lần này.
Năm 2017, sau khi để thua trong cuộc đua giành chức lãnh đạo đảng Bảo thủ, ông Bernier đã ra đi và thành lập đảng PPC. Sau đó, ông đã để tuột mất chiếc ghế Hạ nghị sĩ vào tay đảng Bảo thủ trong cuộc bầu cử năm 2019.
Theo các khảo sát, đảng PPC có thể sẽ nhận được khoảng 6% số phiếu, nhưng nhiều khả năng sẽ không giành được ghế nào trong Hạ viện.