| Việc ông Itamar Ben Gvir tham gia và sự trỗi dậy của đảng Chủ nghĩa phục quốc tôn giáo cực hữu là điểm nhấn trong bầu cử Quốc hội Israel. (Nguồn: Flash90) |
Phát biểu trên đài phát thanh quân đội ngày 31/10, cựu Thủ tướng Benjamin Netanyahu cho biết, nếu đảng Likud chiến thắng trong bầu cử Quốc hội Israel, ông sẽ vô hiệu hóa thỏa thuận phân định lãnh hải với Lebanon và để Chủ tịch đảng Chủ nghĩa phục quốc tôn giáo Itamar Ben Gvir làm Bộ trưởng An ninh.
Ở diễn biến khác liên quan, trong khuôn khổ chuyến thăm Mỹ, Tổng thống Israel Isaac Herzog dự kiến hội đàm với Ngoại trưởng Antony Blinken và Cố vấn An ninh quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan trong ngày 1/11 (giờ địa phương).
Trong mấy tháng qua, những lập trường cực đoan của ông Ben Gvir và Phó Chủ tịch đảng Chủ nghĩa phục quốc tôn giáo Bezalel Smotrich đã khiến Mỹ và một số nước khác lo lắng.
Cả ông Blinken và Sullivan đều lo ngại đảng Chủ nghĩa phục quốc tôn giáo cực đoan của ông Ben Gvir sẽ giành nhiều sự ủng hộ. Ngoài ra, ít nhất có hai nghị sĩ cấp cao của đảng Dân chủ Mỹ đã công khai bày tỏ quan ngại về lập trường chính trị của 2 nhân vật này.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) Abdullah bin Zayed cũng thẳng thắn bày tỏ việc sẽ xem xét lại quan hệ với Israel nếu thủ lĩnh đảng Likud Benjamin Netanyahu thành lập chính phủ với ông Ben Gvir và ông Smotrich.
Trong bối cảnh đó, Tổng thống Israel Isaac Herzog đã giải thích rằng, sẽ có nhiều kịch bản xảy ra với cuộc bầu cử ngày 1/11 và kêu gọi Washington không nên sớm kết luận.
Nhà lãnh đạo trên cũng đề nghị phía Mỹ kiên nhẫn đợi đến khi Israel thành lập được chính phủ và “hãy để tiến trình dân chủ diễn ra theo đúng bản chất của nó”. Tuy nhiên, cá nhân ông Herzog cũng thừa nhận khả năng đảng Chủ nghĩa phục quốc tôn giáo sẽ có ghế trong chính phủ mới của Israel.
Ông Ben Gvir là một nhân vật gây tranh cãi, không chỉ ở Israel mà cả đối với dư luận quốc tế, khu vực. Ông này tự nhận là đệ tử của Giáo sĩ Do Thái cực đoan Meir Kahane, nhân vật bị cả Israel cùng Mỹ coi là khủng bố và cấm hoạt động chính trị từ năm 1980.
Bản thân ông Ben Gvir cũng từng bị kết án tù với tội danh khủng bố và bị kích động phân biệt chủng tộc vào năm 2007.
Tháng 9/2022, trong làn sóng bạo lực với người Palestine ở Đông Jerusalem và Bờ Tây, ông Ben Gvir đã cầm súng xông vào điểm nóng xung đột ở Sheikh Jarrah thuộc Đông Jerusalem. Ông này cùng Phó Chủ tịch đảng Bezalel Smotrich bị coi là những nhân vật chính trị cực đoan nhất ở Israel.
Dự kiến, ngày 1/11 (theo giờ địa phương), trên 6,8 triệu cử tri Israel sẽ đi bỏ phiếu bầu cử Quốc hội (Knesset) - lần thứ năm trong chưa đầy 4 năm. Cuộc bầu cử không chỉ nhằm tìm ra 120 đại biểu đại diện cho người dân Israel để quyết định những vấn đề hệ trọng của đất nước, mà cũng quyết định ai sẽ là thủ tướng điều hành chính phủ trong nhiệm kỳ 4 năm sắp tới.
Tuy nhiên, nhiều dấu hiệu cho thấy, tình trạng bế tắc chính trị hiện nay sẽ chưa được giải quyết. Theo kết quả thăm dò dư luận vài tháng vừa qua cho tới sát ngày bầu cử, phe ủng hộ và phản đối ông Benjamin Netanyahu đều sẽ giành được khoảng 60 ghế mỗi phe.
Nếu kịch bản này diễn ra, cả hai phe đều sẽ thiếu một ghế để đạt được ngưỡng quá bán cần thiết. Trong bối cảnh đó, các bên sẽ phải vận động được một hoặc một vài đảng ngả về phe mình để có đủ ghế thành lập chính phủ.