Điều không thể lại thành có thể
"Điều không thể lại thành có thể" - ứng cử viên Tổng thống Pháp Marine Le Pen thuộc phe cực hữu từng thốt lên như vậy khi ông Donald Trump giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ.
Tuy nhiên, hiệu ứng Trump có lẽ không giúp cho bà Le Pen gia tăng thanh thế như bà từng hi vọng. Một phần là bởi ông Trump hóa ra không phải là người cùng chí hướng với bà Le Pen, khi ông cho ném bom Syria và không ủng hộ Tổng thống Syria Bashar al-Assad, người mà bà Le Pen ủng hộ. Không những thế, ông Trump đã lảng tránh nước Nga, trong khi bà Le Pen tăng cường liên kết với Tổng thống Putin. Chính quyền của ông Trump cũng đang có không ít rắc rối nội bộ.
Từ chiến thắng bất ngờ của ông Trump và việc Anh đột nhiên bỏ phiếu quyết định rời khỏi Liên minh châu Âu (EU), cử tri Pháp chí ít cũng đã rút ra được một điều rằng họ cần phải sẵn sàng đón nhận những bất ngờ.
| Bốn ứng cử viên hàng đầu của cuộc bầu cử Tổng thống Pháp (từ trái qua): Emmanuel Macron, Francois Fillon, ông Jean-Luc Melenchon và Marine Le Pen. (Nguồn: RTL) |
Chỉ còn vài ngày nữa là diễn ra cuộc bỏ phiếu vòng 1 bầu cử Tổng thống Pháp (ngày 23/4), các cuộc thăm dò dư luận cho thấy 4 ứng cử viên hàng đầu của Pháp đang bám đuổi sát nhau tới mức không có ứng viên nào nổi trội rõ rệt. Trong khi đó, chỉ 2 ứng cử viên hàng đầu mới tiến tiếp vào vòng 2, vào ngày 7/5. Theo các hãng thăm dò dư luận, bà Le Pen, người phản đối nhập cư và mở cửa biên giới châu Âu, có cơ hội vào vòng 2 song lại khó có khả năng giành chiến thắng.
Phe dân túy ở khắp châu Âu đã có được thành công xen lẫn thất bại trong các cuộc bầu cử kể từ tháng 11/2016. Cử tri ở Hà Lan đã loại bỏ ứng cử viên hay gây kích động Geert Wilders để duy trì nguyên trạng, trong khi cử tri Italy bỏ phiếu phản đối giới quyền lực và cử tri Áo lại từ chối ứng cử viên tổng thống cực hữu.
Ở Pháp, chiến thắng của ông Trump đã khiến các đối thủ của bà Le Pen được chú ý. Ứng cử viên độc lập theo phái trung lập Emmanuel Macron thể hiện mình là người chống lại chủ nghĩa dân tộc và chủ nghĩa bảo hộ của ông Trump.
Nỗi thất vọng của bà Le Pen
Bà Le Pen coi chiến thắng của ông Trump là bằng chứng thuyết phục cho chiến lược tranh cử của mình. Bà gọi chiến thắng của ông Trump và cuộc bỏ phiếu rời EU của Anh (Brexit) là “những sự lựa chọn dân chủ chôn vùi trật tự xưa cũ và là những phiến đá để xây dựng nên một thế giới ngày mai”.
| Bà Le Pen chủ trương đưa Pháp rời khỏi EU. (Nguồn: Sputnik) |
Tuy nhiên, thời gian ông Trump giữ chức Tổng thống vừa qua cho thấy việc thực hiện những lời hứa dân túy không dễ dàng như người ta tưởng. Thierry de Montbrial, Chủ tịch Viện Quan hệ Quốc tế Pháp, nhận xét: "Chúng ta đã được thấy các quan điểm mới đây nhất của ông Trump đối ngược với những gì bà Le Pen từng hi vọng”.
Bà Le Pen đã không còn liên hệ mình với ông Trump sau khi Mỹ bắn tên lửa vào Syria hồi đầu tháng và tức giận nói rằng Trump đang cố gắng trở thành “cảnh sát của thế giới”. Sự thay đổi quan điểm của ông Trump về NATO cũng làm bà Le Pen thất vọng. Bà muốn rút nước Pháp ra khỏi cơ cấu chỉ huy của NATO và coi liên minh này là mối đe dọa không cần thiết đối với nước Nga hiện nay, khi mà Liên Xô không còn.
Emmanuel Riviere, Giám đốc hãng thăm dò dư luận Kantar Public (Pháp) nhận định: “Nếu có một hiệu ứng Trump đối với chiến dịch tranh cử này, thì đó là trong suy nghĩ, nhiều người thừa nhận rằng bất cứ điều gì cũng có thể xảy ra”.
Lực lượng cử tri ủng hộ bà Le Pen không hoàn toàn giống như lực lượng ủng hộ ông Trump, mặc dù theo ông Riviere, cả hai đều được sự ủng hộ từ “những người da trắng mất vị thế xã hội”. Bà Le Pen cũng không có một bộ máy đảng quyền lực như đảng Cộng hòa của ông Trump và ít được các thế hệ có tuổi ủng hộ như ông Trump. Tuy nhiên, bà Le Pen được giới trẻ ủng hộ nhiều hơn.
Ông Riviere nhận xét: “Tình hình chính trị Pháp đang diễn ra theo chiều hướng chưa từng có tiền lệ. Nhiệm kỳ tổng thống lần này sẽ là nhiệm kỳ mà chúng ta chưa từng gặp trước đây”.