Kịch bản của bộ phim dựa trên vở kịch tâm lý tình cảm của Anton Chekhov – “On the Harmfulness of Tobacco” (tạm dịch: Về những tác hại của thuốc lá).
Nhà báo Allan M. Jalon tình cờ biết đển bộ phim khi gặp đạo diễn nổi tiếng Jack Garfein tháng 10/2015. Ông Garfein đã tiết lộ rằng mình đang giữ một bản sao bộ phim. Điều thú vị này đã khiến Allan bắt đầu dấn thân vào điều tra những gì đã xảy ra xung quanh bộ phim đó.
| Đạo diễn Paul Newman. (Nguồn: Getty Images) |
Cuộc gặp gỡ
Qua vài lần gặp gỡ, Garfein đã quyết định cho Allan xem kiệt tác của Paul Newman, bộ phim “On the Harmfulness of Tobacco”.
Đây là một bộ phim đen trắng kể về Ivan Ivanovich Nyukhin - một người cực kỳ sợ vợ. Khi đang giảng giải về tác hại của thuốc lá trong một khán phòng thì Ivan chợt bùng nổ tâm trạng và chuyển sang kể về người vợ độc đoán của mình và cuộc sống bi đát với người phụ nữ đó, phải dắt chó đi dạo, phải bắt bọ,…, bị chính vợ mình gọi là “bù nhìn”.
Đang nói, bỗng ông phát hiện ra người vợ đã đến đứng ngay đằng sau lưng ông từ lúc nào. Ánh đèn sân khấu bật sáng, không gian vắng lặng không một bóng người hiện ra trước mắt người đàn ông. Chưa kịp bừng tỉnh, ông đã bị vợ chộp lấy, kéo ra ngoài, trao cho sợi xích và con chó. Bộ phim kết thúc.
| Michael Strong vai Nyukhin trong vở kịch "On the Harmfulness of Tobacco" của Chekhov. |
Sự ra đời của bộ phim
Newman đã tình cờ tham gia một buổi gặp mặt ở Actors Studio, nơi các diễn viên trao đổi lối diễn xuất với nhau và dạy cách diễn cho những người mới vào nghề. Khi đó, mọi người đang diễn vở “On the Harmfulness of Tobacco”. Ông đã hoàn toàn bị thu hút bởi vở kịch và quyết định chuyển thể nó thành phim, thực hiện ước mơ trở thành đạo diễn từ lâu của mình.
Newman đã tìm đến nhà dàn dựng hiệu ứng nổi tiếng Arnold Ornitz và mời ông đảm nhận vai trò giám đốc hình ảnh, Richard Sylbert trở thành nhà thiết kế cho bộ phim. Amram đảm nhận vai trò viết nhạc. Nắm vai trò quan trọng nhất, nam diễn viên chính trong bộ phim không ai khác chính là Michael Strong.
Một vài người đã nghĩ rằng Newman bị điên khi làm một bộ phim chỉ có một người độc thoại. Nhưng ông vẫn cảm thấy rất tự tin với tác phẩm của mình. Ông đã từng nói: “Nếu chúng tôi cảm thấy không hài lòng với bộ phim này, chúng tôi sẽ đốt nó”. Với quyết tâm như vậy, ông đã bỏ ra khoảng 22.000 USD (trị giá bằng khoảng 180.000 USD hiện nay).
Bối cảnh của bộ phim diễn ra ở một sân khấu nhỏ Orpheum ở nhà hát Yiddish. Dù chỉ mất 5 ngày để quay nhưng không hiểu sao, mãi ba năm sau, bộ phim mới được ông hoàn tất.
Xóa sổ bộ phim
Năm đó, với vai diễn Nyukhin, Michael Strong đã được đề cử trong giải Oscar với hạng mục nam diễn viên chính xuất sắc. Tuy nhiên, ông đã không giành được giải.
| Bản sao cuối cùng của bộ phim đã được Michael Strong chuyển đến cho Jack Garfein trước khi qua đời. (Nguồn: Allan M. Jalon) |
Sau đó, Newman đã gặp Strong, trao cho diễn viên này bản sao của bộ phim và nói đã xóa tên mình khỏi bộ phim, xem như nó chưa từng tồn tại. Newman không muốn ai xem nó nữa. Mặc dù đã đặt tất cả tâm huyết của mình vào bộ phim, nhưng ông nghĩ rằng mọi người không ai muốn xem nó. Sau này, Newman đã không hề nhắc đến bộ phim, ông chỉ cho rằng mình là đạo diễn của 6 tác phẩm, trong đó, “Rachel, Rachel” là tác phẩm đầu tiên của ông.
Điều gì đã khiến Newman thất vọng đến vậy? Các nhà nghiên cứu nghĩ rằng, đó là do bộ phim đã không tạo nên tên tuổi cho ông. Người khác lại cho rằng nữ diễn viên Joanne Woodward, vợ của ông không muốn ông tiếp tục dấn thân vào nó nữa. Bản thân Garfein lại đoán rằng do Newman đã không tìm được một hãng phim nào muốn chiếu nó.
Tại nhà hát Billy Rose Theatre Division của thư viện thành phố New York, nhà báo Allan tìm thấy một chiếc hộp lưu trữ có đề “Tài liệu của Michael Strong”. Trong chiếc hộp, Allan tìm thấy bức thư của Howard Thompson, một phóng viên tờ New York Times, với nội dung trả lời về cách cứu vãn bộ phim. Thompson giới thiệu cho Strong hai nhà phát hành phim nổi tiếng hàng đầu là bạn của ông. Nhưng không ai biết được Strong đã làm gì, ông có liên lạc với hai nhà sản xuất này hay không? Hay họ đã từ chối sản xuất bộ phim?
Những người con của Strong thường thấy một cái hộp màu nâu, hình vuông trong tủ quần áo của ông. Ở một góc có dòng chữ viết tay: “On The Harmfullness of Tobaco". Ở góc khác, một dòng chữ trắng viết “Michael Strong”. Gia đình cho biết, Strong rất tự hào về bộ phim này, nhưng ông không hề kể cho bất cứ ai nghe về điều gì đã xảy ra.
Cuộc đời của Michael Strong
Michael Strong (tên thật là Cecil Natapoff), có cha mẹ là người Nga và người Do Thái di cư đến sinh sống tại New York. Ông bắt đầu sự nghiệp biểu diễn ở đài phát thanh Yiddish.
| Cảnh trong phim: Màn biểu diễn độc thoại của Michael Strong tại Actors Studio. |
Strong có một sự nghiệp mà mọi diễn viên đều mơ ước khi xuất hiện ở nhà hát, trong các bộ phim nhựa và cả trên truyền hình. Ông cũng từng tham gia đóng trong một số phim của đạo diễn Kazan, người đã giúp đỡ ông rất nhiều. Những người bạn và đồng nghiệp nổi tiếng của ông như Kirk Douglas và Karl Malden xem Strong như một diễn viên xuất sắc. Do vậy, không quá khó để hiểu lý do mà Newman đã chọn ông là diễn viên chính cho bộ phim.
Ông gặp người vợ thứ hai của mình khi cô đang là diễn viên thực tập. Cả hai yêu nhau đến mức ông quyết định ly dị vợ mình để cưới cô. Họ đã chuyển đến sống cùng nhau tại một căn nhà nhỏ ở Lloyd Place, trong một con hẻm giữa Santa Monica và đại lộ Sunset, phía Tây Hollywood, thành phố Los Angeles. Cuộn phim của Newman cũng được mang theo cùng và được cất giữ trong một cái tủ nhỏ trong phòng ngủ của khách.
Từ năm 1969 đến năm 1970, Strong tham gia thêm nhiều vai diễn khác, đặc biệt, bộ phim “The Price” ông tham gia đã được trình chiếu trên toàn quốc. Khi được tạp chí Chicago Daily News phỏng vấn, Strong đã mở ví và mang ra bài báo về bộ phim “On the Harmfulness of Tobacco” được cắt từ tờ New York Times cho phóng viên xem. Ông vẫn hy vọng có thể tìm cách cứu lại bộ phim. Có vẻ như Strong không bao giờ quên được vai diễn trong bộ phim đầu đời của mình.
Như chưa bao giờ mất đi
Michael chết do căn bệnh ung thư dạ dày vào ngày 17/9/1980, thọ 62 tuổi. Cuốn phim của ông được trao cho đạo diễn Jack Garfein với hy vọng rằng Garfein có thể làm cách nào đó cứu vãn được số phận của bộ phim.
| Bức hình nhiếp ảnh gia Eve Arnold chụp Paul Newman ở Actors Studio. |
Nhưng, Garfein đã cất nó đi với lời giải thích rằng, Newman đã xóa tên mình khỏi tấm thẻ trên bộ phim. Ông sợ rằng, nếu công chiếu bộ phim, ông và Newman có thể sẽ thất vọng thêm một lần nữa. Vì thế, ông tôn trọng ý kiến của Newman. Và cứ như vậy, bộ phim đã ở trong căn hộ của ông suốt 34 năm nay.
Năm 2012, Garfein đã đến New York và gặp một cô gái nhập cư người Nga Do Thái 37 tuổi tên là Natalia Repolovsky tại một bữa tiệc, một người đam mê những vở kịch của Chekhov. Hai năm sau, Garfein mang bản phim cũ quay trở lại New York để quyên góp cho thư viện thành phố New York. Vì chưa bao giờ biết hay đọc về vở diễn “On the Harmfulness of Tobacco”, Repolovsky đã thuyết phục ông cho cô xem bộ phim và Garfein đã đồng ý.
Sau khi xem xong, Garfein đã xúc động thốt lên rằng: “Tôi đã sai rồi! Paul cũng đã sai khi thất vọng về bộ phim.”
| Đạo diễn Jack Garfein và Natalia Repolovsky cùng bộ phim “On the Harmfulness of Tobacco”. (Nguồn: Allan M. Jalon) |
Vào cuối tháng 4 năm ngoái, Garfein đã đồng ý để TCM công chiếu bộ phim này. Phó Giám đốc sản xuất chương trình của hãng TCM, ông Charles Tabesh đã tuyên bố kênh Turner Classic Movies dự định sẽ công chiếu bộ phim thất lạc này lần đầu tiên vào đầu năm sau.
Cuối cùng, bộ phim cũng đã tìm lại được một cuộc đời mới.