📞

Biến tướng doping

07:37 | 28/08/2008
Trong bài viết trên Scientific American, tác giả H. Lee Sweeney (giáo sư Đại học Y Pennsylvania, một trong những chuyên gia doping hàng đầu thế giới) cho biết biến tướng tinh vi nhất của doping là gen tổng hợp, có thể duy trì nhiều năm và tạo ra các chất hóa học giúp tăng cơ một cách tự nhiên.

Loại liệu pháp gen này có thể thay đổi cuộc sống ở người già và bệnh nhân loạn dưỡng cơ. Với kỹ thuật hiện tại, người ta không thể phát hiện gì cả. Các hóa chất tổng hợp giúp tăng cơ (từ liệu pháp gen) hoàn toàn giống hệt hóa chất tự nhiên có trong cơ thể và chỉ nằm trong cơ chứ không trong máu. Do đó, việc truy tìm dấu vết doping là không thể được.

Không để tấm huy chương bị vấy bẩn bởi doping là mục tiêu hàng đầu của tinh thần thể thao. Tại Olympic Bắc Kinh 2008, giới chức Trung Quốc cam kết không để xảy ra tình trạng doping.

Quá trình kiểm tra doping bắt đầu từ ngày 27-7 và kéo dài đến khi thế vận hội kết thúc ngày 24-8. Tổng cộng có 4.500 cuộc xét nghiệm doping, trong đó có 900 cuộc thử máu.

Một cách chi tiết, có ba loại cơ trong cơ thể: cơ trơn, cơ tim và cơ xương (chiếm nhiều nhất, đóng vai trò quan trọng trong vóc dáng cơ thể và teo dần đi với ảnh hưởng tuổi tác). Như vậy, làm thế nào để kích thích phát triển cơ xương, đó chính là chìa khóa vấn đề. Trong thí nghiệm, người ta chọn một virus làm phương tiện vận chuyển gen tổng hợp (giúp phát triển cơ xương) để thâm nhập vào cơ thể.

Một khi lọt vào nhân tế bào chủ, virus sẽ dùng cơ chế phân chia tế bào của mình để sản sinh gen và protein. Để đem lại sự phát triển cơ xương, người ta sử dụng gen nhân tạo có thể sản sinh thành tố phát triển giống như insulin (insulinlike growth factor I, IGF-I). Thí nghiệm trên chuột con cho thấy IGF-I đã làm tăng 15-30% cơ, đồng thời giúp tăng sức dẻo dai ở chuột già. Đáng chú ý là IGF-I chỉ có trong cơ, không có trong máu do đó không gây hiệu ứng phụ cho tim mạch cũng như ung thư.

Giáo sư H. Lee Sweeney cho biết thêm cơ chỉ là chặng đầu của liệu pháp gen doping. Còn nhiều “cánh cửa” khác. Sức chịu đựng thường bị chi phối bởi lượng oxy vào cơ. Do đó, vấn đề cốt lõi là làm sao bơm oxy vào cơ. Trong tự nhiên, erythropoietin là protein giúp kích thích phát triển tế bào hồng cầu mang oxy. Do vậy, người ta đã chế ra erythropoietin nhân tạo. Vài năm gần đây, loại thuốc Epoietin (thường được gọi tắt EPO - dùng trị bệnh thiếu máu) đã được nhiều vận động viên sử dụng, đặc biệt tại vòng đua Tour de France 1998.

Dù toàn bộ một đội đã bị loại khỏi Tour de France khi bị phát hiện dùng EPO nhưng việc dùng EPO đến nay tiếp tục tồn tại. Trong phòng thí nghiệm, người ta thật ra đã tiến hành thử dùng liệu pháp gen để kích thích tăng erythropoietin trên động vật (khỉ và khỉ đầu chó). Ở cả hai thí nghiệm, tế bào hồng cầu trong con vật đã tăng gần gấp đôi trong mười tuần!...

Dù lo ngại về sự lạm dụng liệu pháp gen cho doping, giới chức thể thao cũng thừa nhận liệu pháp gen có thể hữu ích cho việc giúp vận động viên nhanh chóng hồi phục sau chấn thương. Theo Tuổi Trẻ Cuối Tuần