Bitcoin: Đồng tiền tương lai hay bong bóng

Trên thế giới, một số công ty đã lên tiếng chấp nhận loại tiền này. Mới đây nhất, tỷ phú Richard Brason tuyên bố sẽ nhận Bitcoin từ khách hàng muốn mua chuyến du lịch ngoài vũ trụ tại công ty ông. Thậm chí, người sở hữu Bitcoin có thể mua được cả nội y của Victoria's Secret.

Tuy nhiên, không giống như các đồng tiền pháp định khác, Bitcoin không được hỗ trợ bởi hoạt động kinh tế của một nước cũng như không được phát hành bởi bất kỳ ngân hàng quốc gia nào. Như nhiều quốc gia khác, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cũng chưa công nhận “đồng tiền ảo” này.

24 triệu VNĐ/ 1 bitcoin

Cùng với cơn sốt tiền ảo Bitcoin trên thế giới, ở Việt Nam, cộng đồng "chơi", hay nói đúng hơn là lượng người tìm hiểu về Bitcoin đang tăng trưởng nhanh chóng. Lượng người tìm hiểu mới phát sinh khá lớn, đặc biệt sau thời điểm truyền thông loan tin giá Bitcoin lên hơn 1.200 USD hồi đầu tháng 12/2013.

Tại các diễn đàn mạng như vnbitcoin, bitcoinviet, các thành viên truyền nhau những bài viết giải thích rất chi tiết về bitcoin, hướng dẫn cách "đào" tiền và mua bán. Trên Facebook cũng xuất hiện nhiều trang cộng đồng Bitcoin với lượng thành viên đến hàng trăm người. Các trang này vừa là nơi chia sẻ các bài viết hướng dẫn, vừa giải đáp thắc mắc cho người dùng, kiêm luôn nơi rao bán, giao dịch giữa các thành viên.

Nhiều thành viên cũng truyền tai nhau về cách làm giàu nhờ đầu tư vào Bitcoin và xem đây là kênh đầu tư nhanh chóng kiếm lời. Có trang mạng còn đưa ra dẫn chứng thành công cũng như giao dịch trao đổi "thật" từ Bitcoin.

Cũng bắt đầu xuất hiện những trang web giao dịch Bitcoin trực tuyến như muabitcoin.com. Trang web giao dịch Bitcoin lớn của quốc tế như blockchain.info cũng đã có phần tiếng Việt. Theo quảng cáo trên các trang này, người mua có thể chuyển khoản tiền vào các tài khoản ngân hàng trong nước như Vietcombank, Đông Á… để mua Bitcoin.

Tuần trước, công ty THNN Hiệp Đồng (đơn vị chủ quản diễn đàn mua sắm Làm cha mẹ) đã chính thức chấp nhận Bitcoin trong thanh toán tiền quảng cáo. Hiện chưa có đối tác nào sử dụng Bitcoin, nhưng theo người quản lý công ty, đây là xu thế mới của thương mại điện tử thế giới nên họ không muốn bỏ qua.

Không dễ dàng

Về lý thuyết, Bitcoin hữu hạn về số lượng phát hành. Hiện số lượng Bitcoin đã phát hành ra là 11 triệu và sẽ đạt mức tối đa 21 triệu vào năm 2140, bởi vậy, giá trị của nó chắc chắn sẽ tăng mạnh. Do đó, đầu tư "máy đào" là đầu tư cho tương lai. Tuy nhiên, phải đầu tư hệ thống máy tính có bộ vi xử lý mạnh, đặc biệt là vi xử lý đồ họa cực mạnh thì mới có khả năng giải được các thuật toán sinh ra tiền ảo.

Tuy vậy, có máy tính "khủng" thì việc đào Bitcoin cũng không phải việc dễ dàng với những thuật toán ngày càng phức tạp để việc “đào” ngày càng khó và đòi hỏi máy xử lý càng phải mạnh hơn.

Do đó, nhiều người xoay qua tham gia theo hình thức "lướt sóng" - mua đi bán lại. Hiện giá của mỗi Bitcoin trên các trang web ở Việt Nam dao động từ 20-21,5 triệu đồng/đơn vị, trong khi bán ra là 23,8 hoặc 24,5 triệu đồng.

Thực và ảo

Người ta nói rằng, tất cả những điều cần thiết để một dạng tiền tệ giữ được giá trị là lòng tin và sự thích nghi. Với Bitcoin, hai tiêu chuẩn này có thể đo lường bằng việc ngày càng có nhiều người sử dụng. Giá trị của nó được tạo trực tiếp từ những người sẵn sàng chấp nhận nó như một phương tiện thanh toán.

Người sở hữu Bitcoin có thể mua bán đồng tiền này và qui đổi ra vài đồng tiền khác. Bitcoin cũng có thể được chuyển từ người này sang người khác trên Internet. Những đặc điểm này khiến Bitcoin trở nên lý tưởng cho việc làm đồng tiền thanh toán thương mại điện tử hay trong các giao dịch quốc tế vì không cần phải chú ý đến phí ngân hàng hay biến động tỷ giá.

Theo ông Huỳnh Trung Minh, Giám đốc miền Nam Khối Ngân hàng bán lẻ VIB, chơi Bitcoin gần như đi mua xổ số. Tuy nhiên, giá trị Bitcoin không ổn định và bị điều chỉnh dựa trên số lượng người mong muốn có nó, càng nhiều người muốn có Bitcoin, giá trị của Bitcoin sẽ càng tăng, như cổ phiếu bluechip trên thị trường chứng khoán.

Vì các trang web không có tính pháp nhân ở Việt Nam cũng như không có pháp nhân ở bất kỳ quốc gia nào và không được nhà nước công nhận, nên khi bị quỵt hay xù nợ, người chơi chẳng biết đòi ai. Chưa kể các "chìa khóa cá nhân" đều nằm trên mạng hay trong ổ cứng máy tính, nếu máy tính hư hay tài khoản bị hack thì toàn bộ tiền mất hết.

Còn đối với hệ thống ngân hàng hay nền kinh tế của một quốc gia, khi quá nhiều người tham gia vào trò chơi tiền ảo thì một dòng tiền đang ở ngân hàng sẽ bị dịch chuyển qua. Khi thấy việc kiếm tiền quá dễ thì nhiều người lao vào và tìm cách lôi kéo thêm nhiều người khác. Đây cũng là cơ hội để trục lợi của một số băng nhóm, buôn bán hàng hóa trái phép, rửa tiền, chuyển ngân lậu làm mất tác dụng của cơ chế quản lý ngoại hối của Ngân hàng Nhà nước.

Không phải ngẫu nhiên, mới đây, cả Mỹ và Trung Quốc đã có biện pháp cứng rắn để ngăn chặn những hậu quả mà Bitcoin gây ra như rửa tiền, buôn lậu ma túy.