Bức tranh kinh tế thế giới từ những góc nhìn đa chiều

Ths. Từ Anh Tuấn
Nhìn lại năm 2023, có thể nói, đã có những tín hiệu vui khi nền kinh tế thế giới cơ bản “hạ cánh an toàn”, nhiều kịch bản xấu không bùng phát. Tuy nhiên, vẫn còn đó âu lo trước những khó khăn trung hạn.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Bức tranh kinh tế thế giới từ những góc nhìn đa chiều
Bức tranh kinh tế thế giới từ những góc nhìn đa chiều.

Đến cuối năm 2023, báo cáo của nhiều học giả và các tổ chức quốc tế đa phần kết luận nền kinh tế thế giới đã “hạ cánh mềm” với những sắc thái thận trọng khác nhau. Các dự báo vào cuối năm 2023 đa phần đều được điều chỉnh tích cực hơn so với giữa năm.

Cụ thể, Liên minh châu Âu (EU) dự báo tăng trưởng đạt 3,1%, điều chỉnh tăng 0,3 điểm phần trăm so với dự báo trong tháng 5/2023, Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) dự báo tăng trưởng kinh tế thế giới năm 2023 đạt 3,0%, giữ nguyên dự báo tháng 7/2023; Fitch Ratings (FR) dự báo tăng trưởng đạt 2,9%, cao hơn 0,4% so với dự báo tháng 9/2023; Ngân hàng thế giới (WB) nhận định tăng trưởng toàn cầu đạt 2,1% năm 2023, giữ nguyên dự báo trong tháng 6/2023.

Kinh tế thế giới “hạ cánh mềm” nhưng còn tiềm ẩn nhiều thách thức

Trong năm 2023, căng thẳng địa chính trị tiếp tục là nhân tố tác động nổi bật. Xung đột giữa Nga và Ukraine bước sang năm thứ ba và chưa có dấu hiệu chấm dứt, trong khi đó, giao tranh giữa Israel và lực lượng Hamas bất ngờ bùng phát. Không chỉ gây thiệt hại lớn về người và tài sản, các cuộc xung đột này còn gây biến động thị trường tài chính và giá hàng hóa toàn cầu như năng lượng và lương thực. Điều này đặt ra rủi ro đối với tăng trưởng và lạm phát, làm gia tăng tính bất định, khó dự đoán của kinh tế thế giới.

Cạnh tranh Mỹ-Trung tiếp tục diễn biến phức tạp, mặc dù hai bên đã có những nỗ lực cải thiện tình hình. Trong năm 2023, vấn đề nổi bật trong quan hệ Mỹ - Trung là cuộc chiến công nghệ căng thẳng, khi hai bên chạy đua quyết liệt để giành vị trí thống trị ở những công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, ô tô điện và năng lượng sạch. Nhiều biện pháp hạn chế thương mại được mỗi bên đưa ra nhằm cản bước tiến của đối phương trong các lĩnh vực này.

Những nhân tố tác động đến kinh tế thế giới năm 2024 và trung hạn

Đối với năm 2024, hầu hết các tổ chức quốc tế dự báo tăng trưởng toàn cầu tiếp tục suy giảm và đạt mức thấp hơn năm 2023. Tăng trưởng toàn cầu hiện nay phụ thuộc rất nhiều vào động lực của các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển, trong khi trên 93% các nền kinh tế phát triển sẽ bị chậm lại.

Xu thế “thập kỷ mất mát” do các động lực tăng trưởng đều suy yếu

Theo báo cáo của Ngân hàng thế giới (3/2023), tăng trưởng kinh tế thế giới trong một thập kỷ tới tiếp tục tăng trưởng đuối dần do những động lực cơ bản đều giảm sút.

Sự giảm tốc trong sản suất, yếu tố then chốt cho thu nhập và tiền lương, đang giảm ở mức thấp nhất kể từ năm 2000. Đầu tư, động lực thúc đẩy mở rộng kinh tế, chỉ tăng trưởng bằng một nửa so với hai thập kỷ trước.

Lực lượng lao động toàn cầu tăng trưởng chậm do tình trạng dân số già ở các nền kinh tế phát triển và tăng dân số giảm tốc ở nhiều nền kinh tế đang phát triển. Thương mại quốc tế sa sút do giảm tổng cầu toàn thế giới. Đại dịch Covid-19 đã làm trầm trọng thêm sự gián đoạn đối với giáo dục và y tế, gây ra những hậu quả lâu dài đối với sản lượng kinh tế tiềm năng.

Xung đột và căng thẳng địa chính trị tiếp tục là nguy cơ hiện hữu

Trong năm 2024, có 61% nhà kinh tế trưởng tin rằng kinh tế toàn cầu sẽ tiếp tục đi vào xu thế suy thoái. Trong số này, 90% tin rằng, nguyên nhân chính dẫn đến những bất ổn kinh tế toàn cầu trong năm 2024 là do các tác động của khủng hoảng địa chính trị (WEF, 2023). Khủng hoảng địa chính trị đã trở thành một yếu tố nghiêm trọng ảnh hưởng đến tình hình kinh tế toàn cầu, góp phần tạo ra sự bất ổn và bất định trong môi trường kinh doanh quốc tế.

Cạnh tranh Mỹ-Trung bất lợi cho kinh tế thế giới

Nhiều học giả cho rằng cạnh tranh chiến lược Mỹ - Trung tiếp tục là nhân tố mang lại nhiều rủi ro đối với tăng trưởng của kinh tế thế giới.

Quan hệ Mỹ-Trung bước sang giai đoạn bất định, căng thẳng và khó kiểm soát do hai bên không có được tầm nhìn chung về định hình quan hệ hợp tác. Hai nước có nhiều động thái trả đũa lẫn nhau, phân tách thị trường, chuỗi cung, công nghệ... Xu hướng “an ninh hóa” quá mức các quan hệ kinh tế thương mại, khoa học công nghệ dẫn đến sự nghi ngờ và chia rẽ, tạo nguy cơ phân mảng kinh tế quốc tế, đặt các quốc gia khác trước áp lực phải chọn bên.

Những rủi ro từ kinh tế Trung Quốc và châu Âu

Các chuyên gia kinh tế cảnh báo thách thức trong năm 2024 đối với nền kinh tế Trung Quốc sẽ là hướng tăng trưởng đi xuống. Ông Logan Wright (Rhodium Group) nhận định: “Sự suy giảm của kinh tế Trung Quốc mang tính cấu trúc, gây ra bởi sự kết thúc của việc mở rộng tín dụng và đầu tư chưa từng có trong thập kỷ qua”.

Tăng trưởng kinh tế chậm lại trong khi giá tiêu dùng thường xuyên ở mức yếu trong 2023 do tổng cầu yếu đang đe dọa nguy cơ vòng xoáy giảm phát. Bất động sản tăng nóng thời gian dài, gặp cú sốc của Covid-19 làm đình trệ thị trường, gây nguy cơ vỡ bong bóng. Đây là những hiểm họa đối với tăng trưởng kinh tế Trung Quốc.

UNCTAD cảnh báo, lo ngại về triển vọng tăng trưởng ở Trung Quốc làm dư luận ít chú ý đến các nguy cơ của kinh tế châu Âu. Kinh tế khối này có tỷ trọng toàn cầu tương đương với Trung Quốc (xấp xỉ 18% tính theo sức mua tương đương).

Trong khi tốc độ tăng trưởng ở Trung Quốc hiện nay đã giảm khoảng 30% so với so với mức trung bình trước Covid-19 (2015–2019), tốc độ tăng trưởng ở châu Âu đã giảm tới 70% mỗi năm. Việc tiếp tục thắt chặt tiền tệ ở khu vực đồng Euro đứng trước nguy cơ mất cân bằng, có thể rơi vào suy thoái vào năm 2024.

Nợ công và chính sách siết chặt tài chính của các nước phát triển tiếp tục là thách thức của các nước nghèo, cản trở thực hiện Các mục tiêu phát triển bền vững (SDGs) 2030.

Mặc dù cho đến nay, thế giới đã tránh được một cuộc khủng hoảng nợ hệ thống, nhưng một cuộc khủng hoảng phát triển đang diễn ra. Trước đại dịch Covid-19, nhiều nước đang phát triển vốn đã có mức nợ không bền vững cao. Sự kết hợp của nhiều cuộc khủng hoảng và chính sách tiền tệ chặt chẽ ở các nước phát triển đã làm xấu đi tình hình nợ công ở các nước đang phát triển.

Tổng nợ thế giới đạt đỉnh 257% so với tổng sản phẩm quốc gia vào năm 2020 do đại dịch Covid -19, gây trở ngại cho việc tiếp cận nguồn lực cần thiết để đạt được SDGs 2030 và các cam kết về khí hậu tại Hội nghị COP 21 (Paris, 2015).

Cung cấp các giá trị công, chuyển đổi số, cải cách các cấu trúc tài chính, phát triển xanh, bền vững tiếp tục là những giải pháp căn bản

Trước những thách thức trên, chuyên gia cho rằng các chính phủ cần tập trung vào việc cung cấp hàng hóa và dịch vụ công toàn cầu để đảm bảo an sinh xã hội và phát triển bền vững. Bảo tồn đa dạng sinh học, bảo vệ môi trường, đẩy mạnh các biện pháp phòng chống dịch bệnh và thúc đẩy thương mại quốc tế là những yếu tố quan trọng. Theo khảo sát của chuyên gia, các mảng đầu tư hiệu quả nhất sẽ là lĩnh vực chuyển đổi số (97% khuyến nghị), năng lượng (76%), lương thực (67%) và biến đổi khí hậu (67%).

Các cơ chế, nguyên tắc và thể chế của tài chính toàn cầu cần được cải cách để tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư và tăng trưởng. Cơ chế này nên dựa trên sự tham gia của tất cả các nước đang phát triển, cùng thỏa thuận và xây dựng các thủ tục, các chính sách khuyến khích và răn đe trên cơ sở thống nhất của các bên.

Nhìn lại năm 2023, có thể nói, đã có những tín hiệu vui khi nền kinh tế thế giới cơ bản “hạ cánh an toàn”, nhiều kịch bản xấu không bùng phát. Tuy nhiên, vẫn còn đó âu lo trước những khó khăn trung hạn. Mọi khuyến nghị dường như đã hội tụ cho thấy những trọng tâm phía trước: kiến tạo hòa bình, duy trì ổn định; thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, phát triển xanh - bền vững; xử lý nợ, tăng cường hỗ trợ các nước đang phát triển đạt SDGs... Điều quan trọng là quyết tâm hành động của các chính phủ với tầm nhìn dài hạn, vì những lợi ích bền vững, vượt trên những tính toán thiển cận, cùng hợp tác vì tương lai của thế giới.

Lan toả mạnh mẽ hình ảnh một Việt Nam tiềm lực, vị thế và uy tín mới

Lan toả mạnh mẽ hình ảnh một Việt Nam tiềm lực, vị thế và uy tín mới

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng Phu nhân và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã về tới Hà Nội sáng 23/1, ...

Thế giới sẽ thế nào trong năm con rồng?

Thế giới sẽ thế nào trong năm con rồng?

Thế giới bước sang năm con rồng, với những thay đổi mang tính bước ngoặt có thể dự báo trước về địa chính trị và ...

WEF Davos 2024: Thế giới cần có niềm tin

WEF Davos 2024: Thế giới cần có niềm tin

“Chúng ta đang đối mặt với một thế giới rạn nứt và chia rẽ xã hội ngày càng trầm trọng, dẫn đến tình trạng bất ...

Hội nghị thượng đỉnh BRICS, những thông điệp, hàm ý đối với nền kinh tế và an ninh chính trị thế giới

Hội nghị thượng đỉnh BRICS, những thông điệp, hàm ý đối với nền kinh tế và an ninh chính trị thế giới

Trong bối cảnh thế giới đầy biến động, Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế mới nổi hàng đầu (BRICS) lần thứ 15 ...

Kinh tế thế giới: Lại dấy lên hy vọng phục hồi những tháng cuối năm

Kinh tế thế giới: Lại dấy lên hy vọng phục hồi những tháng cuối năm

Các thị trường đang nổi lên của thế giới vừa trải qua một quý đầy thử thách, nhưng những dấu hiệu chưa chính thức cho ...

Xem nhiều

Đọc thêm

Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Malaysia của Tổng Bí thư Tô Lâm, hai bên đã nâng cấp quan hệ Việt Nam-Malaysia lên Đối tác chiến lược toàn diện.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Hai Chủ tịch Quốc hội đã trao đổi thực chất, hiệu quả về các biện pháp thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai nước, hai Quốc hội trong thời ...
Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn trả lời phỏng vấn nhân dịp Việt Nam trúng cử thành viên UNCITRAL nhiệm kỳ 2025-2031.
Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Tòa nhà hành chính Quốc hội Campuchia là công trình được Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam trao tặng Đảng, Nhà nước và nhân dân Campuchia.
Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024 tại thị trường trong nước quay đầu giảm nhẹ ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 138.000 – 139.500 đồng/kg.
Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng chưa dứt chuỗi tăng, mở cuộc săn hàng giá hời, không có lý do để điều chỉnh dự báo

Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng chưa dứt chuỗi tăng, mở cuộc săn hàng giá hời, không có lý do để điều chỉnh dự báo

Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng chưa dứt chuỗi tăng, mở cuộc săn hàng giá hời, không có lý do để điều chỉnh dự báo.
Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024 tại thị trường trong nước quay đầu giảm nhẹ ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 138.000 – 139.500 đồng/kg.
Doanh nghiệp Hàn Quốc 'mách' Việt Nam cách tăng năng suất, cải thiện hiệu quả sản xuất

Doanh nghiệp Hàn Quốc 'mách' Việt Nam cách tăng năng suất, cải thiện hiệu quả sản xuất

TS. Nguyễn Văn Thân thông tin, Diễn đàn Hợp tác đầu tư Việt Nam-Hàn Quốc 2024 đã thu hút hơn 500 đại biểu từ hai quốc gia.
Khát vọng về 'chân trời tăng trưởng và phát triển mới' cho doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam-Hàn Quốc

Khát vọng về 'chân trời tăng trưởng và phát triển mới' cho doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam-Hàn Quốc

Chiều nay (21/11), Diễn đàn Hợp tác đầu tư Việt Nam-Hàn Quốc năm 2024 đã diễn ra tại Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC), Hà Nội.
Giới thiệu hình ảnh, tiềm năng của Bình Định với nhà đầu tư, doanh nghiệp Thái Lan

Giới thiệu hình ảnh, tiềm năng của Bình Định với nhà đầu tư, doanh nghiệp Thái Lan

Từ 21-23/11, tại TP. Quy Nhơn, UBND tỉnh Bình Định tổ chức sự kiện Gặp gỡ các doanh nghiệp Thái Lan.
Giá cà phê hôm nay 21/11/2024: Giá cà phê bật tăng mạnh mẽ, xuất khẩu giảm sâu, hàng Việt sẽ vẫn tuân thủ EUDR

Giá cà phê hôm nay 21/11/2024: Giá cà phê bật tăng mạnh mẽ, xuất khẩu giảm sâu, hàng Việt sẽ vẫn tuân thủ EUDR

Giới phân tích dự báo sản lượng cà phê vụ 2024 - 2025 của Việt Nam có thể giảm 10-15% so với vụ 2023 - 2024. Việt Nam là quốc gia xuất khẩu cà phê ...
Thu hút vốn FDI xanh: Lợi thế nhiều, thách thức lớn

Thu hút vốn FDI xanh: Lợi thế nhiều, thách thức lớn

Baoquocte.vn. Thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) xanh đang hòa mình cùng làn sóng phát triển kinh tế xanh của đất nước.
Bất động sản mới nhất: Chênh lệch giá chung cư giữa Đông và Tây Hà Nội, đề nghị dừng thanh tra 10 dự án, điều kiện bồi thường khi thu hồi đất

Bất động sản mới nhất: Chênh lệch giá chung cư giữa Đông và Tây Hà Nội, đề nghị dừng thanh tra 10 dự án, điều kiện bồi thường khi thu hồi đất

Khảo sát thị trường chung cư Hà Nội, Hải Dương đề nghị dừng thanh tra 10 dự án… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới

73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới

Theo Báo cáo của Batdongsan.com.vn nửa cuối năm 2024, 73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới.
Bất động sản mới nhất: Giá chung cư chỉ tăng không giảm, giá thuê lại ‘bất động’, điều kiện để cưỡng chế thu hồi đất

Bất động sản mới nhất: Giá chung cư chỉ tăng không giảm, giá thuê lại ‘bất động’, điều kiện để cưỡng chế thu hồi đất

Căn hộ chung cư vẫn là 'điểm nóng' của thị trường, gần 4.000 căn hộ cũ tại TP.HCM sắp được sửa chữa… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Danh sách dự án chung cư giá cao ngất tại Hà Nội và TPHCM, làm gì khi mua phải đất ‘dính’ quy hoạch?

Bất động sản mới nhất: Danh sách dự án chung cư giá cao ngất tại Hà Nội và TPHCM, làm gì khi mua phải đất ‘dính’ quy hoạch?

Loạt dự án chung cư giá tăng vọt tại Hà Nội và TPHCM, Cần Thơ kiểm kê đất đai chuyên đề về sân golf… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững

Nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững

Giải thưởng Nhà môi giới bất động sản Việt Nam nhằm tôn vinh các cá nhân có đóng góp tích cực, nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững.
Bất động sản mới nhất: Mặc kệ tồn kho ngày càng lớn, giá vẫn tăng vù vù, thị trường vào mùa cuối năm, bảng giá 14 chung cư vừa mở bán

Bất động sản mới nhất: Mặc kệ tồn kho ngày càng lớn, giá vẫn tăng vù vù, thị trường vào mùa cuối năm, bảng giá 14 chung cư vừa mở bán

Tồn kho ngày càng lớn, giá chung cư tại TPHCM chạm 80 triệu đồng/m2, Hà Nội thu hồi hơn 7.100 m2 đất… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11: Loạt đồng tiền trú ẩn an toàn tăng giá

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11: Loạt đồng tiền trú ẩn an toàn tăng giá

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11 ghi nhận Yen Nhật, đồng Franc Thụy Sỹ và đồng bạc xanh đã tăng giá.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11: USD hạ nhiệt, Yen Nhật thêm 'báo động'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11: USD hạ nhiệt, Yen Nhật thêm 'báo động'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11 tiếp tục hạ nhiệt, vẫn neo trên mức 106.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11: USD đảo chiều, thị trường tự do tiếp đà 'bay cao'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11: USD đảo chiều, thị trường tự do tiếp đà 'bay cao'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11 ghi nhận đồng USD giảm trong khi đồng EUR tăng 0,54%, đạt mức 1,0598 USD.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11: Thị trường tự do tiến xa

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11: Thị trường tự do tiến xa

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11 ghi nhận USD mua vào tại các thị trường tự do đang cao hơn 465 đồng so với kênh ngân hàng.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/11: USD vươn tới mức đỉnh một năm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/11: USD vươn tới mức đỉnh một năm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/11 ghi nhận đồng USD tăng giá so với các đồng tiền chính, neo ở mức đỉnh trong một năm.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 14/11: USD neo đỉnh một năm, EUR, Yen Nhật giảm mạnh

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 14/11: USD neo đỉnh một năm, EUR, Yen Nhật giảm mạnh

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 14/11 ghi nhận USD tăng lên mức cao nhất trong một năm so với các loại tiền tệ chính.
Phiên bản di động