Doha đã yêu cầu ICAO sử dụng cơ chế giải quyết tranh chấp theo Công ước Chicago năm 1944 để xử lý bất đồng, sau khi các nước láng giềng vùng Vịnh bao gồm Saudi Arabia, Các tiểu vương quốc Ả rập Thống nhất (UAE), Bahrain và Ai Cập đóng cửa không phận đối với các máy bay Qatar, cắt đứt quan hệ ngoại giao với Doha vì cáo buộc nước này bảo trợ chủ nghĩa khủng bố và có quan hệ gần gũi với Iran. Tuy nhiên, nhiều nguồn tin cho rằng, việc tìm kiếm một thỏa thuận nhanh chóng nhằm giải quyết tranh chấp liên quan tới vấn đề không phận là rất khó đạt được.
| Các máy bay của Qatar từng sử dụng hành lang thông qua không phận của Bahrain để lưu thông ít ngày sau khi khủng hoảng ngoại giao vùng Vịnh nổ ra. (Nguồn: Supplied) |
Cuộc gặp tại Montreal quy tụ sự tham gia của các Bộ trưởng Giao thông Vận tải và các quan chức hàng không từ các quốc gia vùng Vịnh, Ai Cập là cuộc họp cấp cao đầu tiên giữa các nước liên quan tới cuộc khủng hoảng vùng Vịnh, tuy nhiên vẫn chưa rõ liệu các cuộc nói chuyện được tổ chức theo kiểu trực tiếp hay gián tiếp.
Một thành viên của phái đoàn Saudi Arabia dẫn đầu bởi Bộ trưởng Giao thông nói rằng họ sẽ không gặp trực tiếp các đại diện của Qatar.
Trước đó, giám đốc điều hành Qatar Airways Akbar Al Baker cho biết quyết định đóng cửa không phận là "chưa từng có tiền lệ" và mâu thuẫn trực tiếp với công ước bảo đảm quyền dân sự đi lại tự do trên vùng trời của các nước khác. Ông này nói thêm: "Chúng tôi không phải là một cơ quan chính trị, chúng tôi là một hãng hàng không và sự phong tỏa này đã tước bỏ các quyền được đảm bảo của chúng tôi. Chúng tôi kêu gọi ICAO tuyên bố đây là một hành động bất hợp pháp".
Theo các nguồn tin thân cận, Qatar dự kiến sẽ họp riêng với các thành viên hội đồng và Chủ tịch ICAO và các cuộc đàm phán sẽ kéo dài trong 2 ngày.
Điều 84 của Công ước Chicago quy định rằng nếu 2 quốc gia không thể giải quyết tranh chấp liên quan đến Công ước Chicago thông qua đàm phán thì có thể yêu cầu Hội đồng giải quyết. Các thành viên tham gia tranh chấp không được phép bỏ phiếu về vấn đề này. Phán quyết của Hội đồng có thể được kháng cáo lên một tòa án đặc biệt.
Một nguồn tin giấu tên cho biết tranh chấp về không phận sẽ khó giải quyết vì vấn đề này là tranh chấp lớn liên quan tới nhiều quốc gia.
ICAO cũng từng phải đứng ra giải quyết tranh chấp không phận vào năm 1971 khi Pakistan kiện Ấn Độ đóng cửa không phận sau khi những kẻ li khai ở khu vực Kashmir cướp một máy bay. Tuy nhiên, Hội đồng ICAO chỉ khuyến khích 2 bên giải quyết bất đồng thông qua đối thoại.