| Hàng Việt chiếm áp đảm ở sản phẩm từ thấp đến trung bình |
Theo Bộ Thương mại Campuchia, Việt Nam là nước dẫn đầu về lượng hàng tiêu thụ tại Campuchia trong năm 2008, với tổng giá trị hàng hoá tiêu thụ 988 triệu USD, vượt xa so với vị trí thứ hai (Trung Quốc) - 784 triệu USD và thứ ba (Thái Lan) với 674 triệu USD. Đây là năm thứ hai liên tiếp, Việt Nam giữ ngôi vị này.
Thương hiệu nhỏ làm... chuyện to
Theo khảo sát, Thái Lan hiện có 300 văn phòng đại diện, đại lý công ty tại Campuchia, nhiều gấp đôi Việt Nam. Nhìn ở 25 siêu thị và trung tâm thương mại lớn, nhỏ ở Phnom Penh, có khoảng trên 80% là sản phẩm nhập từ các nước hoặc các công ty đa quốc gia dán nhãn mác Thái. Tuy nhiên, hàng Việt Nam đang chiếm thị phần áp đảo ở nhóm sản phẩm giá từ thấp đến trung bình, với những thương hiệu nhỏ của các nhà sản xuất là cơ sở, doanh nghiệp nhỏ.
Tại một số chợ lớn ở Phnom Penh, 100% các sạp bán quần áo trẻ em đều có hàng Việt Nam, bán mạnh nhất là loại có mức giá thấp. Tại một số cửa hàng, sạp chợ kinh doanh theo kiểu tự chọn thì tất cả các mẫu quần áo cho trẻ em từ sơ sinh đến ba tuổi đều cùng loại, cùng hiệu với những sản phẩm đang bán ở Co.opmart hay Big C của Việt Nam. Nét khác biệt so với mặt hàng này ba năm trước, chính là trên nhãn đều có tem phụ ghi bằng tiếng Khmer, ghi rõ xuất xứ “made in Vietnam”.
Ba nhóm sản phẩm hàng Việt Nam được bán phổ biến ở các chợ Campuchia là hàng nhôm nhựa gia dụng, nước hoa và dụng cụ – nguyên liệu cho thợ làm tóc, làm móng tay, trang điểm… Đặc biệt, tất cả loại sản phẩm mà các công ty lớn ít chú ý như kim, chỉ, nút, tăm xỉa răng, lược, gương đều đến từ chợ Bình Tây và Kim Biên.
Đến thời làm ăn bài bản
Từ lâu, biết rõ thị trường Campuchia đầy tiềm năng, nhưng suốt những năm 2003-2007, nhiều doanh nghiệp lớn của Việt Nam vẫn chưa thể phát triển kinh doanh chính thức vì nhiều chi phí phát sinh, nên rất khó cạnh tranh với hàng Thái Lan và Trung Quốc về giá. Nhưng từ đầu năm 2008, nhiều doanh nghiệp đã bắt đầu giải được bài toán này.
Một số doanh nghiệp đã chọn cách xuất khẩu FOB theo đường chính ngạch. Theo đó, trách nhiệm vận chuyển, bán hàng, mở mạng lưới… đều giao hết qua nhà phân phối Campuchia. Doanh nghiệp chỉ hỗ trợ kinh phí cho việc quảng bá, xây dựng mạng lưới. Có lợi thế là người địa phương, nên nhà phân phối ở Campuchia có thể tự tổ chức hình thức kinh doanh thương mại phù hợp, với mức chi phí rẻ hơn đến 25% so với doanh nghiệp Việt Nam tiến hành trước đây.
Một cách giải khác là bắt tay với thế hệ thương nhân mới. Họ từng học về marketing, quản trị kinh doanh ở Thái Lan, Singapore, Mỹ, Australia..., biết cách kết hợp các phương thức kinh doanh hiện đại với cách giao dịch truyền thống dựa trên uy tín và các mối quan hệ, nên có thể giúp doanh nghiệp Việt Nam thiết lập mạng lưới phân phối, cũng như đường vận chuyển hàng hoá, kho trữ hàng rộng khắp các tỉnh của Thái Lan.
Nhiều vùng đô thị Campuchia đang trong giai đoạn phát triển, dấu hiệu thấy rõ là những siêu thị mini, cửa hàng tự chọn, cà phê máy lạnh wifi… được mở ra. Cơ hội phát triển kinh doanh theo bài bản hiện đại cũng đang mở rộng với doanh nghiệp Việt Nam.
Thùy Trang