Câu chuyện làm giáo dục phi lợi nhuận của "người thầy" đồng sáng lập Khan Academy Vietnam

Ông Phạm Đức Trung Kiên và “người thầy giáo” Đỗ Ngọc Minh.

Từ đầu những năm 2000, khi VTV2 chỉ có chương trình thế giới động vật và một số ít các chương trình dạy học trên truyền hình, giảng viên Đỗ Ngọc Minh của Viện CNTT, Đại học Quốc gia Hà Nội đã là khuôn mặt quen thuộc với khán giả cả nước với chương trình Tin học trên truyền hình, phát đều đặn 3 số/tuần, đồng hành liên tục nhiều năm cùng ban khoa giáo Đài truyền hình Việt Nam.

Năm 2005, ông Minh là một trong những nhà khoa học trẻ của Đại học Quốc gia Hà Nội tham dự sự kiện ra mắt đầu tiên của Quỹ giáo dục Việt Nam (VEF) tại Nha Trang. Cơ duyên gặp gỡ ông Phạm Đức Trung Kiên, Giám đốc điều hành VEF và sau này là nhà sáng lập The Vietnam Foundation (VNF) đã truyền cảm hứng để ông Minh bắt đầu với sự nghiệp giáo dục mở và các hoạt động hỗ trợ giáo dục phi lợi nhuận.

Ông Đỗ Ngọc Minh

Vai trò đầu tiên của ông Minh là giám đốc chương trình học liệu mở Việt Nam, Vietnam Open Courseware (VOCW), được thành lập bởi VEF, MOET và VASC. Với sự đồng hành và hỗ trợ đến từ những người đứng đầu chương trình OCW của học viện MIT và Connexions của đại học Rice, Hoa Kỳ, ông Minh và cộng sự đã giúp cho nhiều trường đại học của Việt Nam không những khai thác nguồn học liệu mở sẵn có một cách hiệu quả, mà còn chủ động tự xây dựng kho học liệu mở của đơn vị mình.

Năm 2008, khi the Vietnam Foundation (VNF) được thành lập, ông Minh tiếp tục vai trò của mình cùng chương trình Tài nguyên giáo dục mở Việt Nam (VOER). Ông đồng thời cũng là chuyên gia trong lĩnh vực OER của UNESCO, tham gia nhiều hoạt động của UNESCO như trở thành thành viên ban giám khảo giải thưởng OPAL Award 2011 cho các quốc gia có sáng kiến đột phá, tham dự hội nghị thượng đỉnh về OER tại Paris năm 2012, tham gia ban cố vấn OER khu vực châu Á Thái Bình Dương OERAsia.

Nhận thấy được tầm quan trọng của kho học liệu mở miễn phí nhằm đem đến cho sinh viên, người đi làm kho tài liệu chất lượng, ông Minh đã cùng đội ngũ The Vietnam Foundation ấp ủ dự án kho học liệu mở miễn phí hoàn toàn của người Việt và dành cho người Việt. Nghĩ là làm, năm 2014 chương trình học liệu mở VOER chính thức vận hành và đã đem đến cho người dùng nguồn tri thức vô tận. Đến nay, chương trình đã có 22.290 tài liệu, 525 tuyển tập từ 13.484 tác giả đóng góp và những con số vẫn tiếp tục tăng lên mỗi ngày.

Năm 2019, ông Minh đồng hành cùng nhà sáng lập VNF gặp gỡ, trao đổi với Sal Khan - nhà sáng lập Khan Academy với mục tiêu đưa chương trình học chất lượng chuẩn quốc tế trên nền tảng Khan Academy về Việt Nam. Năm 2021, chương trình Khan Academy Vietnam (KAV) chính thức đặt nền móng tại Việt Nam, cung cấp các khóa học miễn phí dành cho bậc mầm non đến tiền Đại học, tiêu biểu là các khóa học Toán, An toàn Internet… đã được bản địa hóa, bám sát nhu cầu thực tiễn của người dân Việt.

Đội ngũ Khan Academy chụp cùng thầy cô và học sinh Trường Quang Minh B - Mê Linh - Hà Nội

Không chỉ là một chuyên gia công nghệ thông tin, ông Minh còn là người tiên phong trong nghiên cứu về E-learning tại Việt Nam và đồng thời là "người thầy," đã dẫn dắt đội ngũ VNF, KAV… trong quá trình hiện thực hóa các dự án giáo dục phi lợi nhuận. Nhận thức rõ về việc công nghệ phát triển rất nhanh, ông Minh luôn ý thức theo sát những xu hướng công nghệ hiện đại, những công nghệ mới trong chuyển đổi số, đặc biệt là chuyển đổi số trong lĩnh vực giáo dục, để hỗ trợ đội ngũ giáo viên tại nhiều trường trên cả nước có thể ứng dụng công nghệ vào giảng dạy, đặc biệt là triển khai Khan Academy trong các trường phổ thông và trong phong trào tự học toàn dân. Ông cũng là người truyền cảm hứng cho cộng đồng với những hoạt động tiên phong, thúc đẩy phong trào giáo dục mở đại trà MOOCs như Coursera, Edx, Udemy,... tại Việt Nam. Gần đây, ông Minh là thành viên sáng lập và là chủ nhiệm mạng lưới nghiên cứu và triển khai Blockchain trong các trường Đại học (UBA), với mong muốn mang tới những kết nối, những nguồn lực và đặc biệt là nguồn tài nguyên giáo dục Mở tốt nhất về Blockchain và Web3 cho giảng viên và sinh viên các trường Đại học và Cao đẳng trên toàn quốc.

Với khát vọng được cống hiến cho cộng đồng, cùng niềm tin giáo dục sẽ thay đổi được cuộc sống của mỗi người, hằng ngày “người thầy” và đội ngũ VNF, VOER, KAV vẫn đang nỗ lực đổi mới, sáng tạo hơn nữa để các chương trình giáo dục phi lợi nhuận đến gần hơn nữa với toàn bộ người dân Việt.