Chỉ số PAPI 2016: Bức tranh đa chiều về quản trị hành chính công

Đó là những điểm đáng chú ý trong báo cáo "Kết quả nghiên cứu về chỉ số hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh ở Việt Nam 2016" (PAPI) công bố ngày 4/4, tại Hà Nội.

Tham dự sự kiện có ông Kamal Malhotra, Trưởng đại diện thường trú của Liên hợp quốc (UN), Chương trình phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam, đại diện lãnh đạo các Bộ, ban, ngành, tỉnh, thành phố trong cả nước cùng đông đảo giới truyền thông.

Dịch vụ hành chính công được cải thiện

Năm 2016 là năm thứ 6 liên tiếp UNDP thực hiện khảo sát PAPI tại Việt Nam. Kết quả PAPI thể hiện đánh giá của người dân thông qua trải nghiệm và cảm nhận của họ về hiệu quả quản trị, hành chính công và cung ứng dịch vụ công của bộ máy chính quyền các cấp.

Phát biểu tại sự kiện, ông Kamal Malhotra đánh giá kết quả khảo sát PAPI 2016 cho thấy một bức tranh đa chiều. Một mặt, báo cáo thể hiện dịch vụ công được cải thiện bền vững trong suốt 6 năm qua. Mặt khác, từ kết quả khảo sát, các tỉnh, thành có thể làm tốt hơn để cải thiện năng lực và thái độ của công chức, viên chức, tăng tính minh bạch, khả năng phản hồi và trách nhiệm giải trình của các cơ quan nhà nước.

Theo báo cáo PAPI 2016, trong 6 chỉ số nội dung, chỉ số cung ứng dịch vụ công tăng mạnh nhất ở 35 tỉnh, thành so với năm 2011. Cụ thể, nhận thức của người dân về y tế công lập cải thiện rõ rệt do số lượng người có bảo hiểm y tế tăng từ 62% năm 2015 lên 73% năm 2016.

Báo cáo cũng cho thấy, chất lượng chăm sóc sức khỏe miễn phí cho trẻ em tăng mạnh: 32% người khảo sát cho biết dịch vụ dành cho trẻ em dưới 6 tuổi “rất tốt”, cao hơn so với tỉ lệ 23% năm 2015. Người dân chấm điểm chất lượng bệnh viện công tuyến huyện/quận cao hơn, song đánh giá của người sử dụng dịch vụ này giữa các tỉnh, thành phố có mức chênh lệch lớn…

Theo TS. Đặng Hoàng Giang, Phó Giám đốc Trung tâm nghiên cứu phát triển hỗ trợ cộng đồng (CECODES) - thành viên của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA), số người cho rằng cần phải đưa hối lộ để tiếp cận dịch vụ y tế công cộng cấp quận/huyện giảm từ 43% năm 2015 xuống 39% năm 2016. Đây là một xu hướng tích cực ghi nhận được trong năm 2016.

Bên cạnh đó, khảo sát PAPI 2016 ghi nhận tín hiệu tích cực khi người dân nhìn chung hài lòng hơn với các thủ tục đăng ký cấp giấy phép xây dựng và dịch vụ hành chính cấp xã/phường cho giấy tờ tùy thân.

Theo TS. Giang, một điểm sáng nữa là xu hướng thu hồi đất tiếp tục giảm. Theo đó, khoảng 6,8% người trả lời cho biết họ bị thu hồi đất năm 2016, thấp hơn tỉ lệ 7,4% của năm 2015 và 5,7% của năm 2014. “Tỉ lệ này giảm tương đối so với tỉ lệ 9% mỗi năm trong giai đoạn 2011 - 2013 (thời điểm trước khi Luật Đất đai (sửa đổi) năm 2013 có hiệu lực)”, TS. Giang nhận định.

Tuy nhiên, cũng theo khảo sát, chỉ số kiểm soát tham nhũng khu vực công năm 2016 có xu hướng giảm điểm. Tỉ lệ người dân cho biết họ phải chi “lót tay” cho công chức để làm xong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và cho giáo viên tiểu học công lập để con em được quan tâm hơn vẫn tiếp tục tăng lên trong năm 2016.

Bên cạnh đó, khoảng 54% số người dân cho rằng cần phải đưa hối lộ mới xin được việc làm trong khu vực nhà nước, cao hơn tỉ lệ 51% của năm 2015 và 46% của năm 2011. Tỉ lệ người dân cho rằng cán bộ chính quyền địa phương biển thủ công quỹ cũng tăng.

Môi trường và xóa đói giảm nghèo ngày càng được quan tâm

Theo TS. Paul Schuler, chuyên gia quản lý chất lượng khảo sát PAPI của UNDP, đói nghèo vẫn được xem là vấn đề hệ trọng nhất đối với người dân. Tuy nhiên, so với kết quả khảo sát năm 2015, năm 2016, tỉ lệ người dân cho rằng môi trường là mối quan ngại lớn nhất tăng 10%.

“Sự gia tăng đột biến này chắc chắn phản ánh mối quan tâm của dư luận sau sự kiện cá chết hàng loạt tại khu vực duyên hải miền Trung hồi tháng 4/2016”, TS. Paul Schuler nhận định.

Đại diện UNDP cho biết thêm, người dân cả nước ngày càng quan ngại hơn về ô nhiễm không khí và ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt. Hơn 67% số người sống gần sông ngòi cho biết chất lượng nước từ những nguồn này kém hơn so với 3 năm trước và 36% số người trả lời cho rằng chất lượng không khí kém hơn so với 3 năm trước.

Khảo sát cũng cho thấy, nhóm người dân có trình độ giáo dục cao, có điều kiện kinh tế khá giả hơn quan ngại về vấn đề môi trường hơn cả. Đa số người dân lựa chọn ưu tiên bảo vệ môi trường hơn tăng trưởng kinh tế song họ vẫn lưu ý trọng tâm xóa đói giảm nghèo.

Về vấn đề môi trường, TS. Đặng Hoàng Giang cũng nhấn mạnh, người dân khu vực Đồng bằng sông Cửu Long lo ngại nhiều về chất lượng nguồn nước trong khi người dân thuộc Đồng bằng sông Hồng và các tỉnh phía Bắc lại tỏ ra quan ngại về chất lượng không khí.

Bên cạnh đó, những vấn đề hệ trọng khác là việc làm, phát triển kinh tế, hội nhập, tranh chấp biển Đông, tham nhũng và giao thông cũng được người dân quan tâm.