Nhiều tin đồn đoán cho rằng ngày 9/9 tới, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ tới Bình Nhưỡng tham dự lễ kỷ niệm 70 năm Quốc khánh Triều Tiên theo lời mời của nhà lãnh đạo Kim Jong-un. Đây là một trong những dịp kỷ niệm hàng năm quan trọng nhất của Triều Tiên, cùng với ngày sinh của các vị cố lãnh đạo Kim Il-sung và Kim Jong-il.
Giới phân tích từ lâu đã dự đoán về chuyến thăm của Chủ tịch Tập Cận Bình tới Triều Tiên trong năm nay để “đáp lễ”, sau khi nhà lãnh đạo Kim Jong-un đã có ba chuyến thăm tới Trung Quốc. Hai trong chuyến thăm này diễn ra vào tháng Ba và tháng Năm trước khi ông Kim Jong-un và Tổng thống Donald Trump có cuộc gặp thượng đỉnh tại Singapore hồi tháng 6. Chuyến thăm thứ Ba diễn ra sau hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều và ông Kim Jong-un được cho là đã thông báo với ông Tập về kết quả của cuộc gặp với ông Trump.
Lời mời nồng nhiệt
Nếu trở thành hiện thực, đây sẽ là chuyến thăm đầu tiên của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đến thủ đô Bình Nhưỡng kể từ khi ông nhậm chức vào năm 2012 và cũng là chuyến thăm đầu tiên của lãnh đạo cao nhất Trung Quốc tới Triều Tiên kể từ sau chuyến thăm của ông Hồ Cẩm Đào vào năm 2005.
| Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong cuộc gặp vào tháng 5/2018 tại Bắc Kinh, Trung Quốc. (Nguồn: AP) |
Các chuyên gia cho rằng chuyến thăm “lịch sử” này là dấu hiệu cho thấy quan hệ giữa Trung Quốc và Triều Tiên được nâng lên tầm cao mới. Bắc Kinh chính là đối tác thương mại quan trọng nhất của Bình Nhưỡng và trong ba lần công du Trung Quốc, nhà lãnh đạo Kim Jong-un đã hội đàm với Chủ tịch Tập Cận Bình về việc cải thiện hợp tác giữa hai quốc gia và các cải cách kinh tế.
Trong bối cảnh nền kinh tế Triều Tiên đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi các lệnh trừng phạt của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, sự xuất hiện của ông Tập ở Bình Nhưỡng được kỳ vọng là dấu hiệu của việc chấm dứt tình trạng khó khăn về kinh tế và cải thiện điều kiện sống của người dân Triều Tiên. Bởi vậy, dư luận cho rằng Triều Tiên sẽ đón tiếp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình theo cách “chưa từng có tiền lệ” nếu ông đến Bình Nhưỡng vào ngày 9/9 tới đây.
Các hãng lữ hành Trung Quốc gần đây cho biết họ đã nhận được thông báo từ phía Triều Tiên về việc dừng các chuyến du lịch từ Trung Quốc tới Triều Tiên, bắt đầu từ ngày 11/8 kéo dài đến tháng 9. Một số chuyên gia nhận định việc Triều Tiên dừng tiếp nhận khách Trung Quốc chính là để chuẩn bị cho chuyến thăm của Chủ tịch Tập Cận Bình.
Bên cạnh đó, chuyến thăm của nhà lãnh đạo Trung Quốc được Triều Tiên trông đợi vì đây có thể là cách Bắc Kinh gây sức ép với Mỹ trong việc tuyên bố chấm dứt chiến tranh Triều Tiên. Chính quyền Bình Nhưỡng từng nhiều lần đề nghị Washington thực hiện tuyên bố này.
Đại sự không thành
Tuy nhiên, theo thông tin mới nhất từ Bắc Kinh, chính quyền Trung Quốc đã cử ông Lật Chiến Thư, Ủy viên trưởng Ủy ban Thường vụ Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc Trung Quốc tới thăm Bình Nhưỡng vào ngày 8/9 nhân dịp kỷ niệm 70 năm quốc khánh Triều Tiên, với tư cách đại diện đặc biệt của Chủ tịch Tập Cận Bình.
Trong một thông báo khác, hãng thông tấn trung ương Triều Tiên KCNA cho biết ông Lật sẽ tới thăm "từ ngày 8/9", nhưng không nêu rõ vị khách này sẽ ở lại trong bao lâu.
Lý do đề giải thích cho việc cử ông Lật Chiến Thư làm đại diện tới thăm Triều Tiên nhân dịp này có thể được cho là ông Tập cũng đang có lịch trình rất bận rộn với nhiều hoạt động ngoại giao vào đầu tháng 9 như: Hội nghị Thượng đỉnh Diễn đàn Hợp tác Trung Quốc – châu Phi, khai mạc tại Bắc Kinh ngày 3/9, chuyến thăm cấp nhà nước của nhà vua Monaco cũng dự kiến diễn ra từ ngày 5-8/9…
Tuy nhiên, sâu xa hơn, dường như Bắc Kinh đang dè chừng, bởi nếu ông Tập Cận Bình và lãnh đạo tối cao Triều Tiên Kim Jong-un sánh vai trong lễ duyệt binh thì sẽ để lại ấn tượng mạnh rằng Trung – Triều đang cùng nhau đối đầu với Mỹ. Trung Quốc vẫn đang tỏ ra tuân thủ các lệnh trừng phạt kinh tế của Liên hợp quốc, Bắc Kinh cũng đang trông chờ những hành động cụ thể từ Bình Nhưỡng nhằm thể hiện thiện chí phi hạt nhân hóa trên bán đảo Triều Tiên. Vì vậy, để tránh làm Mỹ tức giận và thể hiện vai trò một thành viên có trách nhiệm của Hội đồng Bảo an, Trung Quốc đã cử nhân vật thứ ba trong chính quyền tham dự lễ duyệt binh tại Triều Tiên ngày 9/9 tới và có thể ông Tập Cận Bình sẽ tới thăm Bình Nhưỡng vào tháng 10/2018.
Thông tin về chuyến thăm của ông Lật đưa ra trong bối cảnh phía Mỹ cáo buộc Trung Quốc cản trở quá trình phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên bằng cách "gây áp lực to lớn" cho Bình Nhưỡng, đồng thời cho rằng Bắc Kinh vẫn cung cấp "viện trợ đáng kể" cho Triều Tiên. Đáp lại, Bộ Ngoại giao Trung Quốc nhấn mạnh Mỹ nên tập trung vào mục tiêu phi hạt nhân hóa thay vì đổ lỗi cho nước khác.