Chương trình “Xây dựng khuôn viên trường đại học an toàn” được thực hiện tại 3 trường đại học gồm Đại học Sư phạm Hà Nội, Đại học Hồng Đức Thanh Hóa và Đại học Sư phạm Thái Nguyên, nhằm mục đích hỗ trợ 3 trường đại học phòng ngừa và ứng phó với các hành vi bạo lực giới bao gồm quấy rối tình dục trong sinh viên và cán bộ, giảng viên.
| Quang cảnh hội thảo tổng kết chương trình. (Nguồn: UN Women) |
Báo cáo kết quả khảo sát được thực hiện trên 1.809 sinh viên và 350 cán bộ, giảng viên, cho thấy: có 51.8% sinh viên và 30.2% cán bộ, giảng viên đã từng trải nghiệm các hành vi quấy rối tình dục trong thời gian 1 năm học, trong đó hình thức quấy rối tình dục bằng lời nói như “có những lời tán tỉnh, làm quen, những cử chỉ, nhận xét hoặc trò đùa khêu gợi tình dục khiến người khác cảm thấy khó chịu” là phổ biến nhất ở cả sinh viên và cán bộ, giảng viên.
Ngoài ra, cả sinh viên và cán bộ, giảng viên đều đã từng trải nghiệm các hình thức bạo lực khác nhau như bạo lực thể xác, bạo lực tinh thần, bạo lực kinh tế và bạo lực tình dục, trong đó cả sinh viên và cán bộ, giảng viên đều trải nghiệm hình thức bạo lực tinh thần nhiều nhất.
Trong khi với sinh viên hình thức bạo lực kinh tế ít phổ biến nhất thì với giảng viên hình thức bạo lực kinh tế xếp thứ 2 về mức độ phổ biến và bạo lực thể xác ít thể hiện nhất. Tỉ lệ sinh viên bị ép buộc quan hệ tình dục ở cả 3 trường chiếm tỉ lệ không nhiều, chỉ 1.2% tương đương 21 sinh viên.
Theo đánh giá chung của cả sinh viên và cán bộ, giảng viên các hình thức bạo lực và quấy rối tình dục không phổ biến và không phải là vấn đề đáng lo ngại ở cả 3 trường đại học được khảo sát.
Tuy nhiên, cả sinh viên, cán bộ và giảng viên đều lo ngại về sự không an toàn với một số địa điểm trong trường đại học như: đường về kí túc xá, cổng trường và sân vận động; trong khi đó giảng đường, thư viện và kí túc xá là những địa điểm có sự an toàn rất lớn với sinh viên và cán bộ, giảng viên cả trong và ngoài giờ hành chính.
Kết quả khảo sát cũng cho thấy phần lớn sinh viên (72.5%) cán bộ, giảng viên (61.7%) còn chưa biết nhiều đến các địa chỉ hỗ trợ người bị bạo lực bên ngoài trường học như nhà tạm lánh hay ngôi nhà bình yên.
Ngoài khảo sát nói trên, các hoạt động trong Chương trình “Xây dựng khuôn viên trường đại học an toàn” được triển khai theo hướng dẫn toàn cầu của UN Women về phòng ngừa và ứng phó với bạo lực trong khuôn viên trường đại học.
Sau thời gian thực hiện tại Việt Nam, Chương trình đã xây dựng được bộ qui tắc ứng xử chung cho sinh viên, cán bộ, giảng viên đảm bảo môi trường học đường an toàn, lành mạnh, không có bạo lực cho sinh viên, cán bộ, giảng viên.
Đồng thời, chương trình cũng đã hỗ trợ 3 trường thành viên xây dựng và vận hành phòng tham vấn tâm lí để hỗ trợ cho sinh viên, cán bộ, giảng viên bị bạo lực, chứng kiến hay gây ra bạo lực trong trường đại học.
Trong quá trình thí điểm triển khai, trong vòng 2 tháng phòng tham vấn tâm lí của 3 trường đã trợ giúp cho 13 trường hợp sinh viên bị bạo lực tinh thần, thể xác và tình dục. Phòng tham vấn tâm lí ở 3 trường đã dần trở thành địa chỉ được nhiều sinh viên, cán bộ, giảng viên biết đến hơn.
Ngoài ra, chiến dịch truyền thông mang tên “Tô cam giảng đường” cũng đã giúp nâng cao nhận thức của sinh viên, cán bộ, giảng viên ở 3 trường về hệ quả của các hình thức bạo lực cũng như chia sẻ, lan tỏa thông điệp “Bạn không cô đơn” hay “Không bao giờ là lỗi của bạn khi bạn bị bạo lực” để giúp những sinh viên, cán bộ, giảng viên sẽ chủ động tìm kiếm sự trợ giúp khi mình bị bạo lực hoặc chứng kiến bạo lực.
PGS.TS. Nguyễn Văn Trào - Phó Hiệu trưởng trường Đại học Sư phạm Hà Nội khẳng định: “Các kết quả được báo cáo trong ngày hôm nay sẽ rất có giá trị giúp Bộ Giáo dục và Đào tạo và BGH các trường đại học khác trong việc xây dựng những chính sách phù hợp, thiết thực để đảm bảo an toàn cho sinh viên, cán bộ, giảng viên trong trường, cũng như xây dựng và tiếp tục phát triển, lan tỏa mô hình khuôn viên trường đại học an toàn không bạo lực cho các trường đại học khác ở Việt Nam”.
Bà Lê Thị Lan Phương - cán bộ chương trìn UN Women Việt, cho biết: “UN Women đánh giá cao các kết quả đạt được trong thời gian ngắn của chương trình Xây dựng khuôn viên trường đại học an toàn. Chúng tôi hi vọng các kết quả này sẽ được sử dụng làm cơ sở cho các chính sách liên quan đến sinh viên và giảng viên trường đại học cũng như truyền cảm hứng nhân rộng cho các trường đại học khác trên toàn quốc.”
Trong phần thảo luận với đại diện các trường đại học tại Hà Nội, đại diện trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên và Đại học Hồng Đức- Thanh Hóa đều khẳng định sự cần thiết của những dịch vụ hỗ trợ tâm lý có hệ thống giúp những người bị bạo lực là sinh viên, cán bộ và giảng viên tại các trường đại học được hỗ trợ kịp thời.
Ngoài ra, các hoạt động nâng cao nhận thức về bình đẳng giới, các hình thức bạo lực giới bao gồm bao lực hẹn hò và quấy rối tình dục cả trên giảng đường và trên không gian mạng cũng cần được đẩy mạnh. Thêm vào đó, những địa điểm không an toàn trong các trường đại học cần được Ban giám hiệu các trường quan tâm, có camera quản lý và bảo vệ chặt chẽ hơn.
Các trường đại học cần xây dựng bản đồ không gian an toàn và không an toàn trong trường để định hướng cho sinh viên và có kế hoạch làm an toàn không gian xung quanh trường để khuôn viên trường đại học thực sự là nơi sinh viên, cán bộ, giảng viên cảm thấy thoải mái, yên tâm ở mọi lúc, mọi nơi.