Viện Nghiên cứu Chiến lược Nga cho rằng tân tổng thống của nước láng giềng sẽ không thay đổi đường lối phát triển đất nước so với người tiền nhiệm và quan hệ giữa 2 nước cũng sẽ không có nhiều thay đổi.
Chuyên gia Oleg Nemensky thuộc Viện Nghiên cứu Chiến lược Nga cho rằng, trong những tháng trước bầu cử quốc hội, ông Zelensky không thể cải thiện đời sống người dân cũng như thay đổi đường lối của đất nước.
Bỏ “sạn” chính quyền cũ
Theo chuyên gia này, việc tân tổng thống sẽ làm là tìm cách trừng phạt chính quyền cũ. Điều đó làm hài lòng cử tri, cũng như giúp ông giữ được tỷ lệ ủng hộ để đưa lực lượng chính trị của mình vào cơ quan lập pháp.
| Tân Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky sẽ tìm cách "trừng phạt" chính quyền cũ của ông Petro Poroshenko. |
Cũng theo ông Nemensky, những gì cựu Tổng thống Petro Poroshenko sẽ làm trong thời gian tới là tìm cách thỏa thuận với giới tài phiệt để được tự do, không mất tài sản và không bị khởi tố hình sự. Tuy nhiên, người dân Ukraine lại mong muốn ông bị điều tra và bỏ tù càng sớm càng tốt
Cuộc bầu cử vừa qua tại Ukraine có ý nghĩa quan trọng vì phương Tây đặt hy vọng vào ông Zelensky như một người sẽ cải tổ hệ thống chính trị sao cho Ukraine từ một nước nghị viện-tổng thống trở thành nước thuần nghị viện. Có nghĩa là ông Zelensky sẽ là tổng thống không nhiều quyền lực không phải vì ông không có kinh nghiệm làm chính trị, mà vì ông hoàn toàn tự nguyện tự bỏ đa số thẩm quyền. Ông Nemensky cũng đánh giá sự thay đổi này sẽ không bình ổn được hệ thống tài phiệt-gia tộc Ukraine.
Tiến triển là rất ít
Còn về tân Tổng thống, ông Nemensky cho rằng cách làm việc và quan điểm của ông Zelensky sẽ không khác mấy so với người tiền nhiệm. Bản thân ông cũng không coi mình là đối thủ của ông Poroshenko. Và vì vậy, khó có thể chờ đợi bước tiến trong giải quyết xung đột miền Đông cũng như quan hệ với Nga dưới thời Tổng thống Zelensky.
Tờ Độc lập của Nga cho rằng Moscow cần phải tìm hiểu nhu cầu của cử tri Ukraine lần này nếu muốn xây dựng quan hệ với Ukraine. Trong bài phát biểu đầu tiên sau khi có kết quả thăm dò, ông Zelensky tuyên bố một trong những nhiệm vụ đầu tiên của ông là trả lại tự do cho các tù binh trong vụ đụng độ ở eo biển Kerch và tái khởi động tiến trình Minsk, tức là đàm phán về vùng Donbass. Đàm phán thì đòi hỏi phải có trao đổi. Và hoàn toàn không rõ ông Zelensky muốn nhượng bộ Nga điều gì một khi ông không công nhận Crimea là của Nga, và cũng không rõ Điện Kremlin có thể nhượng bộ gì khi luôn khẳng định rằng Moscow không phải là một bên xung đột ở miền Đông Ukraine.
| Quan hệ Nga – Ukraine sẽ khó có nhiều biến động. (Nguồn: AFP) |
Một số đảng chính trị kêu gọi Điện Kremlin không công nhận ông Zelensky là Tổng thống. Song 5 năm qua Nga đã công nhận Tổng thống Petro Poroshenko, Tổng thống Nga Vladimir Putin duy trì tiếp xúc với ông. Còn về ông Zelensky, khó mà coi ông là “con rối” của phương Tây do ông được nhân dân Ukraine bầu lên, còn các nước phương Tây và Mỹ dường như vẫn mong ông Poroshenko tiếp tục làm tổng thống.
Bầu cử Ukraine cũng đồng thời xác nhận xu hướng chính trị tại quốc gia này đã có nhiều thay đổi. Một mặt, ông Zelensky là chính trị gia nổi lên đột ngột nhờ thái độ bất bình về giới ảnh hưởng. Mặt khác, không thể nói ông Zelensky được một nhóm cử tri bầu lên, ông là lựa chọn của toàn dân.
Nga coi việc không giữ được quyền lực sau nhiệm kỳ 5 năm là yếu kém, là dấu hiệu của sự khủng hoảng. Một đất nước “bình thường” với chính quyền mạnh thì không thay đổi tổng thống sau 5 năm, diễn viên hài không thể trở thành tổng thống, và ông Zelensky không thể là hy vọng mới và bằng chứng của tự do lựa chọn vì lấp ló sau lưng ông là hình bóng của trùm tài phiệt Igor Kolomoisky.
Thế nhưng, ông Zelensky đã thắng cử và Nga cần phải có những suy nghĩ kĩ càng và hiểu rõ vấn đề này, nếu Moscow muốn xây dựng quan hệ với chính quyền mới ở Kiev. Có thể ông Zelensky thắng vì cử tri Ukraine bỏ phiếu “chống Poroshenko”, nhưng cũng có thể họ bỏ phiếu cho hòa bình và bình thường hóa quan hệ với Nga, coi ông Zelensky là người có thể đạt được điều đó.
Cứ theo tình hình này, có thể nói rằng Nga sẽ cực kỳ chú trọng trong cách đối phó với ông Zelensky, coi ông là một đối thủ, chứ không phải là bạn hay người đại diện cho lợi ích của Nga. Vấn đề Crimea và Donbass sẽ vẫn đọng lại và khó có thể tháo gỡ. Điện Kremlin vốn không quen đặt đối thủ ngang hàng với mình.
Tuy vậy, nói thế nào chăng nữa, việc ông Zelensky đắc cử Tổng thống Ukraine là một câu chuyện phi thường. Ukraine sẽ có những thay đổi nhất định. Và nếu Nga còn coi trọng mối quan hệ với Ukraine thì Moscow cũng sẽ phải có những thay đổi trong cách tiếp cận với Kiev.