Chuyến thăm xuất phát từ tình cảm đặc biệt

Xin Đại sứ cho biết ý nghĩa và trọng tâm, cũng như kỳ vọng của Đại sứ đối với chuyến thăm này?

Việt Nam và Slovakia có mối quan hệ hữu nghị truyền thống lâu dài, tốt đẹp với lịch sử hơn 66 năm. Tiệp Khắc trước đây (nay là Cộng hòa Czech và Cộng hòa Slovakia) đã thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức với Việt Nam Dân chủ Cộng hòa vào ngày 2/2/1950. Sau khi trở thành quốc gia độc lập vào đầu năm 1993, Slovakia kế đã thừa mối quan hệ đó.

Trong hơn 20 năm qua, có thời điểm, quan hệ hai nước chững lại do hoàn cảnh khách quan và chủ quan, nhưng nền tảng vững chắc của tình hữu nghị và hợp tác nhiều mặt cùng có lợi vẫn luôn bền chặt. Song chúng ta cần có thêm những động lực để củng cố, mở rộng và làm sâu sắc hơn mối quan hệ này.

Cá nhân Thủ tướng Robert Fico rất có thiện cảm với Việt Nam. Tháng 10/2008 khi mới đắc cử Thủ tướng Slovakia nhiệm kỳ đầu, ông đã thăm chính thức Việt Nam và tham gia lễ mở lại Đại sứ quán Slovakia tại Việt Nam. Trước đó vì lý do tài chính, ngày 30/6/2004, Slovakia đóng cửa Sứ quán tại Hà Nội.

Trong chuyến thăm đó, hai bên đã ký một loạt các hiệp định khung cho hợp tác song phương giai đoạn mới. Thủ tướng Robert Fico cũng nhiều lần mời Thủ tướng Việt Nam sang thăm Slovakia. Nhưng đến nay chuyến thăm vẫn chưa được thực hiện do lịch hoạt động của lãnh đạo hai bên quá dày.

Từ tháng 4/2016, ông Robert Fico tái đắc cử Thủ tướng lần thứ ba. Từ ngày 1/7/2016, Slovakia giữ chức Chủ tịch luân phiên của EU trong 6 tháng cuối năm 2016. Dù lịch hoạt động hết sức bận rộn, nhất là trong bối cảnh EU đang phải  giải quyết nhiều vấn đề như an ninh, làn sóng di cư, Brexit,... nhưng Thủ tướng vẫn dành thời gian thăm chính thức Việt Nam lần thứ hai sau khi tham dự Diễn đàn hợp tác Á - Âu (ASEM) tại Mông Cổ.

Phía Việt Nam đánh giá cao chuyến thăm, coi đây là quyết tâm, mong muốn của cả hai bên cùng nỗ lực nâng quan hệ hợp tác nhiều mặt lên tầm cao mới, trong đó ưu tiên và trọng tâm là hợp tác kinh tế thương mại, đầu tư, giáo dục, du lịch và chuyển giao công nghệ.

Trong khuôn khổ chuyến thăm, một số văn kiện hợp tác được ký kết như hợp tác trong lĩnh vực công nghệ thông tin, ngân hàng, giao thông, trang bị hệ thống đèn LED cho tỉnh Nghệ An, chế biến gỗ tại Slovakia... Kết thúc chuyến thăm, hai bên ra Tuyên bố chung về kết quả chuyến thăm, trong đó thể hiện sự gần gũi về quan điểm đối với các vấn đề quốc tế và khu vực, quyết tâm chung và các định hướng để tăng cường hợp tác song phương cùng có lợi.

Trong hội đàm giữa Thủ tướng hai nước và trong các cuộc tiếp xúc với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch nước Trần Đại Quang, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân..., Thủ tướng Slovakia khẳng định, ông sẽ trực tiếp chỉ đạo việc triển khai thực hiện các biện pháp tăng cường quan hệ với Việt Nam, trước mắt là tiến hành cuộc họp của Chính phủ về hợp tác với Việt Nam và sẽ cùng phía Việt Nam lập ra danh mục gồm các dự án hợp tác khả thi, phù hợp và kiên quyết thực hiện có kết quả?.

Đánh giá của Đại sứ về những điểm nổi bật nhất trong quan hệ song phương thời gian qua và tiềm năng hợp tác trong khuôn khổ song phương cũng như đa phương (Liên minh châu Âu-EU)?

Điểm nổi bật đầu tiên là tuy cách xa về mặt địa lý, thời gian gần đây, hai bên tăng cường trao đổi đoàn các cấp nhằm tạo điều kiện chính trị, pháp lý chắc chắn cho quan hệ. Hai nước tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau và ủng hộ nhau trên trường quốc tế. Quốc hội Slovakia là một trong những quốc hội châu Âu đầu tiên phê chuẩn Hiệp định hợp tác và đối tác toàn diện Việt Nam - EU và ủng hộ Việt Nam ứng cử vào Hội đồng Kinh tế Xã hội Liên hợp quốc (ECOSOC) nhiệm kỳ 2016-2018 và Hội đồng chấp hành UNESCO nhiệm kỳ 2015- 2019.

Bên cạnh đó, kim ngạch thương mại hai chiều liên tục tăng (khoảng 30%/năm so với năm trước đó) trong những năm gần đây và Việt Nam xuất siêu tuyệt đối sang Slovakia. Theo số liệu của Hải quan và Bộ Kinh tế Slovakia, kim ngạch hai chiều năm 2015 là 1,9 tỷ USD. Tuy nhiên, theo cách tính của Bộ Công Thương Việt Nam, con số này chỉ khoảng gần 300 triệu USD. Có thể phía bạn đã tính tất cả các mặt hàng có xuất xứ từ Việt Nam, trong đó nhiều mặt hàng là của các công ty đa quốc gia.

Điểm nổi bật nữa là hiện tại không chỉ Slovakia đầu tư vào Việt Nam mà doanh nghiệp Việt Nam cũng đã đầu tư sang Slovakia. Đáng chú ý, Tập đoàn FPT đã đầu tư vào lĩnh vực công nghệ phần mềm tại Slovakia và có ý định mở chi nhánh đại học FPT tại Slovakia trong tương lai. Du lịch hiện cũng là lĩnh vực đầu tư tiềm năng, nhất là du lịch sang Việt Nam. Ngoài ra, hợp tác giáo dục cũng là lĩnh vực hợp tác truyền thống và có triển vọng. Nhiều người Việt Nam từng học tập ở Slovakia hiện đang đóng góp thiết thực vào công cuộc phát triển đất nước. Tôi có thể tự hào nhắc đến Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, ông đã tốt nghiệp trường Tổng hợp Kinh tế Bratislava.

Slovakia nằm ở trung tâm Trung Đông Âu, có thể là cầu nối cho hàng hoá và dịch vụ của Việt Nam vào châu Âu và EU. Cộng đồng người Việt Nam có khoảng gần 5.000 người, là lực lượng hùng hậu hỗ trợ cho xúc tiến đầu tư và thương mại giữa hai nước. Hình thức kinh doanh nhà hàng Việt tại Slovakia hiện trở nên phổ biến,  vừa đem lại lợi ích kinh tế vừa giúp quảng bá văn hoá Việt.

Tôi cho rằng, Slovakia có kinh nghiệm quản lý và sử dụng nguồn nước, điều mà Việt Nam có thể trao đổi nếu có nhu cầu. Thêm nữa, Slovakia có thế mạnh về công nghệ hạt nhân và kinh nghiệm xây dựng các nhà máy điện hạt nhân. Công nghiệp quốc phòng cũng là lĩnh vực mà hai nước có thể tìm thấy những cơ hội hợp tác phù hợp.

Thời gian qua, Đại sứ quán ta đã có kế hoạch thúc đẩy hợp tác toàn diện với Slovakia như thế nào? Lĩnh vực hợp tác nào Đại sứ muốn tăng cường thúc đẩy trong thời gian tới?

Thời gian qua, Đại sứ quán hết sức chú trọng công tác ngoại giao kinh tế và ngoại giao văn hoá, tuyên truyền đối ngoại và quảng bá hình ảnh Việt Nam tới người dân Slovakia. Tháng 5/2015, Đại sứ quán cùng với Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch Việt Nam tổ chức Ngày Văn hoá Việt Nam, kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao hai nước. Mới đây, từ 20-26/6, Đại sứ quán cùng Bộ Thông tin - Truyền thông Việt Nam tổ chức triển lãm ảnh và chiếu phim thời sự "Việt Nam - Điểm hẹn thế giới 2016". Trước đó, Đại sứ quán đã phối hợp với các công ty lữ hành của Slovakia tổ chức Diễn đàn Du lịch Việt Nam.

Các hoạt động quảng bá nói trên không chỉ mang ý nghĩa hữu nghị mà còn mang lại cho người dân Slovakia cũng như các doanh nghiệp Slovakia những thông tin bổ ích, giúp họ tìm kiếm các cơ hội hợp tác với Việt Nam.

Đại sứ quán đã ký với FPT Slovakia một thoả thuận hợp tác chiến lược. Theo đó, Đại sứ quán hỗ trợ FPT quảng bá hình ảnh và tìm kiếm nhân lực là trí thức Việt kiều. Đổi lại, FPT hỗ trợ và đồng hành cùng Đại sứ quán trong các hoạt động ngoại giao. Ngân hàng BIDV cũng là doanh nghiệp Việt Nam đầu đàn hợp tác với các đối tác Slovakia và đồng hành cùng Đại sứ quán trong một số hoạt động văn hóa và thông tin đối ngoại.

Slovakia là một đất nước thanh bình, có thể nói hiện nay là đất nước có sự yên bình và an ninh vào loại nhất nhì ở Đông Âu. Người dân nơi đây hiền hoà, thân thiện và đậm chất “Slavic!”. Tại Slovakia, hầu như mọi người có thể giao tiếp bằng tiếng Nga, còn thế hệ trẻ sử dụng tốt tiếng Anh. Mặc dù trước đây có nhiều thế kỷ  thuộc đế quốc Hungary, dân tộc Slovakia vẫn giữ được bản sắc văn hoá. Đây cũng là điểm gần gũi với người Việt Nam chúng ta. Tôi cảm thấy hạnh phúc khi công tác tại đây bởi tôi luôn nhận được sự chia sẻ của các đồng nghiệp từ Bộ Ngoại giao và các bộ ngành khác của Slovakia. Đại sứ quán cũng luôn nhận được sự ủng hộ tích cực của Cộng đồng người Việt Nam sinh sống tại đất nước này.

Xin cảm ơn Đại sứ!