Lãnh đạo các nước ASEAN tại lễ ký Tuyên bố thành lập Cộng đồng ASEAN ở Kuala Lumpur, Malaysia ngày 22/11/2015 (Nguồn: VGP) |
Bước tiến quan trọng
Trong một tuyên bố đưa ra ngày 31/12, Ngoại trưởng Malaysia, ông Anifah Aman cho biết, trên cương vị nước Chủ tịch ASEAN 2015, Malaysia hoan nghênh bước tiến quan trọng này của ASEAN.
Mặc dù vậy, ông Anifah Aman cho rằng, việc ra đời Cộng đồng ASEAN không đồng nghĩa với việc Hiệp hội đã đi đến đích. “Trên thực tế, đây mới chỉ là điểm khởi đầu. Việc người dân các nước nhận thức đầy đủ hơn về Cộng đồng ASEAN và quan tâm tới quá trình xây dựng cộng đồng chung là điều thiết yếu để đưa Cộng đồng ASEAN đi đến thành công”, The Malaysian Insider dẫn lời Ngoại trưởng Malaysia.
Như vậy, từ nay Cộng đồng ASEAN bắt tay vào từng bước thực hiện mục tiêu tổng quát là xây dựng ASEAN thành một tổ chức hợp tác liên chính phủ liên kết sâu rộng hơn và ràng buộc hơn trên cơ sở pháp lý là Hiến chương ASEAN. Tuy nhiên, đây không phải là một tổ chức siêu quốc gia và không khép kín mà vẫn mở rộng hợp tác với bên ngoài. Thông qua việc tập trung xây dựng ba trụ cột là Cộng đồng An ninh – Chính trị (APSC), Cộng đồng Kinh tế (AEC) và Cộng đồng Văn hóa – Xã hội (ASCC), ASEAN cũng góp phần tạo dựng một môi trường hòa bình và an ninh và phát triển ở khu vực Đông Nam Á.
Sau khi thành lập, Cộng đồng ASEAN là nền kinh tế lớn thứ 7 thế giới, với hơn 600 triệu dân và tổng GDP ước 2,6 nghìn tỉ USD. Với đà tăng trưởng hiện nay, ASEAN có tiềm năng trở thành nền kinh tế lớn thứ 4 trên thế giới vào năm 2050, theo Ngân hàng phát triển châu Á (ADB). Đặc biệt, việc hình thành Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC), dư luận kỳ vọng thương mại nội khối sẽ được thúc đẩy, với việc hình thành thị trường chung; theo đó hàng hóa, dịch vụ, dòng vốn, đầu tư, và lao động có kỹ năng sẽ được dịch chuyển tự do trong thị trường nội khối.
Với việc hình thành thị trường chung, AEC cũng hướng tới tạo lập một cơ sở sản xuất thống nhất khu vực để nâng cao năng lực cạnh tranh, đẩy mạnh xuất khẩu ra thị trường toàn cầu. Cho đến nay, ASEAN đã loại bỏ gần như toàn bộ các dòng thuế giữa các nước phát triển hơn, thông qua các Hiệp định Đầu tư toàn diện ASEAN, Hiệp định thương mại tự do giữa ASEAN với các nước đối tác và thành lập Quỹ Hạ tầng ASEAN… ASEAN đang ngày càng khẳng định vị thế trung tâm trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương - khu vực được coi là sẽ phát triển năng động nhất thế giới trong thế kỷ XXI.
AEC - Cơ hội lớn cho Việt Nam
Đối với Việt Nam, việc AEC vận hành hứa hẹn sẽ mang lại nhiều lợi ích về thúc đẩy thương mại, thu hút đầu tư dựa trên lợi thế không gian của một thị trường thống nhất, mở và nâng cao tính cạnh tranh, thực sự là một thời cơ lớn.
Việt Nam dễ dàng hơn trong việc tiếp cận thị trường trong và ngoài khu vực, qua đó mở rộng thị trường, đa dạng hóa mặt hàng xuất khẩu; ổn định nguồn nhập khẩu và hạ giá đầu vào, qua đó góp phần cải cách quản lý, dịch chuyển cơ cấu kinh tế và thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh...
AEC sẽ giúp Việt Nam mở rộng cơ hội đầu tư sang các nước nội khối; tiếp cận các nguồn hỗ trợ về khoa học - công nghệ, học tập kinh nghiệm quản lý tiên tiến; góp phần nâng cao trình độ và năng lực của đội ngũ cán bộ và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.
AEC cũng tạo cơ hội cho kinh tế Việt Nam tăng trưởng nhanh hơn trong tương lai gần. Các ngành sản xuất, xuất khẩu chính như: dệt may, giày dép, thủy sản,... được mở rộng sẽ giúp kích thích tăng trưởng sản xuất trong nước.
AEC sẽ mang lại cho Việt Nam cơ hội hình thành một cơ cấu kinh tế toàn diện hơn, tiếp tục thay đổi cơ cấu kinh tế theo hướng gia tăng giá trị bằng việc xuất khẩu các mặt hàng có chất lượng cao, nâng cao năng lực và hiệu quả nguồn nhân lực Việt Nam.
AEC còn góp phần tạo chuyển biến trong việc xây dựng và hoàn thiện chính sách, luật lệ và thủ tục trong nước, phù hợp hơn với yêu cầu của nền kinh tế thị trường trong quá trình hội nhập quốc tế sâu, rộng hơn, qua đó góp phần nâng cao vị thế quốc tế của Việt Nam trên thị trường toàn cầu.