Lục quân Mỹ có kế hoạch sản xuất 504 xe tăng hạng nhẹ cho lực lượng đổ bộ đường không, thường được triển khai nhanh bằng máy bay và các đơn vị bộ binh hạng nhẹ khác, vốn thiếu bộ máy hậu cần để hỗ trợ số lượng lớn xe tăng M1 Abrams.
| Nguyên mẫu MPF của tập đoàn BAE Systems. (Nguồn: Breaking Defense) |
Cuộc đua của hai gã khổng lồ
Hỏa lực Cơ động được Bảo vệ (MPF) là một phương tiện chiến đấu mới - một nền tảng có khả năng cung cấp hỏa lực chính xác áp đảo kết hợp với khả năng di chuyển nhanh chóng trong nhiều điều kiện địa hình khác nhau. MPF được Lục quân Mỹ đặt hàng để trang bị cho Đội chiến đấu của Lữ đoàn Bộ binh (IBCT).
Vũ khí MPF bao gồm pháo chính cỡ nòng lớn, súng máy hạng nặng, súng máy hạng trung, có thời gian bảo trì giảm. Bên cạnh đó, kíp xe của MPF có 3 thành viên, vị trí lái xe ở phía trước, xạ thủ và trưởng xe có được nhận thức tình trạng tối đa, độ rung thấp, tiết kiệm nhiên liệu. Ngoài ra, MPF sở hữu hệ vận động có tuổi thọ cao, có thể vận chuyển bằng máy bay vận tải C-130, xe vận tải chuyên dụng hạng trung…
Lục quân Mỹ đã trao hai hợp đồng tạo mẫu ban đầu cho cả Tập đoàn BAE Systems và General Dynamics Land Systems (GDLS) vào năm 2018, trị giá 376 triệu USD mỗi hợp đồng, bao gồm tổng cộng 504 phương tiện MPF được sản xuất, với kế hoạch ban đầu là giao hàng vào năm 2025. Nỗ lực để có được các sản phẩm đưa vào sử dụng càng sớm càng tốt, chương trình MPF khuyến khích sử dụng các công nghệ hiện có và các cấu phần (module) có sẵn nếu có thể, thay vì thiết kế một nền tảng mới.
Giá thầu của GDLS dường như lớn hơn trong hai nguyên mẫu và là sự kết hợp của một số nền tảng đã có từ trước. Khung gầm nguyên mẫu của Tập đoàn này dựa trên khung gầm xe chiến đấu bọc thép AJAX, một sản phẩm của GDLS đang phục vụ trong quân đội Anh, trong khi tháp pháo, về thực chất, là một tháp pháo của M1 Abrams cải tiến, tích hợp một pháo chính cỡ nòng 105 mm.
Theo nhà sản xuất, tỷ lệ công suất trên trọng lượng của nguyên mẫu MPF cao, được cung cấp bởi "động cơ diesel cực kỳ hiện đại" và hệ thống treo khí nén thủy lực mang lại khả năng di chuyển tuyệt vời trên nhiều loại địa hình. Điều đáng nói là mẫu xe đấu thầu GDLS có kíp xe 4 thành viên, không có hệ thống nạp đạn tự động chuyên dụng - yếu tố có thể làm cho kích thước của xe lớn hơn.
Mặc dù đã giành được hợp đồng sản xuất Xe bọc thép đa năng (AMPV), BAE Systems vẫn đang cạnh tranh với đối thủ GDLS để giành quyền chế tạo MPF.
Nguyên mẫu của BAE được xây dựng dựa trên Hệ thống pháo bọc thép M8 của chính tập đoàn này vốn thay thế cho xe tăng hạng nhẹ M-113 Sheridan từng sử dụng và dễ bị tổn thương trong chiến tranh Việt Nam.
Mặc dù chương trình M8 đã bị Lục quân hủy bỏ vào những năm 1990, BAE Systems không phải bắt đầu lại từ đầu và có thể hiện đại hóa thiết kế M8 Buford cũ hơn, đáp ứng yêu cầu của Lục quân về việc sử dụng các công nghệ hiện có một khi có thể. Sản phẩm thầu của họ có pháo chính cỡ nòng 105mm và vỏ giáp có thể mở rộng trên nền tảng cấu hình thấp với hệ thống nạp đạn tự động cho phép tốc độ bắn 12 phát mỗi phút.
MPF của BAE Systems được thiết kế để hỗ trợ bộ binh hạng nhẹ và theo tập đoàn sản xuất này, có thể vận chuyển bằng máy bay C-130, cũng như tổng cộng 3 xe MPF có thể được vận chuyển cùng một lúc bằng máy bay C-17.
BAE cũng cam kết sản phẩm thầu của họ có mức độ bảo vệ tương đương Xe bọc thép đa năng (AMPV).
Chương trình xe tăng hạng nhẹ bị gián đoạn
Là một phần trong nỗ lực mới của Lục quân Mỹ nhằm nhận phản hồi thực tế từ những người lính trực tiếp vận hành trước khi mua sắm thiết bị mới, từ ngày 4/1 đến tháng 6/2021, một nhóm chuyên gia và lính Mỹ sẽ bắt đầu tìm hiểu các phương tiện do hai Tập đoàn trên cung cấp.
Cụ thể, nhóm này học cách vận hành và bảo dưỡng chúng, đồng thời tham gia các bài tập thực địa với nhiều tình huống tác chiến khác nhau và phát triển chiến thuật sử dụng xe.
Đánh giá xe của người sử dụng đóng một vai trò trong quyết định của trang bị, với hợp đồng sản xuất dự kiến sẽ được trao vào nửa cuối năm 2022. Tuy nhiên, đại dịch Covid-19 đã làm gián đoạn chương trình xe bọc thép thứ hai của BAE Systems.
Đầu năm nay, do các vấn đề liên quan đến Covid-19 và chất lượng tại BAE’s York, nhà máy đã trì hoãn vài tháng việc giao AMPV - sản phẩm để thay thế cho xe M113.
Lần này, đại dịch do virus SARS-CoV-2 gây ra cũng đã ảnh hưởng đến việc sản xuất nguyên mẫu Hỏa lực cơ động được bảo vệ MPF, đang được chế tạo tại một cơ sở của BAE Systems ở Sterling Heights. Vì vậy, việc giao sản phẩm để Quân đoàn dù số 18 của Lục quân tại Fort Bragg thử nghiệm, bị trì hoãn.
Lục quân Mỹ thông báo, những chiếc đầu tiên trong số nguyên mẫu MPF đã đến Bragg. GDLS cho biết sẽ giao đủ 12 nguyên mẫu cho Lục quân vào cuối tháng 12 này.
Tuy nhiên, BAE chỉ đưa ra tuyên bố rằng "chúng tôi sẽ sớm cung cấp một nền tảng thử nghiệm và đưa vào vận hành thử để người lính đánh giá", với lý do là Covid-19.
Với kế hoạch một trong hai nguyên mẫu MPF của hai tập đoàn công nghiệp quốc phòng Mỹ sẽ được đánh giá bởi những người sử dụng trực tiếp và xác định xe thắng thầu vào cuối năm 2022, việc giao xe chậm của BAE Systems chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến yếu tố cạnh tranh nói riêng và chất lượng cũng như tiến độ phát triển xe tăng hạng nhẹ cho Lục quân Mỹ nói chung.