Cuộc họp Uỷ ban Hợp tác chung ASEAN-Hàn Quốc lần thứ 3

Ngày 11/3, tại trụ sở Ban Thư ký ASEAN (Jakarta, Indonesia), Uỷ ban Hợp tác chung ASEAN-Hàn Quốc (AKJCC) đã tiến hành phiên họp định kỳ lần thứ 3 để kiểm điểm tình hình hợp tác hai bên thời gian qua và bàn phương hướng thúc đẩy hơn nữa mối quan hệ này trong thời gian tới.

Tham dự cuộc họp có Uỷ ban các Đại diện thường trực tại ASEAN (CPR), Đại sứ Hàn Quốc tại ASEAN và lãnh đạo Ban Thư ký ASEAN. Đại sứ Nguyễn Hoành Năm, Trưởng Phái đoàn Việt Nam tại ASEAN, đã tham dự Cuộc họp.

Đây là cuộc họp giữa các quan chức cao cấp đầu tiên của ASEAN và Hàn Quốc sau khi Cộng đồng ASEAN hình thành và Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025 được thông qua, mở đầu cho loạt sự kiện quan trọng giữa hai bên sẽ diễn ra trong năm nay, trong đó có Đối thoại ASEAN-Hàn Quốc (cấp Thứ trưởng Ngoại giao), Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Hàn Quốc (PMC+1) tháng 7/2016 và Hội nghị Cấp cao ASEAN-Hàn Quốc lần thứ 18 tháng 9/2016.

Với ý nghĩa đó, cuộc họp ghi nhận quan hệ hai bên trong năm qua đã có nhiều tiến triển tích cực. Trong lĩnh vực kinh tế-thương mại, Hàn Quốc tiếp tục giữ vị trí đối tác thương mại lớn thứ 5 của ASEAN (kim ngạch thương mại ASEAN-Hàn Quốc năm 2014 chiếm 5,2% tổng kim ngạch buôn bán của toàn khối ASEAN) và nhà đầu tư trực tiếp lớn thứ 6 tại ASEAN (chiếm 3,3% tổng vốn FDI vào ASEAN năm 2014).

Hợp tác trong những lĩnh vực ưu tiên tiếp tục được mở rộng, như về ứng phó thiên tai, kết nối, thu hẹp khoảng cách phát triển, giao lưu văn hoá và nhân dân, bình đẳng giới và tăng cường năng lực cho phụ nữ… thông qua nhiều chương trình, sáng kiến và dự án cụ thể, trong đó tiêu biểu như Hiệp định hợp tác lâm nghiệp ASEAN-Hàn Quốc (AfoCo), kế hoạch thành lập Nhà văn hoá ASEAN tại Busan năm 2017... Đặc biệt, trong năm 2015, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN và Hàn Quốc đã thông qua Kế hoạch hành động tăng cường hơn nữa quan hệ Đối tác chiến lược giai đoạn 2016-2020.

Trao đổi về định hướng tương lai, hai bên nhất trí cần tiếp tục bám sát những phương hướng chiến lược lớn nêu trong Tuyên bố về Tầm nhìn chung ASEAN-Hàn Quốc: “Xây dựng tin cậy, Mang lại Hạnh phúc” năm 2014, đồng thời gắn kết chặt chẽ với Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025.

Theo đó, ASEAN và Hàn Quốc cần nỗ lực bảo đảm thực hiện hiệu quả Kế hoạch hành động ASEAN-Hàn Quốc 2016-2020 đi đôi với hợp tác triển khai những kế hoạch tổng thể của ASEAN. Trong đó, hai bên cần phấn đấu nâng kim ngạch buôn bán hai bên đạt mốc 200 tỷ USD vào năm 2020 như đã thoả thuận thông qua các biện pháp như hoàn tất và thực thi Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), nâng cấp Khu vực mậu dịch tự do ASEAN-Hàn Quốc (AKFTA), tăng cường hợp tác và trao đổi trong giới doanh nghiệp hai bên, phát huy hơn nữa vai trò Trung tâm ASEAN-Hàn Quốc và Hội đồng Kinh doanh ASEAN-Hàn Quốc… Bên cạnh đó, hai bên cần tiếp tục ưu tiên đẩy mạnh hợp tác ứng phó với những vấn đề phi truyền thống, kết nối, thu hẹp khoảng cách phát triển, biến đổi khí hậu, giáo dục đào tạo và nâng cao năng lực…

Để đạt được những mục tiêu này, cuộc họp nhất trí đẩy nhanh quá trình cải tiến mô hình hợp tác. Theo đó, thay vì thực hiện từng dự án riêng lẻ như trước đây, hai bên sẽ xây dựng những khung chương trình lớn và dài hơi trong những lĩnh vực ưu tiên chung để triển khai nhằm mang lại hiệu quả thiết thực và lâu dài. Nhân dịp này, Hàn Quốc khẳng định cam kết tiếp tục đóng góp cho Quỹ Hợp tác ASEAN-Hàn Quốc (hiện có ngân sách 17 triệu USD) cũng như gia tăng ODA cho các nước ASEAN. Nhân dịp này, hai bên cũng thông báo cho nhau những diễn biến mới trong tình hình ASEAN và Bán đảo Triều Tiên.

Phát biểu tại Cuộc họp, Đại sứ Nguyễn Hoành Năm khẳng định, ASEAN đánh giá cao Hàn Quốc đã có nhiều nhiều hỗ trợ quan trọng và có giá trị cho ASEAN; đề nghị hai bên, trên cơ sở quan hệ Đối tác chiến lược đã thiết lập, tăng cường hơn nữa hợp tác về những vấn đề, nội dung có tính chiến lược, trong đó có bảo đảm hoà bình, an ninh và ổn định ở khu vực; đề nghị Hàn Quốc tiếp tục có những hỗ trợ cụ thể cho ASEAN trong xây dựng cộng đồng, phát triển tiểu vùng và thu hẹp khoảng cách phát triển, tập trung vào những lĩnh vực nước này có thế mạnh như công nghệ thông tin, giáo dục và dạy nghề và kết nối, thông qua các khuôn khổ hợp tác chung, trong đó có Mekong – Hàn Quốc.

Đại sứ Nguyễn Hoành Năm cũng đề nghị Hàn Quốc tiếp tục ủng hộ những nỗ lực của ASEAN trong bảo đảm hoà bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông; thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và sớm đạt được Bộ Quy tắc ứng xử (COC). 

Được thiết lập từ năm 1989, quan hệ đối thoại ASEAN và Hàn Quốc đã phát triển nhanh chóng. Trong năm 2004, hai bên nhất trí xây dựng quan hệ Đối tác hợp tác toàn diện. Năm 2010 đánh dấu mốc phát triển mới khi Lãnh đạo hai bên nhất trí nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược vì hoà bình và thịnh vượng. Ngoài khuôn khổ ASEAN+Hàn Quốc, Hàn Quốc đã tham gia và có nhiều đóng góp trong các cơ chế/khuôn khổ khu vực do ASEAN dẫn dắt khác như ARF, ASEAN+3, EAS và ADMM+. Bên cạnh đó, năm 2004, Hàn Quốc đã ký Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á (TAC), qua đó cam kết ủng hộ các nguyên tắc và chuẩn mực của ASEAN trong quan hệ giữa các quốc gia ở khu vực.